اسپوتنیک: یکشنبه گذشته، شما نتایج آزمایشات بالینی واکسن روسی ضد کرونا را به وزارت بهداشت روسیه ارسال کردید. این نتایج هنوز منتشر نشده است. درباره یافته های اصلی این مطالعات برای ما توضیح دهید؟
لوگونف: ما طیف کاملی از مطالعات پیش بالینی را در مورد ایمنی و اثربخشی واکسن انجام داده ایم، پس از آن 2 تحقیق بالینی انجام دادیم که در آن واکسن با استفاده از داوطلبان سالم برای بی خطر بودن و ایجاد سطح ایمنی در بدن مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج بدست آمده در این مطالعات، واکسن از نظر بی خطر بودن خوب ارزیابی شد و همچنین نشان داد که سطح ایمنی بالایی ایجاد می کند. اگر دقیق تر بگویم، شاخص و اعدادی که به دست آمد به طور متوسط بیشتر از 1 در 14000 و به طور تقریبی 1 در 15000 بود و در 100 درصد از داوطلبان ﺳﺮﻭﻛﻮﻧﻮﺭﺳﻴﻮﻥ رخ داد. ﺳﺮﻭﻛﻮﻧﻮﺭﺳﻴﻮﻥ چیست – زمانی که تیتر آنتی بادی شخص نسبت به مقادیر اولیه و پس زمینه بیش از 4 برابر افزایش می یابد. همچنین پارامترهای ایمنی هومورال را نیز از طریق واکنش خنثی سازی ویروس ارزیابی کردیم، یعنی غیرفعال سازی مستقیم ویروس توسط آنتی بادی های ایجاد شده. در کلیه داوطلبان که با واکسن ما ایمن شده بودند، آنتی بادی های خنثی کننده ویروس، هم در آنهایی که از واکسن نوع خشک استفاده کرده بودند و هم آنهایی که از واکسن مایع استفاده کرده بودند یافت شد.
همچنین شاخص های مختلفی از پاسخ ایمنی سلولی به ویژه لنفوسیت های سیتوتوکسیک - یک پارامتر بسیار مهم ایمنی ضد ویروسی - مورد بررسی قرار گرفت. لنفوسیتهای سیتوتوکسیک، که سلولهای آلوده به ویروس را از بدن خارج می کنند در کلیه داوطلبان واکسینه شده یافت شده است. بنابراین نتایج بسیار خوبی از نظر سطح ایمنی در بدن به دست آمد. اما در مورد بی خطر بودن: عوارض جانبی پیش بینی می شد که به شکل افزایش دما و درد در محل تزریق بیان شده اند، البته در کلیه داوطلبان مشاهده نشده است. اما تعداد دقیق این موارد به زودی منتشر می شود.
اسپوتنیک: چه تعداد داوطلب در فازهای اول و دوم این آزمایشات شرکت کردند؟
لوگونف: در هر یک از فازهای اول و دوم، 38 نفر شرکت کردند که در مجموع 76 داوطب شرکت داشتند، اما در 2 پروتکل با هم متفاوت بودند که ماده فعال واکسن یکسان بود، اما شکل کل آن متفاوت بود. یکی به شکل خشک انجمادی و دیگری به فرم منجمد. ماده فعال یکی است و اشکال واکسن 2 نوع است. بخاطر همین تعداد داوطلبان 76 نفر بود.
اسپوتنیک: شرکت کنندگان در چه محدوده سنی بودند؟
لوگونف: داوطلبان مرحله اول و دوم از گروه سنی 18-60 سال بودند.
اسپوتنیک: مطبوعات بین المللی غالباً این ادعا را تکرار میکنند که حداقل یک سال و نیم طول میکشد تا یک واکسن مطمئن و بیخطر ایجاد شود. آیا می توانید توضیح دهید که چگونه دانشمندان مرکز تحقیقات ملی گامالیا موفق شدند در چنین مدت کوتاهی، به معنای واقعی کلمه در 5-6 ماه، واکسن ایجاد کند؟
لوگونف: این اشتباه است که بگوییم ما در مدت زمان کوتاهی توانستیم واکسن را از ابتدا ایجاد کنیم. 4 دهه از توسعه فن آوری وکتورهای آدنوویرال تا زمان عملی شدن آن میگذرد. در طی این 4 دهه، یک بستر فناوری برای آزمایش بر روی ده ها هزار نفر هم براساس وکتور سروتیپ 5 و هم 26، ایجاد شده است. در مجموع از سال 2015، با واكسنهای مبتنی بر وکتورهای آدنوویروسی که در مرکز گامالیا ایجاد شدهاند، بیش از 3000 نفر واکسینه شدند. بنابراین به هیچ وجه این یک کار 5 ماهه نبود. این نتیجه کار چندین دهه بود. واکسنهای مبتنی بر وکتورهای «آدنوویروس پ» تنها در روسیه ایجاد نشدهاند. در چین، " CanSino" و "Johnson & Johnson" نیز با وکتورهای آدنوویرال کار میکنند. در وهله اول، این فعالیتها برای تولید واکسن علیه تب ابولا است. این پلتفرمها در کارآزماییهای بالینی کاملاً شناخته شده بوده و مورد مطالعه قرار گرفتهاند. علاوه بر نتایج آزمایشات بالینی در استفاده از ایمنی این پلتفرمها بر پایه وکتورهای آدنوویروسی، میتوان اضافه کرد که همه ما از آدنوویروس رنج می بریم و تاکنون هیچکس عواقبی در قالب بیماریهای روانتنی (سوماتیک) نداشته است. آمریکاییها کارهای بسیار زیادی برای ایمن سازی افراد مبتلا به آدنوویروسهای سروتیپ 4 و 7 انجام دادهاند. آنها تمامی افرادی که به استخدام ارتش آمریکا درمیآیند را با واکسن آدنوويروس واكسينه ميكنند. یک مطالعه همسان یاب عظیم بر روی بیش از 100 هزار فرد واکسینه شده، هیچ ناهنجاری را نشان نداده است. علاوه بر این، میلیون ها سال است که با آدنوویروس زندگی میکنیم؛ هیچ ارتباطی با آسیب شناسی جسمی پس از عفونت آدنوویروس وجود ندارد. ما با آدنوویروسهای زنده کار نمیکنیم بلکه با ناقلهای آدنوویروس که در آن قسمتهایی از ژنوم ویروس برداشته شده و قادر به تولید مثل در سلولهای انسانی نیستند، کار میکنیم و سخنان من به پشتوانه دهها هزار مطالعه از جمله بسیاری از مطالعات بالینی در مورد این وکتورها است.
این پلتفرمهای آماده برپایه وکتورهای آدنوویروس امکان توسعه سریع محصولات جدید را فراهم میکنند. در این حالت به سرعت میتوانید ژن مورد نظر، در این مورد ژن رمزگذاری شده پروتئین S از ویروس کرونا که "تاج" ویروس کرونا را تشکیل میدهد، را کلون کنید. برای ایجاد ایمنی باید این برآمدگی (تاج) را به بدن منتقل کرد. سنتز ژن و کلون کردن آن در یک وکتور سریعترین قسمت کار است. همه آنچه که پیش از این در مورد مطالعه خود آدنوویروسها، مطالعه و تولید وکتورهای آدنوویروس و ایجاد یک بستر تکنولوژیک گفتم، دهها سال زمان برده است. بنابراین، نمی توان این مضوع را یک داستان سریع نامید. رویداد سریع از لحظهای که یک پلتفرم فناوری در دست داشتیم آغاز شد.