نمونه کشورهای شرق گواه آن است که خانم ها بخوبی می توانند از عهده ادغام کار و خانه داری برآیند. در تاجیکستان 8 میلیون نفری، 129 هزار کارفرمای زن تجارت خصوصی دارند. عالم فصح الدینوف، خبرنگار « اسپوتنیک» در تاجیکستان سعی کرد پاسخی به این سوال پیدا کند که خانم های تاجیک چطور از کار در بیرون از خانه و خانه داری برمی آیند.
رُزبانو نعمت علییوا را بحق می توان یکی از موفق ترین کارفرمایان زن در تاجیکستان نامید. وی اولین شرکت خود را در سال 1993 میلادی تأسیس نمود و 10 سال صرف سرو سامان دادن به کارخانه تولید لوله های پلاستیکی کرد.
خانم نعمت علییوا در خصوص کارش برای رادیو « اسپوتنیک» تعریف کرده گفت: در کارخانه، 24 نوع لوله پلاستیکی به قطر های متفاوت تولید می کنیم. در بازار داخلی، کارخانه های داخلی و سازمان های خارجی سعی می کنند محصولات ما را خریداری کنند. آنها می گویند که محصولات ما واقعا هم مرغوب و پاسخگوی استانداردهای جهانی هستند.
خانم نعمت علییوا پس از کارخانه تولید لوله های پلاستیکی ، دومین کارخانه را راه اندازی کرد که به تولید تجهیزات الکترو مونتاژ اختصاص دارد. وقتی پول کافی برای افتتاح کارخانه دیگر جمع شد، خانم نعمت علییوا تصمیم گرفت « ملکه پنبه» ای شود. چندی پیش وی کارخانه فراوری پنبه و نخ ریسی را راه اندازی کرد و حالا محصولات کارخانه های خود را در بازار جهانی به فروش می رساند. نخ های تولیدی کارخانه وی به روسیه، آلمان، پرتغال و سوئد صادر می شوند. رزبانو ظاهری ساده دارد. هرکس او را برای اولین بار می بیند بدشواری باور میکند که او خانمی میلیونر است. کارفرمای تاجیک گفت با بازگشت به خانه، غذا می پزد و بعد ظرف می شوید. بهرحال سنن شرق حتی به موفق ترین زن کارفرما اجازه نمی دهد نقش حافظ خانه را فراموش کند.
— وقتی به خانه بر می گردم، باید به کارهای خانه برسم، به کارهای بچه ها رسیدگی کنم و سری به والدین شوهرم بزنم و به شوهرم کمک کنم. وقتی سر کار هستم، وظایف من در آنجا چیز دیگری است. ما زنان آهنین هستیم، بی دلیل نیست که می گویند که در سینه زنان 40 قلب می تپد.»
زنان کارفرما در تاجیکستان همه شبیه به یکدیگر هستند. آنها از اراده آهنین برخوردارند. روز کار خانم رحمتووا ساکن « اسفار» تاجیکستان ساعت 6 صبح شروع می شود. وی به کارخانه کوچک خود می رود. در آنجا لبنیات تولید می شود. محصولات لبنی کارخانه او در فروشگاه های « سغد» و قرقیزستان همسایه به فروش می رود. خانم رحمتووا تجارت خود را از صفر شروع کرد.
— من از هیچ چیز نمی ترسم و فقط به پیشروی در کارم فکر میکنم. شوهرم به من احترام می گذارد و سعی و تلاش من برای او ارزشمند است. او راضی است که زنی مثل من دارد».
مطابق با داده های رسمی، هم اکنون 129 هزار زن کارفرما در تاجیکستان تجارت خصوصی خود را دارند. کارشناسان متذکر می شوند که عرصه های فعالیت زنان در بخش تجاری بطور دقیق مشخص شده است. در رشته های تولید، خرده فروشی، طب خصوصی و صنایع دستی آنها موفق تر از رشته های دیگر هستند. به گفته گل بهار محکم مووا رئیس انجمن زنان کارفرمای تاجیکستان، شرایط کار زنان کارفرما ساده نیست. شرق ، شرق است — زنان می توانند در کار بیرون از خانه موفق باشند، اما نباید خانه داری و بچه ها را فراموش کنند.
— زنان مادر می شوند، از بچه ها نگهداری می کنند، به والدین سالخورده خود کمک میکنند و به کارهای خانه می رسند و علاوه بر این، به فعالیت در خارج از خانه می پردازند و تجارت خود را سر و سامان می دهند».
به عقیده تحلیلگران تقریبا 80 درصد زنان برای وداع با فقر به کار بیرون از خانه رو می آورند. اما فقط تعداد انگشت شماری برای اجرای ایده های خود به تجارت می پردازند. سیمای Business- woman در جمهوری تاجیکستان جا افتاده است. مطابق با داده های موجود، سن زنان کارفرما بین 30 تا 50 سال است، شوهر و بچه دارند و تحصیلات بعضی از آنها فقط متوسطه است.
ناظران معتقدند که بخش تجاری که خانم ها در آن مشغول فعالیت هستند می تواند موتور اقتصاد تاجیکستان بشود. بر طبق محاسبات کارشناسان، زنان طی 10 سال اخیر توانستند حدود یک میلیون جای کار ایجاد کنند. بدین ترتیب بمرور زمان، زنان می توانند با راه اندازی تجارت خود بسیاری از مردان از جمله افرادی را از نظر کار و حرفه تأمین کنند که برای جستجوی کار به کشورهای دیگر می روند.
