نجات دریاچه آرال

© Sputnik / Igor Mikhalevبیابان به جای دریاچه آرال
بیابان به جای دریاچه آرال - اسپوتنیک ایران
اشتراک
آب دریاچه آرال از دو رودخانه - سیردریا و آمودریا - تأمین می شود.

آیا می توان دریاچه آرال را نجات داد؟ یافتن پاسخی برای این سوال یکی از موضوعات  کنفرانس  بین المللی محیط زیست دوشنبه  شد  که دانشگاه  دولتی مسکو و متخصصان محیط زیست  کشورهای آسیای  مرکزی  سازماندهندگان آن بودند.  عالم فصح الدینوف در این خصوص گزارش می دهد.

دریاچه آرال که  چهارمین دریاچه بزرگ جهان است  در مرز خشک شدن قرار دارد.  طی 60 سال  خط ساحلی دریاچه  تا 100  کیلومتر از  مرزهای قبلی  دور شده است.  طی این مدت دریاچه بیش از  نیمی از آب  خود را از دست داده است که به عواقب  تراژیک برای  تمام کشورهای  آسیای مرکزی  انجامید.

حالنظار محبتوف  متخصصی از  دوشنبه،  رئیس  انجمن جغرافیای  تاجیکستان در این خصوص گفت:  طی 50-40 سال اخیر، سطح  آب دریاچه « آرال»  بیش از 25 متر  کاهش یافته است و مساحت این حوضه آبی  تقریبا  4 بار کمتر شده است.  دریاچه بیش از  50 درصد  حجم آب خود را از دست داده است.

آب دریاچه آرال از دو رودخانه  اصلی آسیای مرکزی —  سیردریا و آمودریا با حجم کل آب  20  کیلومتر مکعب — تأمین می شود.  اما  این آب به دریاچه نمی رسد.  علت آن است که در کشورهای آسیای مرکزی   از منابع آبی برای آبیاری زمین های کشاورزی بطور  ناصحیحی استفاه می شود.  حاجی محمد  عمروف  کارمند علمی  انستیتوی  اقتصاد آکادمی  علوم تاجیکستان در مصاحبه با « سپوتنیک»  اطلاعاتی در باره  استفاده از منابع آبی  در  کشورهای جنوبی مابعد شوروی ارائه داد و در مقایسه  شاخص های  مصرف آب  در شرایط مشابه  کشور اسرائیل  را یادآوری کرد.

—  با مقایسه  اطلاعات مربوط به مصرف آب برای آبیاری زمین های کشاورزی در کشورهای مختلف  می توان به نتایج  جالبی رسید. به عنوان مثال،  برای آبیاری مزارع پنبه در تاجیکستان  نیاز به مصرف 11 و نیم  متر مکعب آب برای هر هکتار است.  ازبکستان 17 متر مکعب برای هر هکتار.  در ترکمنستان مصرف آب بیشتر است — 19 و نیم  متر مکعب.  یعنی تقریبا دو بار بیش از تاجیکستان. در اسرائیل خاک  مثل خاک  سغد است ولی برای هر هکتار فقط  5,6 متر مکعب آب مصرف می شود.

از اینرو دلیل  تراژدی  آرال با فعالیت نادرست انسان مرتبط است. در  نیمه دوم قرن گذشته  ساکنان آسیای مرکزی  در سبقت گرفتن بر سر محصول زیاد  کشاورزی،  آنچه را که طبیعت  طی قرون ساخته بود از  بین بردند.  به منظور  کاهش عواقب فاجعه  طبیعی  در منطقه، نهادهای مختلفی  تأسیس شد. بزرگترین آنها بنیاد نجات دریاچه « آرال» است. تا ماه مه اعضای آن کشورهای آسیای مرکزی بودند، اما چند هفته پیش  قرقیزستان از این بنیاد خارج شد و  خروج خود را با ضرورت اصلاحات در این بنیاد توضیح داد.  اما همه متخصصان  قرقیزستان از این تصمیم حمایت نمی کنند. ژوماقادر آکِنییف،  وزیر سابق کشاورزی  و آب قرقیزستان  در مصاحبه با رادیو « سپوتنیک»  متذکر شدکه بیشکک باید به این سازمان برگردد که هدف آن نجات « آرال» است.

—  قرقیزستان  از  این سازمان خارج شد  ولی من فکر می کنم  بطور موقت و  عضویت ما در این سازمان بزودی احیا خواهد شد.  کارها ادامه خواهند یافت و تمام کشورها باید راهی برای جاری شدن آبها به دریاچه « آرال»  پیدا کنند،  بطور  عاقلانه از آب برای آبیاری استفاده کنند ، زیرا هم اکنون 70 درصد آبهای آمودریا و سیردریا صرف آبیاری  مزارع پنبه می شود».

عواقب خشک شدن دریاچه « آرال»  وحشتناک خواهد بود.  بستر آرال به بیابان آرال مبدل خواهد شد.  بستر آرال آلوده به آفت کش ها و حشره کش هاست که با آبهای آمودریا به آنجا جاری شده است.  تمام این مواد سمی با کمک باد تا  صدها کیلومتر  پخش می شوند، آنهم به سمت  دشت ها و  مناطق پر جمعیت که همانا به دست ساکنان آنجا « آرال«  در حال « مرگ» است.  اطراف « آرال» به منطقه فاجعه زیست محیطی مبدل شده است — ساکنان محلی از بیماری های مختلف — کم خونی، سرطان  گلو و مری  و بیماری های کبد و کلیه و چشم  رنج می برند.  شرکت کنندگان کنفرانس  در دوشنبه اعلام کردند  که برنامه نجات « آرال» با  همکاری  انستیتوی های  خارجی  غرب و اهدا کنندگان  نتیجه  قابل توجهی  نداشته است.  به عقیده کارشناسان  طرح های کلی آبخیزداری آسیای مرکزی  ضروری است که محتاج   شکلگیری و رشد و توسعه مکانیزم های همکاری سازنده است.

نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала