گزارش و تحلیل

شبه جزیره کریمه سرزمینی پر رمز و راز برای ایرانی ها (ویدیو)

© Sputnikسمیه پسندیده
سمیه پسندیده - اسپوتنیک ایران
اشتراک
جمعیتی حدود ده نفر در ورودی مجموعه تاریخی «خانسکی دوارتس» به معنای «کاخ خان» جمع شدند و توضیحات راهنما اینطور شروع شد که « باغچه سرای» از دو کلمه فارسی به معنای باغ و خانه تشکیل شده است.


خبرگزاری اسپوتنیک- در گزارش قبلی تا اینجا گفتیم که نیکیتا خروشچف رهبر اتحاد جماهیر شوروی به مناسبت هفتاد سالگی اتحاد اوکراین با اتحاد شوروی در سال 1954 اختیارات اداره شبه جزیره کریمه را به عنوان هدیه به هم وطنان اوکراینی خود داد. اما زمانیکه اوکراین از اتحاد شوروی اعلام استقلال نمود، فراموش کرد که باید شبه جزیره کریمه را به صاحب قبلی آن بازپس دهد، در همان سال طبق توافق در ازای حفظ ناوگان دریایی روسیه در بندر سواستوپول از تخفیف و امتیازاتی به منظور انتقال و فروش گاز روسیه به اوکراین و اروپا برخوردار شدند. تا اینکه سال 2013 درست در زمانیکه نتیجه کشمکش داخلی اوکراین می رفت تا غرب و غرب گرایان اوکراین را سرمست نماید و همزمان با روزهای پایانی المپیاد زمستانی شهر سوچی که همراه با سکوت عجیب روسیه در قبال رجزخوانی غرب بود، افراد مسلح ناشناسی وارد کریمه شده و اداره تمامی نقاط کلیدی شبه جزیره را در اختیار گرفتند. تنها چند روز بعد همه پرسی برگزار شد که بیش از 90 درصد از ساکنان شبه جزیره به الحاق کریمه به روسیه رای مثبت دادند، به این ترتیب، روسیه هدیه خود را پس گرفت.
باغ ایرانی در باغچه سرای کریمه
می دانیم که زبان ترکی تاثیرات زیادی هم از زبان فارسی و هم از زبان عربی پذیرفته است و شهر باغچه سرای با نام فارسی خود واقع در شمال کریمه نیز از همانهاست و در زمان حکومت تاتارها در کریمه نام گذاری شده است. باغچه سرای با خانه های سنگی، گلی، آجری و  رنگارنگ با کوچه پس کوچه های دنج و باران خورده در دل کوهپایه، شهر تاریخی و کوچک با بیست هزار جمعیت در شبه جزیره کریمه است که در زمان حکومت تاتارها در کریمه این شهر پایتختِ خان تاتار و مرکز نیروی نظامی و سیاسی مقتدری بود که بناهای مختلفی با سبک معماری اسلامی- شرقی در این شهر به یادگار مانده است.
باغچه سرای در 30 کیلومتری سیمفروپل، پایتخت کریمه واقع شده‌است و بدلیل قدمت تاریخی و معماری خاص آن شهر «پنج قرن» نامیده می شود. شهرسنگی «چوفوت قلعه»، پارک مینیاتور کریمه، «کاخ خان» باغچه سرای و صومعه سنگی «اوسپنسکی مقدس» منجمله تاریخی ترین اماکن گردشگری باغچه سرای می باشد.
«کاخ خان» مروارید حقیقی باغچه سرای می باشد که دراوایل قرن شانزده ساخته شد که نزدیک به صد سال تکمیل آن زمان برد که در نتیجه آن یک باغ واقعی در سرزمین کریمه بوجود آمده است.
«کاخ خان» متشکل از چندین اتاق مسکونی، حرمسرا، برج عقاب که برای نگهداری عقاب ها در قفس و آموزش آنها کاربرد داشت، همچنین یک مسجد بزرگ متعلق به سال 1740 است.  علاوه بر آن «باغ پارس»، قبرستان خانوادگی خانات کریمه، مقبره همسر مورد علاقه یکی از خانات، اتاق فواره، فواره های طلایی متعلق به سال 1733 و فواره اشک نیز قابل مشاهده است. ساختمان اصلی کاخ متشکل از هفده اتاق حرمسرا بود که در طی تاریخ بیشتر آن از میان رفته و اکنون چهار اتاق باقی مانده که در معرض بازدید قرار دارد. معماری اتاق مرمرین که سرای اصلی کاخ و محل ملاقاتهای کاری و دیپلماتیک است به سبک کاخهای ایرانی بنا شده و با تخت جواهرنشان، شیشه های رنگین و پشتی های شرقی آراسته شده است. اتاق فواره نیز به عنوان مکانی برای مذاکرات و گردهمایی های فصل تابستان در کاخ کاربرد داشت که با تشک و پشتی های زربافت به سبک شرقی ها مزین شده بود.
معروفترین آثار کاخ خان «فواره اشک» است که بیشتر شبیه یک منبع آب گچکاری شده می باشد که در سال 1764 به دستور «کریم گیری» خان تاتار به یاد همسر محبوبش «مریم دیلار» دختر یکی از اشراف لهستانی که در جوانی از دنیا می رود، ساخته می شود و خاطره این ماجرا توسط پوشکین شاعر شهیر روس که در سال 1820 از این کاخ و فواره معروف آن دیدن نمود در منظومه معروف «فواره باغچه سرای» جاودانی شد.
از دیگر جاذبه های شهر باغچه سرای صومعه سنگی یا (غاری) است که در میان تخته سنگهای عظیم کوه بنا شده و در مورد زمان دقیق ساخت آن اختلاف نظر وجود دارد، هرچند راهبان محلی ادعا دارند که صومعه به قرن 8 میلادی تعلق دارد. گفته می شد که پس از اتمام دوره بیزانس این صومعه مدتها متروک باقی مانده و در قرن پانزدهم به شکل فعلی در آمده است. در سال 1921 و همزمان با آغاز دوره کمونیسم صومعه توسط دولت شوروی بسته شد و با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و استقلال اوکراین در سال 1993 کلیسا برای عموم مردم بازگشایی شد.
این شهر جاییست که بازدید از آن برای ایرانی ها بی شک جالب خواهد بود و کوچه پس کوچه ها، منوی غذا و حتی نام افراد که با اسمهای فارسی نامگذاری شده اند این اندیشه را بر می انگیزد که دامنه پرواز فرهنگ تا کجا می تواند باشد.
کشتی های بخواب رفته در سواستوپول
جی‌پی‌اس ماشین را به مقصد سواستوپول تنظیم کرده و مستقیم در میدان اصلی شهر مقابل بنای یادبود فرمانده برجسته نیروی دریایی روسیه دریادار « پاول استوانویچ نخیموا» که در سال 1898 بنا گردید، متوقف شدم. آفتاب خیلی تندی می تابید و ساعت خورشیدی بزرگ لنگرگاه 14:00 بعد از ظهر را نشان می داد، پیش از هرچیزی کشتیهای قدیمی، عظیم الجثه و زنگ زده بندرگاه نظر هر تازه واردی را جلب می کرد. دوباره همان طاق سفید رنگ که متشکل از شش ستون بود و با رنگ طلایی نام بندر و سال تاسیس روی آن حک شده بود به چشم خورد. اینبار کنجکاو شدم و درباره این طاق از مردم محلی پرس و جو کردم، ظاهرا یادگار تمدن «خرسونسوس» بود و علاوه بر سواستوپول در آلوشتا، یالتا و البته درجاده های شهری نیز گاهی دیده می شود.
سواستوپول شهری بندری واقع در کرانه دریای سیاه که در جنوب غربی شبه‌جزیره کریمه قرار دارد و بخش بزرگی از ناوگان روسیه در دریای سیاه در این شهر مستقر می باشد. کشتیهای کوچک و بزرگ حتی از زمان جنگ جهانی دوم در بندر این شهر بخواب رفته اند که هر کدام وقایع تاریخی تلخ و شیرین بسیاری را در خود حفظ می نمایند،  صنعت خرید، فروش و تعمیرات کشتی در این شهر بندری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بر روى پرچم و نشان شهر سواستوپول، يادبودى به شكل ستون كه بر راس آن عقابى با بال هاى باز كه به مناسبت غرق كردن كشتى هاى روس در ابتداى خليج كوچك سواستوپول، بنا شده است.
در طول سال هاى ١٨٥٤ تا ١٨٥٥، بندر سواستوپول در معرض حمله ناوگان انگليس و فرانسه و عثمانى قرار گرفت كه توانمندى و تعداد قواى آنها به مراتب بالاتر از ناوگان روس ها مى شد، لذا فرماندهان روس بالاخره تصميم گرفتند كه تا براى جلوگيرى از حمله دشمنان و سقوط بندر، كشتى هاى خود را در ابتداى ورودى خليج، غرق كنند! بدين ترتيب اين بندر تا اوت ١٨٥٥ يعنى به مدت ٣٤٩ روز دفاع كرد و در نهايت روس ها با نابودى كامل بخش جنوبى بندر، به بخش شمالى آن رفتند. نیروهای اشغالگر تا تابستان ١٨٥٦ در سواستوپول باقى مانده و نهايتا از بندر خارج شدند. در طول مدت زمان مقاومت روس ها، جمعا بيش از ٧٥ كشتى، يدك كش و غيره توسط خود روس ها در خليج سواستوپول غرق شد.
 پلیس دریایی طبق برنامه منظم هر چند ساعت یکبار در آب گشت زنی می کند. تنها مسافر یک کشتی تفریحی کوچک شدم و راهنما هر آنچه از اطلاعات عمومی خود درباره سرنوشت این شهر می دانست دراختیار من قرار داد. آنروز به خاطر امواج سنگین دریا چند دلفین وارد منطقه حفاظت شده بندر شدند، اگرچه این اتفاق کمتر پیش می آید و بخاطر کثیفی آب کمتر وارد این محدوده می شوند. سواستوپول یکی از مراکز مهم مطالعات زیست‌شناسی دریایی و به طور خاص، مطالعه و آموزش دلفینها می باشد که از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون به انجام می‌رسد، اگرچه این مطالعات در ابتدا به عنوان یک برنامه سری نیروی دریایی در خصوص عملکرد این جانور در زیر دریا به شمار می‌رفت.
شبه جزیره کریمه در سال های جنگ دوم جهانی مدتی به اشغال ارتش آلمان نازی در آمد و در سال 1943 نیز ارتش سرخ شوروی حملات گسترده ای را برای بازپس گرفتن این منطقه انجام داد. در زمان جنگ جهانی دوم کشتیها و هواپیماهای زیادی در این بندر منهدم شده و در اعماق دریا مدفون شدند که هنوز عملیات شناسایی آنها ادامه دارد و اخیرا نیز یک فروند جنگنده آمریکایی که بصورت اجاره ای برای جنگیدن با ارتش آلمان نازی به نیروی هوایی شوروی واگذار کرده بود از آبهای تنگه کرچ بیرون کشیده شده و کارشناسان در تلاشند تا بتواند هویت خلبان را تشخیص دهد.
یالتا ساحلی امن برای وقایعی بزرگ!
به نظر می رسید که شهر ساحلی یالتا درون دره ای واقع شده، چون وقتی که جاده کوهستانی و پردرخت به پایان رسید و به شهر رسیدم از شدت سرسبزی و وجود درختان تنگ هم بسادگی نمی شد فضای شهری و مسیر کوهستانی را از هم تفکیک نمود.  یالتا بر کنار خلیجی کوچک و کم‌عمق رو به دریای سیاه جای دارد و کوه‌های پردرخت مانند حصاری آن را در برگرفته ‌است. آب و هوای گرم مدیترانه‌ای و مجاورت با تاکستان‌ها و باغستان‌های زیاد، بستر مناسبی برای گذراندن تعطیلات به ویژه زمستان است.
لحظه ای تجسم کردم که صد سال پیش زنان با لباسهای ژپون دار و احتمالا تعداد زیادی کودک که در اطراف آنها می دویدند، چه بعد از ظهرهای دل انگیزی را در امتداد ساحل یالتا و با تماشای بوتیکهای زیبا گذرانده اند. اما حقیقتا ماجرای کنفرانس هشت روزه «یالتا» و مباحث تعین کننده آن در اولین ماههای پایان جنگ جهانی دوم و تولد «سازمان ملل متحد» بیشتر در ذهنم جولان می داد، کنفرانسی که باعث شد نظر جهانیان به یالتا معطوف شود.
در میان راه کوه بزرگ و پوشیده از درختی به چشم می خورد که دقیقا تا میان آب دریا کشیده شده و شبیه خرسی می مانند که در حال نوشیدن آب است. این کوه به نام "آيو داغ" (به زبان تاتارى-تركى: آيو يعنى خرس و داغ يعنى كوه) یا کوه خرس معروف است و با ارتفاع ٥٧١ مترى از سطح دريا، ٢٤٠٠ متر به سوى دريا پيش روى دارد و بين منطقه آلوشتا و يالتا قرار گرفته که برای مشاهده کامل این منظره بدون مزاحمت درختها، در نقطه ای مشرف به این کوه بالکنی درست کرده اند که بصورت کامل قابل مشاهده است.
آلوشتا شهر مسجد و کلیسا
شهر آلوشتا در سواحل جنوبى شبه جزيره كريمه قرار گرفته است كه تاريخچه آن به قرن ششم ميلادى باز میگردد. جمعيت آن حدودا ٣٠ هزار نفر است كه أكثريت تلفيقى از مسلمانان تاتارى و مسيحيان ارتودكس روسى و اوكراينى است. اين شهر داراى مساجد و كليساهاى متعددى است سالیان سال و در کمال صلح و آرامش دیوار به دیوار یکدیگر پذیرای معتقدان خود می باشند و اتفاقا به عنوان يكى از شهرهاى ساحلى و تفريحى، از قطب هاى اصلى توريستى شبه جزيره بحساب می آید.
حد فاصل میان آلوشتا و یالتا جاده ای بسیار سرسبز که از یک سو رو به دریا و از سوی دیگر کوهستان است و با مناظر بدیع انسان را غافلگیر می نماید، یکی از این مناظر قلعه اى بر لبه پرتگاه است که درست شبیه قلعه های مخوف و دست نیافتنی جادوگران داستانهای کودکانه می باشد. «آشيانه پرستو» (لاستوچكينو گنِزدو)، قلعه اى در جنوب كريمه است كه بر لبه پرتگاه ٤٠ مترىِ صخره آئوروا، در دماغه آى — تُودور، در دهكده گاسپارا قرار گرفته و در سال ٢٠١٥ به عنوان ميراث فرهنگى فدراسيون روسيه، ثبت شد. اين بنا كه معمارى آن يادآور قصرهاى قرون وسطايى است، در ابتدا توسط ژنرال بازنشسته روس در طى سال هاى ١٨٧٧ تا ١٨٧٨، از چوب ساخته شد، اما شكل فعلى آن در سال ١٩١٢ احداث شد كه هم اكنون به عنوان يكى از  نمادهاى اصلى شبه جزيره كريمه محسوب مى شود.


شبه جزیره کریمه دارای اماکن تاریخی و گردشگری متعددی است که با یکبار سفر احتمالا امکان بازدید از تمامی آنها وجود نداشته باشد و با راه اندازی جاده «کرچ» این مکان یکی از مقاصد گردشگری و استراحت روسها و مهمانان کشور روسیه خواهد بود.

نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала