آیین پرده برداری از تندیس برنزی شاعر، ستاره شناس و حکیم ایرانی «غیاث الدین ابوالفتح عمر بن ابراهیم» مشهور به خیام نیشابوری دانشمند عصر سلجوقی به عنوان هدیه استان گیلان به شهر آستراخان فدراسیون روسیه امروز (پنجشنبه) با حضور شماری از مقام های ایرانی و روسی، شخصیت های فرهنگی، ادبی و همچنین گروهی از شهروندان بویژه دانشجویان و اعضای جامعه دانشگاهی روسیه در آستراخان کناره شمال غربی دریای خزر انجام شد.
مهدی سنایی سفیر ایران در روسیه در پیامی که از سوی علی محمدی سرکنسول جمهوری اسلامی ایران قرائت شد، اظهار داشت:
حضار محترم،
آقایان و خانم ها
بسیار خرسندم از این که امروز از تندیس فیلسوف، ریاضیدان، منجم و شاعر بزرگ ایرانی، «عمر خیام» در شهر زیبای آستراخان پرده برداری می شود و نماد دیگری از دوستی دو کشور همسایه جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در این شهر به نمایش گذاشته می شود.
شهرت و اعتبار حکیم عمر خيام به فراتر از مرزهای ایران رسیده است. حکیم خیام یك گنج بزرگ تاريخي است و ابعاد فکری گسترده ای دارد. خیام در رشته ریاضی پژوهش های منظم علمی انجام داد و کتاب هایی در مورد معادلات درجه سوم جبر، خطوط موازی و نظریه نسبت‌ها نوشت. خیام با تبحری که در ریاضی و نجوم داشت، در اصلاح گاه شمار شمسی نقش مؤثری داشت. خیام یک فیلسوف بود و در اشعار رباعی اش، افکار فلسفی خود را که غالباً حاکی از تحیر یک متفکر در برابر اسرار خلقت است، بیان می کند.
نصب تندیس این دانشمند بزرگ ایرانی در شهر آستراخان که حلقه ارتباطی ایران و روسیه است و در طول تاریخ و به ویژه طی سال های اخیر نقش ارزشمندی در تقویت و تسهیل ارتباطات تجاری و رفت و آمد مردمان دو کشور همسایه ایفا کرده، حایز اهمیت ویژه است. اطمینان دارم که در فضای دوستانه ای که در روابط جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه شکل گرفته است، ارتباطات بین استان آستراخان و استان های همکار ایرانی به ویژه استان گیلان گسترش و توسعه هر چه بیش تری خواهد یافت.
از نقش مهم جناب آقای الکساندر الکساندرویچ ژیلکین استاندار محترم استان آستراخان، جناب آقای محمدعلی نجفی استاندار محترم استان گیلان، و هم چنین سرکنسول محترم جمهوری اسلامی ایران در استان آستراخان و ریاست محترم اتاق بازرگانی گیلان که در نصب تندیس این دانشمند و توسعه تعاملات مشارکت داشته اند، تقدیر و تشکر می نمایم.
با احترام.
