به گزارش اسپوتنیک به نقل از ایسنا، وزیر امور خارجه ایران در دیدار با خانم دکتر نالدی پاندور وزیر روابط و همکاری های بین المللی آفریقای جنوبی همچنین با اشاره به مذاکرات پیچیده و حساس هسته ای تهران و گروه 1+5 ، خروج آمریکا از این توافق را نقض صریح قعطنامه 2231 شورای امنیت و برخلاف خواست و اراده تمامی اعضای ملل متحد دانست که نظام عدم اشاعه و دیپلماسی چندجانبه را تضعیف کرده است.
ظریف با تشریح پایبندی ایران به تعهدات خود وفق برجام تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام و فرصت دادن ایران به اروپا برای عمل به تعهدات خود برای جبران این خروج تاکید کرد: متاسفانه شاهد اقدام موثری نبودیم و اروپا نشان داد از اجرای تعهداتش ناتوان است. از این رو صبر راهبردی ایران به پایان رسید و دقیقا بر اساس مفاد برجام و با استناد به بند 26 و 36 آن اجرای بخشی از تعهدات خود را در سه گام به صورت کاملا قانونی متوقف کرد و در صورت عدم بازگشت توازن به اجرای تعهدات از سوی طرف ها، سایر اقدامات لازم در گام های بعدی نیزمحقق خواهد شد.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا ۱۸ اردیبهشت پارسال به صورت یکجانبه و بدون دلیل خاصی از برجام که مورد تأیید جامعه جهانی و شورای امنیت سازمان ملل بود خارج شد و اعلام کرد کارزار فشار حداکثری علیه ایران را به راه خواهد انداخت تا صادرات نفت تهران را به صفر برساند و آن را مجبور کند بار دیگر به میز مذاکره بیاید تا «توافق بهتری» برای آمریکا رقم بخورد.
طرف‌های اروپایی برجام پس از خروج یکجانبه آمریکا از این توافق ضمن ابراز «تأسف» از اقدام واشنگتن مدعی شدند بهره‌مندی ایران از مزایای اقتصادی برجام را تضمین می‌کنند. وزرای خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان سرانجام با صدور بیانیه مشترکی در بهمن ماه پارسال رسما ثبت یک کانال مالی ویژه برای تجارت با ایران موسوم به اینستکس را اعلام کردند.
بنابر ادعای آنها هدف بلندمدت اینستکس گشایش کانال‌های اقتصادی برای کشور‌های ثالثی است که تمایل به تجارت با ایران را دارند. آنها طی ماه‌های گذشته نیز مدعی راه‌اندازی رسمی این سازوکار مالی شدند، اما بنابر گفته مقامات کشورمان تاکنون هیچ اقدام موثر و عملی در زمینه روابط تجاری ایران و اروپا صورت نگرفته است.
جمهوری اسلامی ایران اردیبهشت ماه در نخستین سالگرد خروج یکجانبه آمریکا از توافق هسته‌ای، اعلام کرد در پاسخ به بازگشت تحریم‌های آمریکا و عدم تحقق وعده‌های کشور‌های باقی مانده در توافق برای جبران آثار منفی این تحریم‌ها، به مرور تعهد خود را به توافق هسته‌ای کاهش می‌دهد.
تهران در نخستین گام، محدودیت‌های مربوط به ذخیره‌سازی آب سنگین و اورانیوم غنی‌شده را کنار گذاشت و ۱۶ تیرماه نیز ضمن انتقاد از «وقاحت سیاسی اروپا» گام دوم را برداشت.
بهروز کمالوندی، معاون و سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در سخنرانی خود درباره اعلام گام سوم کاهش تعهد ایران به برجام از راه‌اندازی زنجیره‌ای از ۱۶۴ دستگاه نسل دوم خبر داد.
او اعلام کرد: «در دو ماه آینده و قبل از پایان گام سوم سه کار مهم داریم که ارزش بسیار بالایی دارد و شامل راه‌اندازی و گازدهی زنجیره‌های شاهد ۱۶۴ تایی IR۴، راه‌اندازی زنجیره‌های شاهد ۱۶۴ تایی IR۲m و همچنین گازدهی به زنجیره میانی سانتریفیوژ IR۵s می‌شود.»
