پاسخ برجامی ایران به آمریکا

© AP Photo / Ronald Zakپاسخ برجامی ایران به آمریکا
پاسخ برجامی ایران به آمریکا - اسپوتنیک ایران
اشتراک
سناریو‌های ایران در مواجهه با سیاست فشار حداکثری امریکا چیست؟

به گزارش اسپوتنیک به نقل از «اقتصاد نیوز»، آن طور که منابع آگاه خبر داده‌اند، رئیس جمهوری یا وزیر امور خارجه ایران در سالروز خروج امریکا از برجام، برنامه‌های مرحله‌ای ایران برای انجام اقدامات متقابل در برابر خروج امریکا از برجام را به صورت رسمی اعلام خواهند کرد.ایران چگونه به بازگشت تحریم‌های هسته‌ای واشنگتن که نقض برجام به شمار می‌آید پاسخ خواهد داد.

به نظر می‌رسد کاهش جزئی و کلی برخی تعهدات ایران و آغاز بخشی از فعالیت‌های هسته‌ای که انجام آن در چارچوب برجام متوقف شده بود، اولین گام ایران در واکنش به خروج امریکا از برجام و همچنین کوتاهی کشورهای اروپایی در اجرای تعهداتشان خواهد بود. اقداماتی که گفته شده در چارچوب بندهای 26 و 36 برجام صورت خواهد گرفت و معنای خروج از برجام از آن متبادر نمی شود. به این معنا که چاره جویی تهران برای پاسخ متقابل به کارشکنی قابل انتظار دولتمردان امریکا که چندی است روندی شتابزده به خود گرفته در قالب بهره‌گیری از حق مشروع حقوقی خود در چارچوب برجام نمودار می‌شود.

Iran & USA - اسپوتنیک ایران
گزارش و تحلیل
اقدام آمریکا بیش از جنبه هجومی، جنبه دفاعی دارد

 ایران که بعد از خروج دونالد ترامپ،رئیس جمهوری امریکا از برجام انتظار بدترین سناریوهای ممکن را دارد تاکنون با پیگیری یک سیاست مداراجویانه ضمن پایبندی به تعهدات هسته ای اش، اقدام به تقویت اقتصاد و بهبود تجارت با شماری از شرکای بزرگ اروپایی و آسیایی اش کرده است تا آن‌ها را از بازگشت به وضعیت قبل از برجام در دوران تحریم‌های بین‌المللی باز دارد.  در واقع جمهوری اسلامی در فقدان یک سازوکار حمایتی یکپارچه از سوی  شرکای برجامی اش که هنوز ابعاد عملیاتی آن پدیدار نشده است می‌کوشد با کارت‌های خود به خوبی بازی کند تا مانع از مضاعف شدن فشارها شود.

این در حالی است که ترامپ یکی از تازه‌ترین گام‌های خود برای تشدید فشار علیه ایران را همین چند روز پیش برداشته است. جایی که او با لغو معافیت اصلی‌ترین مشتریان نفتی ایران سیاست «نفت صفر» را در قبال آن جست وجو می‌کند تا با تحمیل هزینه‌ای سنگین، تهران را وادار به تسلیم کند.

بر اساس آنچه در متن برجام به توافق همه اعضا رسیده است، ایران می‌تواند پس از گذار از فرآیند دیپلماتیک حل اختلاف، موضوع فیصله نیافته را به عنوان مبنایی برای متوقف کردن کلی یا جزئی تعهداتش در چارچوب توافق هسته‌ای قلمداد کند. چه پیش از این مسئولان دیپلماتیک کشورمان موضوع خروج امریکا از برجام و احیای تحریم‌های هسته‌ای را بر اساس راهکار پیش‌بینی شده در ضمیمه چهارم این توافق، دنبال کرده‌اند؛ یعنی خروج امریکا از برجام را به عنوان موضوع اختلافی خود از طریق کمیسیون مشترک این توافق پیگیری کرده که در نهایت به دلیل جایگاه و نفوذ حقوقی و سیاسی امریکا بی نتیجه مانده است. این چنین است که ایران می‌تواند بر اساس بندهایی از برجام ظرفیت‌های موجود را برای در اختیار گرفتن ابتکار عمل و پیگیری یک موضع تهاجمی‌تر فعال کند. بند 26 و 36 برجام بستر حقوقی لازم را برای ورود کشورمان به مرحله واکنشی تدارک دیده است. مرحله ای که بی تردید برای ورود به آن ابعاد امنیتی و سیاسی اش از سوی مراجع و نهادهای عالی رتبه نظام از جمله شورای عالی امنیت ملی مورد توجه قرار می‌گیرد. چه ایران نمی تواند صرفاً بر پایه ظرفیت‌های حقوقی موجود تصمیم گیری کند.

بر اساس این دو بخش از برجام ایران می‌تواند با این استدلال که طرف دیگر با عدم پایبندی به تعهداتش، زمینه بهره‌مندی آن از مزایای این توافق را مخدوش کرده است، از اجرای بخشی از تعهدات جزئی یا کلی خود سرباز زند. بند 26 برجام که منحصراً حق اقدام متقابل را برای ایران محفوظ داشته است به چنین حقی اشاره داشته است چنانکه اتحادیه اروپا و امریکا باید فارغ از فرآیند حل و فصل اختلافات پیش‌بینی شده در برجام، از بازگرداندن یا تحمیل مجدد تحریم‌هایی که اجرای آنها را وفق این برجام لغو کرده است، خودداری کنند.

از این رو ایران تحمیل تحریم‌های جدید مرتبط با هسته‌ای را به منزله مبنایی برای توقف کلی یا جزئی اجرای تعهدات خود وفق این برجام، تلقی خواهد نمود. اما این تنها بند تصریح کننده حق ایران برای کاهش تعهداتش طبق برجام نیست. چه مطابق با ماده 36 برجام چنانچه ایران معتقد باشد هر یک یا کلیه اعضای گروه 1+5 تعهدات خود را طبق این توافق رعایت نکرده‌اند، می‌توانند موضوع را به منظور حل و فصل به کمیسیون مشترک ارجاع نمایند؛ به همین ترتیب، چنانچه هر یک از اعضا معتقد باشند یکی از کشورها تعهدات خود را طبق برجام رعایت نکرده است، سایرین می‌توانند اقدام مشابه به عمل آورند.

نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала