از اول ماه ژانویه سال 2017 میلادی، چه کسی جانشین بان گی مون دبیر کل سازمان ملل خواهد شد؟ در ماه سپتامبر نام دبیر کل جدید سازمان ملل مشخص خواهد شد. برای نخستین بار احتمال آن می رود که یک زن از اروپای شرقی به این مقام منصوب شود.
به نوشته « له نوول آبزرواتور» ایرینا بوکووا از بلغارستان نه تنها موضع زنان سیاستمدار را تحکیم خواهد بخشید، بلکه وی مسلط به زبان روسی است. ایرینا بوکووا سالهای زیادی ریاست یونسکو را عهده دار بود و به چند زبان اروپایی مسلط است. تحصیلات خود در مناسبات بین الملل را در مسکو به پایان رساند و از این رو بخوبی به زبان روسی تسلط دارد که به ارزیابی نشریه فوق الذکر، امتیاز بسیار مهمی برای دبیر کل جدید است. اما نامزدی بوکووا با مخالفت شدید از سوی آمریکا روبرو می شود. تحصیل در روسیه، یگانه دلیل نارضایتی مقامات آمریکا از کاندید جدید نیست.
سرگی مانوکوف، مفسر سیاسی مجله « اکسپرت» و تحلیلگر روسیه در مصاحبه با « سپوتنیک» گفت: ایرینا بوکووا سالها پیش ، دقیقتر در سال 2011 میلادی باصطلاح « از چشم آمریکا افتاد». در آن زمان یونسکو که وی ریاست آن را عهده دار بود فلسطین را برسمیت شناخت. در آن زمان اسرائیل و آمریکا از پرداخت حق عضویت خودداری کردند. بودجه یونسکو یک چهارم کاهش یافت، 22 درصد یک رقم قابل توجه است. تا سال 2011 واشنگتن از خانم بوکووا تعریف می کرد و او را مورد تحسین قرار می داد. حالا در غرب، مثل همیشه، تحصیل وی در مسکو را بهانه قرار می دهند و حتی کم مانده است او را دوست ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه بنامند. این دو نکته کافیست که آمریکایی ها و بریتانیایی های همیشه طرفدار آنها با نامزدی او برای احراز مقام دبیر کل سازمان ملل متحد مخالفت ورزند. آنها بشدت، دیگر اعضای شورای امنیت را متقاعد می کنند که بر خلاف بوکووا رأی بدهند. شاید همین امر بر رأی مرحله اول تأثیر گذاشت که وی جای سوم را احراز کرد. هر چند مدتی قبل از آن بهترین کاندید این مقام به حساب می آمد. نامزدی بوکووا برای کسب مقام دبیر کل سازمان ملل واقعا هم امتیازات خوبی دارد. زیرا با توجه به مناسبات وی با مسکو، بوکووا راحتتر می تواند به جستجوی راه های سازش و مصالحه بین گروه های مختلف در شورای امنیت بپردازد. وی می تواند نقش سیاستمدار — صلح بان را ایفا کند و نقطه نظرات متفاوت را به سازش برساند که نکته بسیار مهمی است. اما نهایتا همه چیز وابسته به توافق پنج عضو اصلی سازمان ملل خواهد بود. در اینجا نقش کرملین و کاخ سفید مهم است. این موضوع بدون سازش قابل حل نخواهد بود.
صحبت ها در خصوص انتخاب دبیر کل جدید مدتهاست که بین 12 کاندید شدت گرفته است که در بین آنها شخصیت های لایق و شایسته این مقام زیادند. اما آیا غرب آماده است زمام قدرت را به اروپای شرقی بسپارد؟ بان گی مون کدام وظایف مهم را در مقام دبیر کل سازمان ملل به انجام رساند؟
گئورگی تولورای رئیس برنامه کره ای آکادمی علوم روسیه در این خصوص گفت: فکر نمی کنم ، نماینده اروپای شرقی بتواند به مقام دبیر کل سازمان ملل انتخاب بشود. زیرا سازمان ملل مدتهاست که صحنه مبارزه برای غرب شده است. از این رو باید به گروهی توجه کرد که تأثیر آن بر انتخاب دبیر کل جدید بیشتر است. آنچه به بان گی مون مربوط می شود، باید به او آفرین گفت که طی 10 سال انجام وظیفه در این سمت توانست از درگیری با دیگران کنار بماند و انعطاف زیادی در حل مسائل نشان بدهد. هر چند او نقشی در حل و فصل مسائل مهم بین المللی ایفا نکرد، دست کم باعث حاد شدن اوضاع هم نشد. سازمان ملل به دلایل عینی اعتبار و نفوذ خود را از دست می دهد و بیشتر به یک باشگاه بحث مبدل می شود تا سازمانی که تصمیمات آن بتوانند به اجرا درآیند. البته به استثنای مواردی چند که دیگر بازیگران قدرتمند در آن ذینفع باشند.
