گزارش و تحلیل

مسئله هسته ای ایران؛ کاسه صبر اسرائیل دارد لبریز می شود

© Depositphotos.com / Romayanu.gmail.comمسئله هسته ای ایران؛ کاسه صبر اسرائیل دارد لبریز می شود
مسئله هسته ای ایران؛ کاسه صبر اسرائیل دارد لبریز می شود    - اسپوتنیک ایران  , 1920, 17.06.2021
اشتراک
در طول 40 سال، روابط ایران و اسرائیل خصمانه بود. اما تا تابستان سال 2021، نکات جدیدی در این روابط ظاهر شده است.

اسپوتنیک - ولادیمیر ساژین، خاورشناس مطرح روس در این خصوص چنین می نویسد: این تحولات ناشی از تاثیرگذاری چهار عامل اصلی است.

نخست، تغییرات آینده در قوه مجریه در ایران؛ دوم، تغییر دولت و نخست وزیر در اسرائیل. سوم، ورود جو بایدن به کاخ سفید. چهارم، روند احیای برجام.

بدون شک این عوامل در آینده نزدیک بر روابط ایران و اسرائیل تأثیر خواهند گذاشت. تنها سوال این است که در چه جهتی: در جهت نرمش یا سخت شدن روابط تا نبردهای مسلحانه.

 

ایران

به نظر اکثر دانشمندان علوم سیاسی، در انتخابات ریاست جمهوری در ایران، پیروزی از آن محافظه کار تندرو، حجت الاسلام ابراهیم رئیسی، شخص نزدیک به رهبر است. در نتیجه، تمام شاخه های حکومت در دست رادیکال ترین جناح حاکم سیاسی ایران قرار خواهند گرفت و سیاست تهران با هدف تبدیل ایران به ابرقدرت شیعه منطقه، تهاجمی تر خواهد شد.

رئیسی از حامیان "اقتصاد مقاومتی" در داخل کشور و تقویت "محور مقاومت" در منطقه خاورمیانه است. به عنوان بخشی از برنامه "اقتصاد مقاومتی"، ایران همه تلاش خود را برای دور زدن تحریم ها، به ویژه ممنوعیت صادرات نفت انجام داده است. به یاد بیاوریم که قبل از تحریم نفتی، ایران روزانه حدود 5 میلیون بشکه نفت تولید می کرد و 2.5-3 میلیون بشکه در روز صادرات داشت. طبق گزارش بانک مرکزی ایران، درآمد ایران از صادرات نفت و فرآورده های نفتی در سال 1396 (مارس 2017 - مارس 2018).) بالغ بر 65.818 میلیارد دلار بود.

پس از خروج آمریکا از معامله هسته ای - برجام و اعمال تحریم های سخت علیه ایران در سال 2018، صادرات رسمی نفت به 500-600 هزار بشکه در روز کاهش یافت. اسحاق جهانگیری، معاون رئیس جمهور ایران گفت که در سال 2019 درآمد ایران از صادرات نفت تنها 8 میلیارد دلار بوده است. و اگر در نظر بگیریم که اقتصاد ایران 40٪ و در برخی سالها 50٪ وابسته به نفت بود، پس سقوط اقتصادی بس نزدیک بود. در این شرایط، تهران از روش های خارق العاده "اقتصاد مقاومتی" استفاده کرد: تخفیف قیمت برای نفت صادراتی تا 10-15٪، که امکان حفظ برخی از مشتریان، در درجه اول چین و هند را فراهم می کند. علامت گذاری نفت ایران به عنوان نفت عراقی یا سایر کشورها ؛ استفاده از شرکتهای نفتی تقلبی ثبت شده در کشورهای دیگر؛ بارگیری نفت در دریای آزاد و حمل و نقل آن با دستگاههای ناوبری خاموش و غیره. این کارها تحریم ها را کاهش داد. اما برای توسعه اقتصاد لغو آنها ضروری است. و این تنها با احیای مجدد توافق هسته ای قابل انجام است.

مذاکرات دشوار در وین در جریان است. به گفته شرکت کنندگان آن، پیشرفت هایی در حال مشاهده است که باعث خوش بینی ایرانیان می شود. کارشناسان معتقدند که در صورت لغو تحریم های نفتی، ایران تولید نفت را طی 3-4 ماه حداقل 1.8-2 میلیون بشکه در روز افزایش می دهد. یعنی عملاً به سطح قبل از تحریم.

امکانات مالی جدید ایران زمینه ای برای تقویت گروه های طرفدار ایران در منطقه و فعال سازی "محور مقاومت" ایجاد می کند، موضوعی که اسرائیل و برخی کشورهای عربی، مخالفان ایران از آن هراس دارند. ابراهیم رئیسی توسط سپاه پشتیبانی می شود. در نتیجه، اگر او در انتخابات پیروز شود، درخواست ها و برنامه های سپاه فراموش نخواهد شد و فعالیت های ایران در منطقه تهاجمی تر خواهد شد. می توان گفت که "اقتصاد مقاومتی" و "محور مقاومت" در یک انگیزه ضد اسرائیلی ادغام می شوند و تغییرات صلح آمیز در "جنگ ترکیبی سرد" با اسرائیل انتظار نمی رود.

چرا آمریکایی ها و اسراییلی ها از انتخاب شدن رییسی واهمه دارند؟ - اسپوتنیک ایران  , 1920, 10.06.2021
گزارش و تحلیل
چرا آمریکایی ها و اسراییلی ها از انتخاب شدن رئیسی واهمه دارند؟

 

اسرائیل

13 ژوئن، در کنست مراسم تحلیف نفتالی بنت نخست وزیر جدید و دولت او برگزار شد. دولت ائتلاف جدید متشکل از نمایندگان هشت حزب است که نماینده کل طیف سیاسی اسرائیل هستند، از جمله برای اولین بار ، حزب عربی اسرائیل در دولت نمایندگی دارد.

بر اساس این توافق ، نفتالی بنت ، رهبر حزب راستگرا های جدید ، تا 27 اوت 2023 نخست وزیر خواهد بود. سپس ، اگر اتفاق غیر منتظره رخ ندهد ، رئیس حزب میانه رو "آینده ای وجود دارد" یائیر لاپید جایگزین وی خواهد شد ، که به عنوان وزیر دارایی (2013-2014) در دولت نتانیاهو خدمت می کرد.

مشکل ایران ، به ویژه مسئله هسته ای آن ، همچنان یکی از اصلی ترین برنامه های دولت جدید است. نخست وزیر بنت بارها از ایران انتقاد کرده است. مثلا آقای بنت در فوریه سال 2020 که وزیر دفاع (2019 - 2020) در کابینه نتانیاهو بود ، در مصاحبه ای گفت: "باید بر کسی که گروه های تروریستی را تامین می کند یعنی ایران متمرکز شد. من روی انتقال سیستم از تاکتیک های دفاعی به حمله استراتژیک متمرکز شدم. برای تضعیف ، برای خستگی ، برای  خشک شدن ایران. 70٪ مشکلات امنیتی دولت ما مربوط به ایران است. حزب الله فقط یک حلقه در زنجیر ماشین نظامی آیت الله است. ایران سالانه تقریباً یک میلیارد دلار به حزب الله می دهد. ایران به آنها اسلحه ، آموزش و کار می دهد ... شما باید باتلاق را خشک کنید ، نه اینکه پشه ها را تعقیب کنید. من از این واقعیت خسته شده ام که آنها ده ها سال است که برای ترور اسرائیلی ها پول تأمین می کنند و رهبران و فرماندهان آنها مصونیت دارند ... ما باید ایران را به عنوان یک مشکل مستقل تعیین کنیم و با آن مقابله نماییم."

نخست وزیر بنت مصمم است عملیات نظامی اسرائیل علیه تأسیسات و واحدهای سپاه مستقر در مناطق مختلف سوریه و همچنین تشکیلات مسلح طرفدار ایران را در این جمهوری عربی تشدید کند. بنت خطاب به ایرانیان می گوید: "شما در سوریه کاری ندارید ، اسرائیل اجازه نمی دهد نیروهای ایرانی در خاک این کشور جا بگیرند." وی در عین حال بر ضرورت خودداری از تعدی بر منافع روسیه در سوریه تأکید می کند. بنت طرفدار تقویت و توسعه روابط بین اسرائیل و روسیه است. وی در سال 2013 ، طی سخنانی در نیویورک گفت: "اسرائیل روابط قوی و حتی گرم با روسیه دارد. بسیاری از مهاجران از روسیه در اسرائیل زندگی می کنند. اجداد خودم از امپراتوری روسیه به اسرائیل آمده بودند. رهبران روسیه و رئیس جمهور پوتین کارهای زیادی برای اطمینان از همسو شدن اهداف و حل سریع اختلافات انجام می دهند. البته ، در رابطه با تروریست ها و ایران سوالاتی وجود دارد ، اما آنها پیچیده و "بلند مدت" هستند. من معتقدم که روسیه از حامیان قابل اعتماد اسرائیل است."

نفتالی بنت اطمینان دارد که اگر ایران سلاح هسته ای داشته باشد، نه تنها اسرائیل ، بلکه کل جهان آزاد را تهدید می کند. در 13 ژوئن سال جاری ، بنت در مراسم تحلیف، گفت: "به روز رسانی توافق هسته ای یک اشتباه است. اسرائیل اجازه پیشرفت ایران با سلاح هسته ای را نخواهد داد و آزادی عمل در این منطقه را حفظ خواهد کرد."

نفتالی بنت رادیکال راست گرا و یائیر لاپید مرکزگرا  در حالی که در کابینه های نتانیاهو خدمت کردند ،  از استفاده از زور علیه ایران پشتیبانی کرده اند. ارتش و سرویس های ویژه اسرائیل موضع سختی نسبت به ایران اتخاذ کرده اند. در اول ژوئن ، دیوید بارنیا ، معاون رئیس سابق موساد ، یوسی کوهن ، به عنوان مدیر جدید سرویس اطلاعات ملی موساد منصوب شد. بارنیا راستای ایران را در این سرویس  بر عهده داشت و به گفته رسانه های اسرائیلی ، ارتباط مستقیمی با حمله به تأسیسات ایران و عملیات مخفی علیه ایران دارد. تحت رهبری بارنیا، فعالیت های موساد علیه ایران رو به افزایش است. موساد اولویت اصلی خود را جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای و موشک های دوربرد می داند.

ارتش اسرائیل همچنین به عملکرد موثر خود ادامه می دهد. گواه این امر مخالفت موفقیت آمیز در برابر حملات موشکی حماس در چارچوب عملیات اخیر تحت عنوان Guardian of the Walls  و همچنین اقدامات برای افزایش آمادگی رزمی آن است. بنابراین ، از ابتدای ماه ژوئن ، شش جنگنده بمب افکن اسرائیلی F-35I Adir در تمرین Falcon Strike - 2021 همراه با نیروهای هوایی ایتالیا ، انگلیس و ایالات متحده در پایگاه هوایی آمندولا ایتالیا شرکت کردند. این اولین بار است که جنگنده های اف -35 اسرائیلی در کنار جنگنده های اف -35 از سه کشور دیگر آموزش جنگی می بینند.

یک افسر ارشد نیروی هوایی اسرائیل اعتراف کرد که کشورش از این تمرین برای آموزش خلبانان اسرائیلی برای استفاده از F-35I Adir (برد جنگی - 1080 کیلومتر) در برابر نیروهای ایرانی استفاده می کند. اسرائیلی ها شروع به استفاده فعال از این جدیدترین هواپیماها در سال 2018 کردند.

سپس رسانه ها گزارش دادند که در تاریخ 29 مارس ، دو فروند اف 35 اسرائیلی یک پرواز شناسایی بر فراز تهران ، اصفهان ، اراک و چند شهر بزرگ دیگر ایران انجام داده و در حریم هوایی عراق و سوریه پرواز می کنند. در همان زمان ، هواپیماها مورد توجه پدافند هوایی ایران قرار نگرفتند. تحقیقی آغاز شد، در نتیجه آیت الله خامنه ای با فرمان خود، سرتیپ فرزاد اسماعیلی را از سمت فرماندهی نیروهای پدافند هوایی برکنار کرد.

در ماه مه 2018 ، فرمانده نیروی هوایی آمیکام نورکین اعلام کرد که ارتش اسرائیل اولین ارتش در جهان است که از هواپیماهای F-35 برای حمله استفاده کرد و از این هواپیماها قبلاً نیز دو بار برای حمله به اهداف در سوریه استفاده شده است.

در پایان آوریل 2021 ، الی کوهن وزیر اطلاعات اسرائیل گفت: "اسرائیل به ایران اجازه تولید سلاح هسته ای را نخواهد داد. جنگنده های ما می توانند به هر نقطه از خاورمیانه - و البته به ایران - پرواز کنند. " وی هشدار داد که توافق هسته ای "بد" میان ایالات متحده و ایران "منطقه را به جنگ سوق می دهد."

به این ترتیب، سیاستمداران اسرائیل این موضوع را رد نمی کنند و ارتش و سرویس های ویژه اسرائیل به طور فعال در حال آماده شدن برای حل نظامی مسئله ایران ، در درجه اول مسئله هسته ای هستند."

نفتالی بنت، نخست وزیر جدید اسرائیل شد  - اسپوتنیک ایران  , 1920, 13.06.2021
نفتالی بنت، نخست وزیر جدید اسرائیل شد

 

معامله هسته ای

اوضاع مربوط به برنامه هسته ای ایران مبهم است. از یک طرف ، دیپلمات ها بدون استراحت در وین کار می کنند ، از سوی دیگر ، ایران همچنان به تقویت پتانسیل هسته ای خود ادامه می دهد ، شاید در درجه اول با هدف شانتاژ برای ایجاد بهترین شرایط برای یک توافق آینده ، که ایران بدون شک به آن نیاز دارد.

ایران در توسعه زیرساخت های هسته ای خود پیشرفت چشمگیری داشته است. با تجهیز تاسیسات غنی سازی اورانیوم به سانتریفیوژهای مدرن ، ایران توانست 2.4 کیلوگرم اورانیوم غنی شده تا 60 درصد تا ژوئن تولید کند. بعلاوه ، ذخایر اورانیوم دارای غلظت کم در ایران در حدود 3241 کیلوگرم است که 16 برابر بیشتر از حد مجاز در برجام است. از این اورانیوم می توان برای تولید اورانیوم غنی شده در حد مورد نیاز استفاده کرد.

همزمان ایران در کار بازرسان آژانس انرژی اتمی  اشکالتراشی می کند. به عنوان مثال، رافائل ماریانو گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی گفت که "بحث در مورد مشکلات فنی بین آژانس بین المللی انرژی اتمی و ایران نتایج مورد انتظار را به همراه نیاورد ، و این بر توانایی آژانس انرژی اتمی برای متقاعد شدن به صلح آمیز بودن برنامه هسته ای ایران تأثیر می گذارد.

اسرائیل برنامه هسته ای ایران را رد می کند. تندروها معتقدند که نخست وزیر نتانیاهو "به دلیل ترسو بودن" در مبارزه با ایران شکست خورد. در سال 1981 ، نخست وزیر مناخم بگین دستور بمباران راکتور هسته ای عراق را صادر کرد ؛ در سال 2007 ، نخست وزیر ایهود اولمرت دستور بمباران راکتور سوریه را صادر نمود. نهمیا اشراسلر، سخنگوی فعال رادیکال ها ، می نویسد: "اسرائیل برای آموزش خلبانان و توسعه وسایل فنی لازم برای حمله هوایی به تأسیسات هسته ای ایران   مبلغ خارق العاده - 11 میلیارد شکل تخصیص داد. (مطابق نرخ امروزی - یک شکل برابر 31 سنت است)، اما نتانیاهو  دستور نداد. به این خاطر ما با تهدید امروزی روبرو شدیم. جدی تر از هر زمان دیگری . در همان زمان   تامیر پاردو ، مدیر سابق موساد خاطرنشان می کند: "سیاست های نتانیاهو به دولت ترامپ کمک کرد تا از توافق هسته ای با ایران خارج شود." و ژنرال بازنشسته گادی آیزنكوت گفت: "من تهدیدی وجودی برای اسرائیل نمی بینم" ، اما افزود: "ما باید اطمینان حاصل كنیم كه ایران پتانسیل هسته ای را به دست نمی آورد."

لازم به تذکر است که ، ژنرال ها و افسران سابق ارتش و سرویس های ویژه اسرائیل به خوبی از عواقب جنگ آگاه هستند و از راه حل دیپلماتیک مسئله هسته ای ایران طرفداری می کنند. آنها از کار برگرداندن ایالات متحده و ایران به توافق هسته ای حمایت می کنند.

آغاز ششمین دور مذاکرات برجام در وین  - اسپوتنیک ایران  , 1920, 12.06.2021
آغاز ششمین دور مذاکرات برجام در وین

 

ایالات متحده آمریکا

رابطه نتانیاهو و دولت جو بایدن به وضوح روبراه نشد. علت - برنامه هسته ای ایران است. جو بایدن حتی قبل از انتخابات ریاست جمهوری روشن کرد که قصد دارد ایران را به معامله هسته ای برگرداند. نتانیاهو همیشه مخالف بازگشت به توافق هسته ای و لغو تحریم ها علیه ایران بوده است. 

انتصاب نفتالی بنت فرصتی برای بهبود روابط اسرائیل و آمریکا فراهم می کند. بلافاصله پس از تأیید نخست وزیر جدید توسط کنست در 13 ژوئن ، بایدن با بنت تماس گرفت و به او تبریک گفت. رهبران دو کشور توافق کردند که آنها و تیم هایشان در مورد مسائل مربوط به امنیت منطقه از جمله ایران رایزنی خواهند کرد. رئیس جمهور همچنین اعلام کرد که دولت وی قصد دارد در تلاش برای ارتقاء سعادت و شکوفایی اسرائیلی ها و فلسطینی ها با دولت اسرائیل همکاری نزدیک داشته باشد.

شاید گفته های نتانیاهو "اگر ما مجبور به انتخاب بین تنش ها با ایالات متحده و از بین بردن تهدیدی   وجودی باشیم ، مورد دوم را انتخاب خواهیم کرد" اکنون خیلی مبرم و به جا به نظر نرسد. لیندا توماس-گرینفیلد نماینده دائم ایالات متحده در سازمان ملل گفت که دولت بایدن برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای یک هدف مشترک با اسرائیل دارد ، اما قصد دارد از طریق دیپلماسی به این هدف برسد.

گریگوری میکس ، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا معتقد است که ایران ، دارای سلاح هسته ای ، غیرقابل قبول است. اما وی گفت: "نه ما و نه اسرائیل قادر به راهپیمایی به سمت جنگ نیستیم. این باید آخرین گزینه ممکن باشد."

در پایان باید گفت که نیازی ندارد در انتظار تغییر چشمگیر در روابط ایران و اسرائیل باشیم. جلوگیری از تبدیل جنگ سرد سیاسی و ایدئولوژیک طولانی مدت به یک جنگ داغ مهم است.

البته واشنگتن اسرائیل را از اقدامات اضطراری علیه ایران منصرف خواهد کرد. اما همچنین خطوط قرمزی وجود دارد که تهران نباید در فعالیت های هسته ای خود از آنها عبور کند. در غیر این صورت ، هیچ کس نمی تواند رفتار مطیع اسرائیل را تضمین کند.

و در اینجا نقش توافق هسته ای احیا شده از اهمیت حیاتی برخوردار است. همانا این معامله است که می تواند کنترل اطمینان بخش فعالیت های هسته ای ایران را تامین کند و این کار بدون شک به یکی از عوامل ثبات در خاورمیانه تبدیل خواهد شد.

نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала