اسپوتنیک - این روزها بحث و حرف و حدیث های زیادی درباره پیشنهاد جامع آمریکا برای رفع تحریم ها و اینکه چرا ایرانی ها زیر بار نمی روند مطرح می شود.
هم مقامات آمریکایی چنین بحث هایی را مطرح کردند هم اینکه جناب دکتر عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران که نماینده ایران در این مذاکرات بود اظهار داشت که آمریکایی ها پیشنهاد داده اند بخش قابل توجهی از تحریم ها را بردارند.
ولی خوب باز هم ایرانی ها قبول نکردند.
همه هم هی سوال می کنند چرا؟
ابتدا باید گفت بحث پیشنهاد آمریکایی ها را کسی نشنیده چه بوده تا بتواند روی آن نظر بدهد اما قطعا اگر آش دهن سوزی بود ایرانی ها قبل از دیگران سعی می کردند آن را مزه کنند تا ببینند چطور است و معطل دیگران نبودند که به آنها بگویند چرا قبول نمی کنید.
صحبت های دکتر عراقچی را هم باید در چهارچوب دیگری قرار داد.
اگر دکتر عراقچی را بشناسید وی شخصیتی کاملا مأخوذ به حیا دارد و بسیار آرام است و همیشه سعی می کند نیمه پر لیوان را ببیند و به همین دلیل هم هست که همیشه سعی دارد به مسایل از روی مثبت آن نگاه کند و بیانات وی هم معمولا از آن زاویه است.
از سوی دیگر به هر حال امروزه دولت در ایران بسیار در فشار است و نیاز دارد به مردم امید دهد که راه حلی در راه است و به این دلیل هم دکتر عراقچی تلاش می کند همیشه صحبت های مثبت را مطرح کند.
همچنین باید توجه داشت که بیش از همه تیم دولت آقای روحانی هستند که خواهان به فرجام رسیدن برجام قبل از پایان دوره ریاست جمهوری آقای روحانی می باشند، پس قطعا اگر چیزی در کار بود که می شد روی آن حساب باز کرد آنها تلاش می کردند که آن را به نتیجه برسانند.
هر کارشناسی که از ابتدای مذاکرات و گفتگو ها پیگیر مسایل و مباحث مذاکرات و گفتگو ها می باشد می داند که بحث گفتگو ها و مذاکرات فیما بین ایران و آمریکا بحث جدیدی نیست و هر دو طرف همدیگر را به خوبی می شناسند.
آقای عراقچی فقط در مذاکرات موسوم به گفتگو های ایران و 1+5 شرکت نداشت بلکه قبل از آن، یعنی زمانی که آقای صالحی وزیر خارجه بود و آقای احمدی نژاد رئیس جمهوری، آقای عراقچی یکی از افراد مشارکت کننده در تیم مذاکره کننده ایرانی در عمان بودند که همان زمان هم به نوعی توافق رسیدند.
مشکل اصلی در همان زمان هم این نبود که بر سر چه توافق شود بلکه در این بود که آیا می شود روی آمریکایی ها حساب باز کرد یا نه؟
ایرانی ها به هیچ وجه به آمریکایی ها اطمینان نداشتند و امروزه نا اطمینانی به آمریکایی ها دو چندان شده.
در آن زمان ایده ای مطرح شد مبنی بر اینکه پنج کشور دیگر بیایند و ضامن آمریکا شوند، که مثل یک کشور نرمال تعهدات اش را انجام می دهد.
باز ایرانی ها مطمئن نشدند و خواهان آن شدند که هم اتحادیه اروپا ورود کند و هم اینکه شورای امنیت ملل ورود کند.
بماند که همین ماجرا، یعنی ورود پنج کشور دیگر منجر شد توافقی که پیشاپیش به آخر هایش رسیده بود و بر اساس آن آقای روحانی اظهار داشت که ظرف صد روز همه مشکلات مملکت را حل می کند حدود سه سال طول کشید.
چون دیگر طرف های شرکت کننده هر کدام منافعی و مقاصدی داشتند که به دنبال آن بودند.
به هر صورت توافق امضا شد و ایرانی ها به استناد 15 گزارش سازمان بین المللی انرژی هسته ای به همه تعهدات خود عمل کردند، در مقابل آمریکایی ها حتی به یک تعهد خود عمل نکردند و وقتی اطمینان حاصل کردند که ایران به همه تعهدات خود عمل کرده کلا از برجام خارج شدند و طبق معمول دبه در آوردند.
در زمان آقای اوباما انها سیاستی را پیش کشیدند مبنی بر اینکه بسیاری از تحریم ها خارج از اختیارات رئیس جمهوری است و رئیس جمهوری فقط می تواند آنها را تعلیق کند تا زمانی که شرایط مناسب شود و بتواند از کنگره بخواهد آنها را لغو کند.
طرف ایرانی هم چون تصور داشت که همه چیز دارد خوب پیش می رود و همه دارند برایش دست می زنند همه تعهدات خود را انجام داد و کلی هم جنس و نفت صادر کرد و به یکباره آمریکایی ها تعلیق تحریم ها را متوقف کردند و همه پولهای ایران آنطرف آب بلوکه شد.
همه کشورهایی هم که تعهد کرده بودند در صورتی که آمریکا به تعهدات خود عمل نکند آنها ضامن هستند و خودشان جایگزین آمریکا می شوند زیر تعهدات خود زدند و خود را کنار کشیدند.
اتحادیه اروپا و سازمان ملل هم که دیگر نگوییم، اوضاعشان افتضاح تر از آن است که بتوانند کاری کنند و فقط یک ظاهر از آنها وجود دارد و باطن شان تو خالی است.
امروزه باز آمریکایی ها تلاش دارند شرایط را به دوران ما قبل ترامپ یعنی زمانی که تحریم های کلیدی تعلیق می شد و نه لغو برگردانند، این در حالی است که ایرانی ها اصرار دارند طبق مفاد برجام همه این تحریم ها باید لغو شود.
همچنین آمریکایی ها برخی تحریم ها را که با رفع تحریم های هسته ای تداخل دارد را نیز می خواهند به بهانه های دیگر نگه دارند.
مثل قانون داماتو.
قانونی که بر اساس آن هر شرکت یا موسسه ای بیش از بیست ملیون دلار در ایران سرمایه گذاری کند مورد تحریم آمریکا قرار می گیرد و مجازات می شود.
یعنی عملا اگر آمریکایی ها همه تحریم هایشان را بردارند همین یک تحریم کافی است تا دور همه تحریم های دیگر را زنجیر ببندد.
بحث دیگری نیز اخیرا مطرح شده مبنی بر اینکه آمریکایی ها چند شرط جدید هم برای برداشتن تحریم هایشان گذاشته اند از جمله اینکه ایران سانترفیوژ های پیشرفته اش را منهدم کند، با متحدین آمریکا در منطقه به مصالحه برسد، از حمایت گروه های مقاومت دست بردارد و تعهد دهد که گسترش برنامه موشکی خود را متوقف می کند.
الیته همانگونه که قبلا نیز مطرح کردم چون رسما هیچ چیزی منتشر شده نمی توان این مباحث را درست یا غلط تلقی کرد اما باید توجه داشت که حتی طبق برجام ایران مجاز می باشد سانترفیوژ های پیشرفته تولید کند و آنها را آزمایش کند فقط زمان بهره برداری از آنها محدود شده، این یعنی ایران مجاز است این سانترفیوژ ها را تولید کند و داشته باشد اما فعلا با آنها اورانیوم غنی نکند.
خوب اگر بنا باشد ایران به تعهدات خود در برجام برگردد می تواند این سانترفیوژ ها را تفکیک کند یا فعالیت آنها را متوقف کند و بازرسان سازمان بین المللی انرژی هسته ای که مثل شمر بالا سر همه تاسیسات هسته ای ایران هستند، پس نابودی آنها چه معنایی دارد.
در باره بحث موشکی ایران هم باید توجه داشت همین موشک های ایران است که امروزه توازن قوا و ثبات در منطقه را ایجاد کرده و اگر این تسلیحات دفاعی نبود قطعا همپیمانان آمریکا، به استناد اظهار نظر های خودشان، یک لحظه برای حمله به ایران درنگ نمی کردند و یک جنگ بزرگ در منطقه رخ می داد.
بدیهی است اگر بنا باشد بحثی در باره برنامه موشکی ایران مطرح گردد باید این بحث در چهارچوب یک کنفرانس بین المللی که شامل دیگر کشورهای منطقه باشد مطرح گردد و تسلیحات همه اینها مورد بررسی قرار گیرد و اگر بنا به بازرسی باشد بازرسان مجامع بین المللی به همه کشورهای منطقه از جمله اسرائیل سفر کنند و گزارش های جامعی از تسلیحات موجود در این کشور ارائه دهند و بر اساس آن گزارش ها همه بنشینند و ببینند چطور می خواهند تعادل تسلیحاتی در منطقه ایجاد کنند، اگر بنا باشد ایران گسترش تولید بخشی از تسلیحات خود را متوقف کند آنها نیز باید خرید یا تولید برخی انواع از تسلیحات را متوقف کنند.
حال در باره حمایت ایران از جبهه مقاومت در منطقه باید توجه داشت که امروزه بسیاری از گروه های مقاومت در منطقه به حمایت مالی ایران نیازی ندارند بلکه خودشان در کشورهای خودشان توانسته اند منابع درآمدی ایجاد کنند.
هر کشوری در جهان سیاست های خاص خود را دارد و تا زمانی که مساله فلسطین حل نشده بدیهی است که بسیاری از مردمان منطقه به دنبال آرمان های اعتقادی خود هستند و بدیهی است که ایران از آنها حمایت خواهد کرد، اگر بنا باشد در این باره هم بحث شود باید درباره دخالت های دیگر کشورها در امور کشورهای منطقه هم صحبت شود.
مثلا اسرائیل چه کاره است که در امور آذربایجان و یا کردستان دخالت می کند؟
یا مثلا ترکیه امروزه در لیبی و آذربایجان و قفقاز و افغانستان و چین و ... دخالت می کند.
یا اینکه مثلا عربستان سعودی در پاکستان و اروپا و آفریقا و آسیا و ... مدارس ایجاد کرده تا برای ایدئولوژی وهابی طرفدار جذب کند و در امور کشورهای دیگر دخالت می کند.
یا ...
به هر حال اگر بنا باشد بحث نفوذ مطرح شود باید در باره همه صحبت شود.
نکته ای که از همه مهم تر می باشد این است که چطور ایران باید اطمینان کند اما آمریکا و اروپا اطمینان نکنند؟
ایران قبلا چندین بار حسن نیت خود را در اجرای تعهدات خود نشان داده اینبار نوبت آمریکا واروپا است تا حسن نیت خود را نشان دهند.
حسن نیت نشان دادن هم در حرف نیست بلکه در عمل است.
ایرانی ها به خوبی می دانند هرچه را الان ستاندند ستاندند وگرنه بعدها امکان ندارد چیز جدیدی کف دستشان را بگیرد.
به همین دلیل هم می باشد که ایرانی ها اصرار دارند همین الآن همه تحریم ها به صورت عملی باید برداشته شود تا به تعهدات خود در برجام برگردند و دیگر آن وعده وعید های قبلی برایشان نان و آب نمی شود.
