یکی از مهمترین عوامل بی نصیب ماندن ایران از سود بزرگ فروش مواد معدنی، خام فروشی این مواد معدنی به دلایل متعدد است، عموما نیز دلایل حجم عظیم خام فروشی مواد معدنی در ایران عدم وجود زیر ساخت های مناسب و قدیمی بودن دستگاه های فرآوری عنوان می شود، این در حالی است که تنها برای مثال این کشور بزرگترین دارنده روی جهان عنوان میشود.
اخیراً نیز فعال شدن یک معدن سرب و روی در گلستانک استان مازندران در ایران فعالان محیط زیست این منطقه را نگران کرده چرا که بر اساس دیدگاه آنان زیر ساخت های مناسب اعم از راه مواصلاتی به معدن در نظر گرفته نشده و برای دسترسی به معدن و جابجایی مواد معدنی قرار است از جاده قدیمی استفاده شود که اکنون در مناطق حفاظت شده محیط زیستی قرار دارد.
آقای دکتر روح الله عباسپور عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در این زمینه به خبرنگار اسپوتنیک در تهران گفت:
معمولاً در هر نوع مجوز رضایت محیط زیست، سلامت مردم و اکوسیستم منطقه حتماً در نظر گرفته میشود؛ به این مفهوم که بدون نظر محیط زیست نباید مجوزی برای معدن کاری داده شود.
آقای دکتر روح الله عباسپور لازمه بهرهوری بیشتر و فرآوری با کیفیت تر از معادن را دستگاهها و ابزار به روز دانسته و عنوان کرد:
موضوع دستگاه ها و ابزار معدن کاری در ایران مربوط به بخش خصوصی است، هنگامی که بخش خصوصی مجوز بهره برداری از معدنی را دریافت می کند آن چیزی که در این زمینه بیشتر مد نظر قانونگذار است این است که معدن به اهل آن واگذار شود و جدیدا نیز موضوعی که از سوی وزارت صمت مطرح میشود.
این است که افرادی که از معادن بهره برداری می کنند نسبت به مسائل اجتماعی، اقتصادی و اشتغال روستا های مجاور معادن بی توجه نباشند و در بحث معادن نسبت به فراوری برای ارزش افزوده بیشتر نیز توجه داشته باشند، اما تاکنون نحوه بهره برداری و نوع ماشین آلات جزو دستورات مجلس نبوده.
قطعا این بخش خصوصی است که برای بهره وری بیشتر و فرآوری با کیفیت تر ضرورت دارد تا تجهیزات خود را به روز کند اما این نکته نیاز به قانونگذاری ندارد.
همواره نظر ما مطابق با نظر مقام معظم رهبری است که باید از خامفروشی جلوگیری شود، قطعا ارزش افزوده خامفروشی بسیار پایین است، ما محصولات معادن خود را خام فروش می کنیم و کشور های دیگر آنها را فرآوری میکنند و چندین برابر به خودمان می فروشند در این زمینه ضرورت و الزام وجود دارد که تمام برداشت ها از معادن ما فرآوری شود تا با ارزش بیشتر برای استفاده در داخل و صادرات در نظر گرفته شود.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی راهکار فرآوری محصولات معادن ایران را الزام آور شدن این اقدام برای معدن داران دانسته و تاکید کرد:
راهکار این موضوع این است که معادنی که به بخش خصوصی واگذار می شوند در شروط آن ذکر شود که فرآوری از ملزومات است، هنگامی که معدنی را واگذار میکنیم ضمن ارزیابی ظرفیت، قابلیت و اهلیت بخش مورد نظر، برای فرآوری نیز شرط گذاری کنیم.