پس از سیل اخیر در استان سیستان و بلوچستان اطلاعیه ی محیط زیست این استان مبنی بر خطر حمله ی گاندو ها به شدت خبر ساز شد؛ به گفته ی مدیر کل محیط زیست این استان گاندو در شرایط عادی آرام و گوشه گیر است اما اکنون شرایط برای این جاندار عادی نیست و واکنش های او هم با طبیعتش تناسب ندارد.
در این راستا دکتر وحید پور مردان مدیر کل محیط زیست استان سیستان و بلوچستان به خبرنگار اسپوتنیک در تهران گفت:
تمساح پوزه کوتاه تالابی یا در اصطلاح محلی گاندو، گونه ی در معرض خطری هست که محدوده ی پراکندگی این گونه در استان سیستان و بلوچستان در سد پیشین و در امتداد آن در رودخانه ی باهوکلات است؛ با سیلی که رخ داده سدی که محل زیست این گونه ی جانوری بوده سرریز شده و همچنین رودخانه ی باهوکلات نیز طغیان کرده، دیدگاه کارشناسی این است که احتمال جابجایی این گونه وجود داره و ممکن است گاندو خارج از زیستگاه اصلی خود هم دیده شود بر همین اساس ما اطلاعیه ای را صادر کردیم که مردم در جریان باشند، چرا که بومیان منطقه شناخت بسیار خوب و گسترده ای از رفتار شناسی گاندو ها دارند، جانمایی این جاندار را به خوبی می شناسند حتی برخی از بومیان به این جاندار غذا هم می دهند که نشان دهنده ی آشنایی خوب با خلقیات گاندو است و همچنین مطلع هستند که گاندو در این فصل مهاجم نیست اما سیل این معادلات را تا حد زیادی تغییر داده یعنی هم احتمال جابجایی این گونه می رود و هم اینکه احتمال دارد سیل اخیر به این گونه تنش های آبی و استرس وارد کرده در نتیجه آنرا از حالت آرام و گوشه گیر همیشگی به حالت تهاجمی تبدیل کرده باشد.
سیل خوزستان و لرستان و گلستان اگر خرابی داشت، گاندو نداشت!#سیل_سیستان_بلوچستان pic.twitter.com/GLVQGliDZ4
— محمد پاداش • Mohammad Padash (@Mo_Padash) January 13, 2020
وی در ادامه افزود:
ما در همین راستا اطلاعیه ای را برای مردم صادر کردیم که به موجب آن از مردم خواستیم اگر در جایی غیر از محیط اصلی زیستی این جانور گاندو را مشاهده کردند به نزدیک ترین اداره ی محیط زیست منطقه اطلاع دهند تا همکاران ما فورا در منطقه حاضر شوند، چرا که به دلیل سیل اخیر تمام یگان حفاظت در حالت آماده باش اند و سریعا به منطقه مراجعه می کنند و عملیات جابجایی تمساح را انجام می دهند.
مدیر کل محیط زیست استان سیستان و بلوچستان طبیعت گاندو را اینگونه تشریح کرد:
گاندو به صورت عمومی در شرایط عادی موجودی گوشه گیر و منزوی است، تا کنون در فصول عادی سال مشاهده یا رکوردی از حمله ی این موجود انجام نشده اما این جاندار در فصل تخم گذاری و جفت گیری به شدت مهاجم می شود چرا که تمساح پوزه کوتاه تالابی، هم نوع خوار است یعنی نر های جوان نوزاد هایی که تازه از تخم در آمده باشند را هم می خورند؛ بنابر این ماده ی این گونه در زمان زاد و ولد برای دفاع از تخم های خود به شدت مهاجم می شود، بر همین اساس در این فصول خاص اگر مردمی که در زیستگاه این جانور زندگی می کنند به او نزدیک شوند مورد تهاجم جانور قرار می گیرند که آن هم بدلیل تغذیه ی تمساح نیست بلکه به هدف دور کردن است؛ تمام رکورد هایی که تا کنون موجود بوده گواه این نکته است، یک مورد پسر بچه ای بود که یک سال و نیم قبل مورد حمله قرار گرفت و بدلیل خفگی و غرق شدن جان باخت نه خورده شدن توسط گاندو، تنها نشانه ی گاندو روی جسد کودک دو جای دندان روی پا بود که گاندو او را به زیر آب کشیده بود؛ مورد بعدی هم دختر بچه ای بود که گاندو دست او را گرفته و در تلاش بوده او را به زیر آب بکشد اما خواهر کودک و خود او مقاومت کردند و دست کودک کنده شده.
خطر حمله گاندوها به سیل‌زدگان بلوچستان
— rahebaluchistan (@rahebaluchistan) January 13, 2020
اداره کل حفاظت محیط زیست بلوچستان در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: با توجه به بارندگی‌های اخیر و سیلاب به وجود آمده در جنوب این استان احتمال خروج تمساح پوزه کوتاه(گاندو) از برکه وجود دارد که مردم باید به شدت مراقب باشند.#سیل_بلوچستان pic.twitter.com/DGDqxJPqWF
دکتر وحید پور مردان در رابطه با علت حمله ی گاندو ها بیان کرد:
گاندو برای تغذیه حمله نمی کند و در آن زمان بیشتر رفتار های عصبی دارد یکی از دلایلی که ما این اطلاعیه را صادر کردیم همین است که مردم بر این باور نباشند که چون جاندار در فصل تهاجم نیست می توان به او نزدیک شد یا حتی به او غذا داد؛ مردم به هیچ عنوان نباید به این جاندار در این شرایط نزدیک شوند یا تلاش کنند آنرا بگیرند.
نزدیک شدن به گاندو در این شرایط خاص احتمال آسیب دیدن فرد و یا حتی گاندو را که گونه ای در خطر است افزایش می دهد، محیط بانان و یگان حفاظت ما با تجهیزات خاص می توانند جاندار را بگیرند و بدون آسیب به جایی امن منتقل کنند و پس از آرام شدن شرایط و خود گاندو جانور را به صورت گروهی به زیستگاه اصلی بازگردانند، ما حتی از شهرستان های دیگر استان هم نیرو ها را اعزام کرده و در حالت آماده باش قرار دادیم.
گاندو حیوان خجالتی و بی آزاری است و فقط در مواقع احساس خطر به انسان حمله میکند.
— حقوق حیوانات در ایران (@IRANIMALRIGHTS) January 13, 2020
با اتمام سیل و پایین رفتن آب گاندو به همراه آب عقب نشینی و به زیستگاه اصلی خود برمیگردد.
گاندو میراث باهوکلات چابهار و تنها گونه تمساح پوزه کوتاه جهان است.#گاندو #باهوکلات #سیل #سیل_سیستان_بلوچستان pic.twitter.com/HFvu2PftpI
وی در پایان افزود:
تا کنون 3 مورد گزارش هم داشتیم که البته در نزدیکی زیستگاه گاندو بوده، هر سه مورد را به مناطق امن استان و حوضچه های آرامش منتقل کردیم، همین حساسیتی که اکنون بر این جاندار ایجاد شده بسیار خوب است چرا که این گونه در خطر انقراض است و این نوع حساسیت می تواند شرایط گاندو ها را به مراتب بهتر کند.
