محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران روز 2 ماه سپتامبر در سفارت ایران در مسکو، دیداری با ایرانشناسان و اساتید دانشگاهها و اندیشمندان روسیه داشت.
وزیر امورخارجه ایران در سخنرانی خود به نکات مهمی در روابط بینالملل و از جمله روابط ایران و روسیه و نقش اندیشمندان روسیه برای آینده صلح جهان اشاره فرموده و گفت:«کشورهای غربی یک درک غلط و ناقص ازمشخصات منطقه ما و نگرانی های منطقه ما، عوامل برهمزننده آرامش در منطقه ما و از خطرات پیش روی منطقه ما دارند. در کنار درک غلط کشورهای غربی، کشورهای منطقه ما، کشورهای حاشیه خلیج فارس هم درک غلطی از شرایط منطقه و شرایط جهانی دارند.
غربی ها فکر می کنند که منطقه ما را می شود کنترل کرد و می شود با ایجاد بلوک های خصمانه منافع خودشان را در این منطقه حساس حفظ کنند. کشورهای همسایه ما هم در خلیج فارس درک غلطی دارند و تصور میکنند که هنوز در دوران هژمونی زندگی می کنند. و فکر می کنند که هنوز می شود به قیمت حذف یک کشور، توسعه سلطه و توسعه حضور خودشان را بدهند.و براساس همین تفکر هم فکر می کنند که امنیت و توسعه خودشان را از خارج خریداری کنند. اگر این دو ادراک غلط را کنار هم بگذارید خواهید دید چه فاجعهای ایجاد می شود.
اینکه یک قدرتی در جهان کماکان ابرقدرت است و می تواند همه منویات خودش را بر دنیا تحمیل بکند. این ادراک که از این قدرت می توان امنیت خرید، سلاح بخرید یعنی امنیت خریدید، این ادراک غلط را بگذارید در کنار ادراک غربی ها که آنها هم خیال می کنند که همه کشورهای منطقه از همین جنس هستند بشمول ایران، معتقدند که باید در برابر قدرت بزرگ خم شد و باید از آن امنیت خرید. این ادراکات غلط به جنگ می کشد.
ما در زمانی که در دنیا دیگر هژمونی نداریم، حتی قدرت ها نمی توانند مونوپولی قدرت نظامی را داشته باشند و مجبورند با بازیگران و کنشگران غیردولتی مثل داعش و القاعده و طالبان برای قدرت خودشان رقابت کنند چگونه می توانیم این وضعیت را بپذیریم که یک کشور منطقهای سعی بکند هژمونی منطقه بشود. توهم رقابت برای هژمونی منطقه ای باعث یک درگیری و تنش بیپایان شده است.
همه ما اساسنامه یونسکو را خواندیم که در آن میگوید جنگ در ذهن آدمیان شکل می گیرد و لذا برای ریشهکن کردن جنگ باید ذهن انسان ها تغییر بکند. ما در منطقهامان هر روز داریم این واقعیت را تجربه می کنیم.
روابط فرهنگی ایران و روسیه کمکی که به صلح و امنیت میکند این است که ما و روسیه یک شناخت دقیق و تاریخی از یکدیگر داریم و کمتر دچار اشتباهات راهبردی میشویم که دیگرانی که درک ناقصی از واقعیات دارند دچار آن میشوند. اینکه امروز دو کشور در سطح رهبران دو کشور تصمیم سیاسی را اتخاذ کردهاند که روابط را به پیش ببرند، بهترین روابط شاید در 40 سال گذشته و یا حتی دهه های قبل از آن هم بین ایران و روسیه توانستهایم برقرار کنیم.
این یک دلیل است بر نقش بی نظیری که دوستان ما در این اتاق دارند. یک عامل دیگری هم که امروز ما را بهم نزدیک تر می کند، درک واقعی از اهداف ایالات متحده در برابر سه کشور ایران و روسیه و چین است. در طراحی جدید امنیت ملی ایالات متحده، روسیه و چین از دو رقیب به دو دشمن تبدیل شد. و ایران هم شامل این دستهبندی شد.
آقای پمپئو در سال گذشته در اجلاس وزرای خارجه ناتو در بروکسل، ایران، روسیه و چین را به عنوان سه مزاحم اصلی هژمونی آمریکا در دنیا شناسایی کرد و هر سه را به عنوان قدرت های برتر مزاحم به ناتو معرفی کرد.من به واقع معتقدم و دوستان ما در روسیه و چین هم در این اعتقاد شریک هستند که دوران هژمونی بسر رسیده است اما متأسفانه هنوز آمریکایی ها این را قبول نکردند. درک غلط آمریکا از شراط بینالمللی باعث شده است که جهان را با یک خطر عمده یکجانبهگرایی، ناسیونالیسم افراطی و همینطور استفاده افراطی از قدرت دلار در حد یک سلاح نظامی، سوق داده و تقریبا تمام مقررات بینالمللی را غیرقابل اعتماد کرده است. همه قراردادها و توافقات بینالمللی را موقتی و ابزاری کرده و این برای آینده جهان و حتی آینده آمریکا هم خطرناک است و اینجاست که بازهم مسأله درک به عنوان یک مسأله اساسی در صلح و امنیت بینالمللی مطرح میشود.
گفتگوی بیشتر بین معلمین و بین اساتید دانشگاه ها و اندیشمندان، یک اقدام آکادمیک نیست، یک ضرورت برای صلح و امنیت است. به همین دلیل من خوشحالم که امروز در جمع اندیشمندان هستم.