خانه ی تاریخی کبیری در شهرستان خوی (استان آذربایجان غربی) یکی از نمونه های موفق تغییر کاربری برای خانه های تاریخی به حساب می آید؛ این خانه ی تاریخی که ویژگی های بارز خانه های تاریخی شمال غرب کشور مانند پوشش بام و یا تزئینات شومینه ها را دارد امروزه کاربری پویا تری را به همت آقای قنبر اکبری مالک و گرد آورنده ی اشیاء و آثار تاریخی به خود اختصاص داده.
در این راستا خبرنگار اسپوتنیک در تهران با آقای قنبر اکبری مالک اشیاء موجود در موزه و بانی احداث موزه گفتگو کرد؛ ایشان در پاسخ به قدمت خانه ی تاریخی کبیری اینگونه توضیح دادند که:
قدمت این خانه به اواخر دوره ی زندیه باز می گردد، کاربری آن در دوره ی پهلوی اول مدرسه بوده و به مدت 16 سال این کاربری را حفظ کرده، سپس به حاج آقا کبیری فروخته شده و پس از انقلاب میراث فرهنگی بنا را از آقا کبیری خریداری کرده و به احترام ایشان نام خانه به خانه ی کبیری مشهور شده.
آقای قنبر اکبری در رابطه با ویژگی های خانه ی تاریخی کبیری به خبرنگار اسپوتنیک گفت:
این بنا دارای کانال کشی های منحصر به فردی در سقف است تا هم نقش سیستم تهویه را در ساختمان ایفا کند و هم در جلوگیری از پوسیدگی چوب های بنا موثر باشد؛ یکی دیگر از نکاتی که توجه هر بیننده ای را به خود جلب می کند گچبری های خاص سقف است که نقش فرشی که کف خانه بوده را روی سقف گچبری کردند و این نقش به صورت یک به یک روی سقف کار شده؛ خانه تاریخی کبیری دارای فضاهای مجزای شاه نشین، تنبی و اتاق های بالایی بوده که در زمان برپایی جشن ها رو به سالن های پایین دید داشتند و طبق سنت اسلامی خانم ها در اتاق های بالایی می توانستند جشن را در سالن پایین تماشا کنند و در دیگر مواقع توسط پنجره هایی این اتاق ها بسته و از سالن اصلی مجزا می شده؛ از دیگر ویژگی های این خانه ی تاریخی می توان به پنجره های ارسی اشاره کرد که بدلیل رنگ های خاص از ورود حشرات به داخل جلوگیری می کرده، علاوه بر آن در درمان زردی در کودکان بسیار موثر بوده و همچنین رنگبندی آن از نظر روانشناسی بسیار آرامش بخش است.
این بنا علاوه بر تمام ویژگی هایی که دارد ضد زلزله نیز هست چرا که در دوران احداث بنا با برآورد عرض و طول آن چاه هایی را زیر ساختمان و پشت آن حفر می کردند که امواج از طریق آن از زیر ساختمان خارج می شد و آسیبی به بنا وارد نمی کرد البته که بنای کبیری اکوستیک هم هست و برای تحقق این امر از پوست تخم مرغ در بالای پنجره ها و درون دیوار ها استفاده شده و ارتفاع سقف تا حدودی بلند تر از معمول است تا صدا بازگشت داشته باشد و خارج نشود؛ نقاشی های دیوار ها و شومینه مربوط به استاد برجسته ی نقاشی، استاد اسماعیل خویی است که با رنگ های طبیعی و آب طلا نقاشی شده، نقش گل زنبق هم به نام این استاد بزرگ ثبت شده چرا که حرفه ای ترین نقش گل زنبق در آن دوران توسط ایشان طراحی شده؛ شومینه ی این مجموعه با الهام از کلاه خود ایلخانیان ساخته شده و شاید بتوان یکی از مهمترین ویژگی های این بنا را سالم ماندن تمامی اجزای آن در طول سال ها دانست.
آقای قنبر اکبری در رابطه با چگونگی تبدیل این خانه ی تاریخی به موزه اینگونه توضیح داد که:
آثاری که در این موزه نمایش داده می شود را شخصا با هزینه ی خود خریداری کردم و حدود 20 سال زمان برای گردآوری آنها از اطراف ایران گذاشتم، پیش از اینکه من این خانه را از وزارت میراث فرهنگی برای احداث موزه بگیرم اشیاء تاریخی را داشتم که می خواستم آنرا نمایش دهم حدود 9 سال پیش نزدیک به 13 ماه برای دریافت مجوز موزه داری تلاش کردم و بالاخره موفق شدم تا این مجوز را دریافت کنم، پس از آن هفته ی میراث فرهنگی و روز موزه بود بنابر این برای ایجاد نمایشگاهی در خانه ی تاریخی کبیری اقدام کردم و قرار بود نمایشگاهی یک هفته ای در این بنا دایر کنیم که هنوز هم ادامه دارد و آثار این موزه برای نمایش عموم قرار گرفته تا مردم از پیشینه ی تاریخی ایران عزیزمان اطلاعات بیشتری کسب کنند.
وی در ادامه افزود:
برخی از آثار موزه را سنگ قبر ها تشکیل می دهند که سنگ مقابر ارمنی هم در میان آنها است، برای مثال یکی از این سنگ ها را از زیر زمین یکی از منازل در چالدران خریدم که پس از تخریب پیدا شده بود حدود 300 سال قدمت دارد و من آنرا به قیمت 4میلیون و 600 هزار تومان خریدم، برخی از این آثار در زمین های کشاورزی پیدا می شد و برخی دیگر نیز اتفاقی آنرا پیدا می کنند.
