ظاهرا مشاوران آقای پمپئو تصور داشتند که هنوز دوران قاجار است و ایرانی ها ممکن است حاضر شوند قرارداد ترکمنچای جدیدی را بپذیرد.
آمریکایی ها هنوز متوجه نشده اند که آن دوران گذشته و دیگر ایران آن ایران نیست، البته نمی خواهم جمله معروفی که آقای احمدی نژاد زمانی به آنها گفت را استفاده کنم.
اگر دولت آقای روحانی باب گفتگو و مذاکره را با آمریکایی ها باز کرد نباید آمریکایی ها تصور کنند که این تصمیم یک تصمیم خود سر و یا اینکه از روی ضعف بود بلکه به این دلیل بود که نظام جمهوری اسلامی ایران در شرایطی تشخیص داد که بد نیست یک بار هم شده یک شانس به آمریکایی ها بدهد تا نشان دهند تغییر کرده اند.
روند مذاکرات هم نشان می داد که حتی مذاکره کنندگان ایرانی به آمریکایی ها اطمینان نداشتند و امیدوار بودند کشورهای دیگر ضامن هر توافقی شوند و باز هم دل مذاکره کنندگان ایرانی محکم نشد و خواهان آن شدند که شورای امنیت هم پشتیبان این توافق باشد.
می توان گفت که توافق هسته ای یک فرصت طلایی برای آمریکایی ها بود و اگر به آن عمل می کردند شرایطی پیش می آمد که موقعیت طرفداران گفتگو با آمریکا در ایران تقویت می شد، طبیعتا در این شرایط هم احتمال گفتگو و حل بسیاری از مشکلات میان ایران و ایالات متحده تقویت می شد.
خروج ایالات متحده از برجام دقیقا همان چیزی بود که مخالفان گفتگو با ایالات متحده باور داشتند در نهایت آمریکا انجام خواهد داد و در نهایت ثابت شد که این گروه بخوبی آمریکا را می شناختند.
ایران هم بخوبی توانست چهره واقعی ایالات متحده را به جهان نشان دهد و ثابت کند که کشوری پایبند به تعهدات خود هست در حالی که ایالات متحده پایبند تعهدات خود نمی باشد.
یک سال پس از خروج آمریکا از برجام ایران توانست با مقاومت خود نشان دهد که آمریکایی ها سخت در اشتباه بودند و حالا ایالات متحده مجبور شده تاکتیک های خود را تغییر دهد.
از همان ابتدا هم طبق گفته آقای ظریف ما دو صدا از آمریکا می شنیدیم یکی صدای مذاکره که از طرف ترامپ می آمد و دیگری صدای رویارویی که از طرف جان بولتون و پمپئو می آمد.
حال ظاهرا آقای پمپئو جهت عوض کرده و به تیم رئیس خود پیوسته و از بولتون جدا شده چون متوجه شده موقعیت بولتون بسیار متزلزل می باشد.
البته نمی توان در این جریان شکست نتانیاهو در تشکیل حکومت و همچنین شکست عربستان سعودی و امارات عربی متحده در تجمیع کشورهای عربی و مسلمان بر علیه ایران را نادیده گرفت.
تغییر استراتژی ایران طی یک ماه اخیر از استراتژی صبر به استراتژی مقابله نیز همه معادلات را به هم ریخت و کل جهان متوجه شد که جر و بحث میان ایران و ایالات متحده به دو کشور ختم نخواهد شد و کل جهان درگیر آن خواهد شد و به همین دلیل بسیاری از کشورهای جهان به فشار بر علیه ایالات متحده جهت تغییر سیاست خود بر علیه ایران روی آوردند.
حالا آمریکا مجبور شده حد اقل در ظاهر وانمود کند که تصمیم گرفته سیاست خود بر علیه ایران را تغییر دهد.
نکته اصلی در این نهفته است که مشکل اصلی طبق گفته دکتر ظریف رفتار آمریکا است و نه گفته ها.
اظهار نظر های آقای ترامپ و آقای پمپئو نشان می دهد که آمریکایی ها در برخی موارد کلیدی در مقابل جمهوری اسلامی ایران کوتاه آمده اند، بحث هایی مانند سرنگونی نظام، حمله نظامی، پیش شرط های آنچنانی، مذاکره بر سر مسایل غیر هسته ای و …
همه مسایلی بود که ایرانی ها از آمریکایی ها اعلام موضع صریح و علنی در مورد آنها خواسته بودند اما یک نکته دیگر باقی می ماند.
ضمانت انجام تعهدات توسط آمریکا.
چه تضمینی وجود دارد که ایران پای میز مذاکره با آمریکا بنشیند و حتی به توافقی جدید هم دست یابد و بعد آمریکایی ها به تعهدات خود عمل کنند و یا اینکه رئیس جمهوری دیگری در آمریکا به قدرت برسد و کل توافق را به هم نزند.
در واقع پاسخ ایران به پیشنهاد آقای پمپئو هم همین بود.
تضمین چیست؟
تنها تضمینی که فعلا به نظر می آید ایالات متحده برای دلگرمی ایران می تواند ارائه دهد این است که به برجام برگردد و به تمام تعهدات قبلی خود عمل کند و همه تحریم ها و فشارها را از بالا سر ایران بردارد.
می دانم برخی ممکن است بگویند محال است.
اما آیا بسیاری باور می کردند روزی رئیس جمهوری ایالات متحده بیاید و بگوید آمریکا به هیچ وجه به دنبال سرنگونی نظام جمهوری اسلامی نیست و با همین رهبران فعلی ایران حاضر از تعامل کند؟
پاسخ ایران هم همین است، مقاومت و صبر تا رسیدن به خواسته های خود.
