گزارش و تحلیل

چرا ایران قطب انرژی در جهان نیست؟

© Fotolia / marrakeshhچرا ایران قطب انرژی در جهان نیست؟
چرا ایران قطب انرژی در جهان نیست؟ - اسپوتنیک ایران
اشتراک
علیرغم کاهش تجارت در سال های اخیر، ترکمنستان باز هم بزرگترین شریک ایران در آسیای مرکزی و قفقاز است.

اسپوتنیک به نقل از "ناشنال اینترست" می نویسد: بر اساس اطلاعات سال 2017، میزان تجارت بین ایران و ترکمنستان به 1.7 میلیارد دلار رسیده است. محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهور ایران، گفت که طرفین می خواهند تجارت را تا سالانه ای 60 میلیارد دلار افزایش دهند. این امر مستلزم تقویت روابط در تمامی بخش ها، توسعه تجارت و ارتباطات حمل و نقلی و مهندسی است. فرآورده های نفتی، پتروشیمی، برق، صنایع نساجی و محصولات صنایع سبک نقش مهمی در صادرات ترکمنستان به ایران بازی می کنند. ترکمنستان با وجود کاهش تجارت در سالهای اخیر، قویترین شریک ایران در آسیای مرکزی و قفقاز است.

سکوی نفتی ترکمنستان در دریای خزر
مطابق توافقنامه ای که در سال 1997 امضا شده است، ترکمنستان گاز را به ایران صادر می کند، اما تقریبا هر سال افزایش کوتاه مدت قیمت در ماه های زمستان مشاهده می شود. در سال 2006، عشق آباد تحویل گاز به ایران را متوقف کرد و خواستار افزایش 9 برابر قیمت شد؛ ایران مجبور به قبول این درخواست شد. وضعیت مشابهی در زمستان سال 2016 رخ داد، اما این بار ایران از رعایت درخواست ترکمنستان اجتناب ورزید. ایران اعلام کرد، قصد دارد شکایت خود را به دادگاه بین المللی ارجاع کند، زیرا قیمت گاز ترکمنستان بسیار زیاد است.

مکانیزم خرید نفت هند از ایران مشخص شد - اسپوتنیک ایران
مکانیزم خرید نفت هند از ایران مشخص شد
مناقشه گازی بین ایران و ترکمنستان در اوایل سال 2017 رخ داد، زمانی که عشق آباد صادرات گاز به ایران را متوقف کرد، بدون دستیابی به مصالحه باقی ماند. به احتمال زیاد، پرونده اختلاف به دادگاه بین المللی ارجاع خواهد شد. تهدید به کاهش صادرات گاز به ایران ابزاری است که ترکمنستان برای چند سال گذشته از آن استفاده کرده است. با این حال، با توجه به افزایش تولید گاز در منطقه پارس جنوبی، تهدیدات به ترکمنستان کمتر موثر بود. پس از آنکه عشق آباد در ماه ژانویه 2017 تحویل گاز به ایران را متوقف کرد، تهران اعلام کرد که در نهایت اقدامات ترکمنستان به این کشور آسیب بیشتری خواهد رساند.

ظرفیت خط لوله گاز بین دو کشور 14.5 میلیارد متر مکعب در سال است. ایران در سال 2015 حدود 9 میلیارد متر مکعب گاز ترکمنستانی را وارد کرد، اما در زمستان سال 2016 ترکمنستان به دلیل بدهی 1.8 میلیارد دلاری، صادرات ایران را کاهش داد، بنابراین ایران تنها 6 میلیارد متر مکعب گاز را دریافت کرد. از آغاز سال 2018، ترکمنستان به دلیل "تأخیر 9 ساله در پرداخت بدهی 1.8 میلیارد دلاری" همچنان محدودیت صادرات گاز را به ایران ادامه داده است. با وجود این محدودیت، تحویل گاز ادامه دارد. وزارت نفت ایران اعلام کرد که مایل به مشارکت در همکاری بلندمدت در بخش انرژی و همچنین صادرات مشترک به هند، پاکستان و کشورهای خلیج فارس است. پس از مذاکرات، یک توافقنامه قراردادی برای تامین گاز از طریق خط لوله دریایی به هند صادر شد.

صد لیتر بنزین ارزان تر از یک فنجان قهوه است - اسپوتنیک ایران
صد لیتر بنزین ارزانتر از یک فنجان قهوه: ارزانترین بنزین متعلق به کدام کشورهاست؟
در حال حاضر توسعه زمینه های مشترک همکاری ها بین ایران و ترکمنستان برای تهران یک اولویت است. با این حال، با توجه به تحریم های جدید علیه ایران، ایران نمی تواند بر توسعه پروژه های انرژی با ترکمنستان حساب کند. علاوه بر این، ایران دیگر نمی تواند بر سرمایه گذاری خارجی در اکتشاف حساب کند. هند علاقه مند به وارد کردن گاز ترکمنستانی از طریق ایران بود، اما اکنون به نظر می رسد که باید منتظر بماند تا مشکلات بین ایران و آمریکا حل شود. از یک طرف، ایران می تواند به توانایی های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی خود تکیه کند تا مبنای قوی تر برای روابط اقتصادی با همسایگان خود را ایجاد کند. از سوی دیگر، ایران علاقه مند است قراردادهای جدیدی را دارای سیستم قیمت گذاری روشن و کارآمد، که می تواند جایگزین قراردادهای با ترکمنستان شود، ببندد. زیرساخت های انرژی به تهران اجازه می دهد تا نفت و گاز را از دریای خزر به بازارهای مصرف کننده در سراسر جهان انتقال دهد، اما در حال حاضر ایران با تحریم ها مواجه است. ایران دارای سطح بالایی از مصرف داخلی گاز طبیعی است و به تکنولوژی و سرمایه گداری های خارجی نیازمند است. کاهش تنش ها با جامعه بین المللی، بهترین و شاید تنها گزینه ای است که ایران می تواند با استفاده از آن به منافع خود دست یابد.
به طور کلی، علیرغم همکاری موجود بین ایران و ترکمنستان در بخش انرژی، رشته های دیگری نیز وجود دارند که می توانند برای توسعه روابط دوجانبه سودمند باشند. با این حال، گسترش همکاری به توانایی ایران برای حل مشکلات موجود بستگی دارد.

نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала