گوگل اواخر مرداد ماه امسال خبر از مسدود کردن شماری از کانال‌های یوتیوب و سایر حساب‌های کاربری به دلیل «ارتباط مخفی» آنها با کارزار اطلاعات جعلی مرتبط با ایران داد. اقدام گوگل چند روز پس از آن صورت گرفت که شبکه‌های اجتماعی فیسبوک و توئیتر دست به اقدام مشابهی علیه ایران زده بودند.
گوگل با اشاره به همکاری‌اش با شرکت امنیت سایبری «فایرآی» گفته است: ۳۹ کانال یوتیوب، شش وبلاگ در بلاگر و ۱۳ حساب در گوگل پلاس که ارتباط‌‌‌شان را با رادیو و تلویزیون دولتی ایران «پنهان کرده بودند» مسدود شدند.
شرکت امنیت سایبری «فایر آی» نیز اعلام کرد، شبکه های مرتبط با رسانه‌های دولتی ایران فعالیت‌های تبلیغاتی در ضدیت با عربستان سعودی، اسرائیل و حمایت از فلسطینی‌ها و توافق هسته ای انجام می‌دادند.
گوگل در پستی نوشته است: تحقیقات ما در مورد این موضوعات همچنان ادامه دارد و ما به همکاری با مجریان قانون و سایر نهادهای دولتی مرتبط در ایالات متحده و کشورهای دیگر در راستای ارائه یافته‌های خود ادامه خواهیم داد.کنت والکر، معاون رئیس گوگل، در بیانیه‌ای گفته است: فعالان این نوع رخنه، مقررات ما را نقض کرده بودند و ما سریعا محتوای آنها را از سایتهای خود حذف کرده و حساب‌های‌شان را بستیم.
و اما پیش از گوگل نیز بخش ایمنی توئیتر در حساب کاربری‌اش نوشت: طی همکاری با گروه‌های تخصصی‌مان امروز، ۲۸۴ حساب کاربری در توئیتر را به‌خاطر درگیری در تبانی هماهنگ شده، معلق کرده‌ایم. براساس تحلیل ما به نظر می‌رسد بسیاری از این حساب‌های کاربری از ایران منشاء بگیرد.
Working with our industry peers today, we have suspended 284 accounts from Twitter for engaging in coordinated manipulation. Based on our existing analysis, it appears many of these accounts originated from Iran.
— Twitter Safety (@TwitterSafety) 22 августа 2018 г.
فیسبوک نیز طی بیانیه‌ای اعلام کرد: چندین صفحه، گروه و حساب کاربری را به‌خاطر رفتار غیرقابل اعتماد در فیسبوک و اینستاگرام حذف کردیم. برخی از این فعالیت‌ها از ایران منشاء می‌گرفت، و برخی از روسیه. این کمپین‌ها متمایز از یکدیگر فعالیت می‌کردند و ما هیچ پیوند یا هماهنگی بین آنها شناسایی نکردیم. با این حال، آنها با ایجاد شبکه‌هایی از حساب‌های کاربری برای گمراه کردن دیگران درباره اینکه چه کسی بودند و چه کاری انجام می‌دادند، از تاکتیک‌های مشابهی استفاده کردند.اتانیل گلیچر، رئیس بخش سیاستگذاری امنیت سایبری فیسبوک، طی بیانیه‌ای اعلام کرد: ما ۶۵۲ صفحه، گروه و حساب کاربری دخیل در رفتارهای غیرطبیعی هماهنگ شده که در ایران به راه افتاده بود و مردم را در سراسر شبکه اینترنت در خاورمیانه، آمریکای لاتین، بریتانیا و آمریکا هدف قرار می‌داد حذف کردیم.
— John (@Pazitronika) 10 сентября 2018 г.
دو روز بعد مایک پومپئو، وزیرخارجه آمریکا در توئیترش درباره بیانیه فیسبوک نوشت: ما قادر به تایید ارتباط این شبکه با رسانه دولتی ایران هستیم.
“We are able to link this network to Iranian state media…” https://t.co/XCITHBxhVp
— Secretary Pompeo (@SecPompeo) 23 августа 2018 г.
اما اینکه دقیقا منظور فیس بوک و وزیر خارجه آمریکا چه رفتاری و چه صفحاتی هستند رو می‌توان از بیانیه مشاور امنیت ملی آمریکا متوجه شد. جان بولتون، مشاور امنیت ملی دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در مصاحبه‌ای ایران را در کنار روسیه، چین و کره شمالی چهار کشوری معرفی کرد که در تلاش برای نفوذ در انتخابات آمریکا هستند.وی همچنین ادامه داد: قطعا می‌توانم بگویم که در مورد دخالت‌های چین، دخالت‌های ایران و دخالت‌های کره شمالی [در انتخابات] نگرانی‌های کافی امنیتی وجود دارد و ما گام‌هایی را برای جلوگیری از این اقدامات بر می‌داریم. فیس بوک مدعی شده که جمهوری اسلامی ایران برخی از این صفحات «قلابی» را از سال ۲۰۱۱ ایجاد کرده است و رسانه دولتی ایران و اطلاعات نیروهای مسلح ایران در تشکیل آنها نقش داشته اند.
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در واکنش به این سخنان گفته بود که «کافر همه را به کیش خود پندارد».
معاونت برون مرزی صدا و سیما ایران در واکنش به مسدود شدن حساب شبکه‌های بین‌المللی صداوسیما ایران از قبیل پرس تی وی، هیسپان تی وی، العالم، سحر، الکوثر و… ، این اقدام را مصداق بارز سانسور و جلوگیری از انتشار حقایق و دیدگاه‌های مختلف در شبکه های اجتماعی جهانی دانست.
اما بازخورد این اعلامیه‌های شبکه های اجتماعی فراگیر و همچنین بیانیه‌های متعدد مقامات آمریکایی در بین کاربران ایرانی این شبکه های اجتماعی در نوع خود قابل توجه است.
یکی از کاربران به مسدود شدن حساب توییتری رهبر ایران به زبان عربی اشاره می‌کند و می‌نویسد: توییتر برای ایرانیها فیلتر است، کی ایرانیها می‌توانند توییت شما را بخوانند.
#توئیتر عربی #خامنه‌ای مسدود
— pejman yavari (@PejmannYa) 5 мая 2017 г.
توئیتربه نظام:کی ایرانیها میتونن توئیت شما را بخونن؟ اما تویتر برای #ایرانیان فیلتره https://t.co/acKgFWbv8r pic.twitter.com/FTw0h99P4W
یکی دیگر از کاربران فیلتر شدن از طرف ایران و آمریکا را دستمایه طنز قرار داده و می‌نویسد: تعداد زیادی از سایتهای خبری، بازی های آنلاین، پیامرسان ها، شبکه های اجتماعی فیلترن، سایتهای علمی و فنی هم خارجی ها به روی ما بستن،کلا با اینترنت بدون فیلترشکن فقط میتونیم قبضامونو بدیم که چند وقت دیگه تو سایت بانکهای ایرانی هم وارد بشیم، می رویم تو لیست سیاه آمریکا.
تعداد زیادی از سایتهای خبری، بازی های آنلاین، پیامرسان ها، شبکه های اجتماعی فیلترن
— آناچیبو (@anachiboo) 14 мая 2018 г.
سایتهای علمی و فنی هم خارجی ها به روی ما بستن
کلا با #اینترنت بدون #فیلترشکن فقط میتونیم قبضامونو بدیم که چند وقت دیگه تو سایت بانکهای ایرانی هم وارد بشیم، میریم تو لیست سیاه آمریکا
فرد دیگری می‌نویسد: سانسور دیدگاه های مقامات عالی رتبه ایرانی در شبکه های اجتماعی قابل توجیه نیست. خواستار رفع فیلتر این شبکه ها هستم.
#سانسور دیدگاه های مقامات عالی رتبه ایرانی در شبکه های اجتماعی قابل توجیه نیست. خواستار رفع #فیلتر این شبکه ها هستم.#IranWithoutCensorship
— Mehdi Heydarian مهدی حیدریان (@MehdiHeydarian) 10 октября 2013 г.
اما تصمیم گرفتیم برای روشن شدن موضوع با متخصصین فنی به صحبت و گفتگو بنشنیم که ماه عسل این کار در ذیل تقدیمتان می‌شود.
محمد ازلی، موسس وب سایت techrasa، در مصاحبه با اسپوتنیک با اشاره به سانسور اعمال شده از طرف غرب علیه ایران می‌گوید:
نکته اینست که غرب به ایران در زمینه فیلترینگ و حذف اعتراض می‌کند، خود در عین حال این کار را انجام می‌دهد. در فضای سوشال مدیا که یک فضای باز است و هر کسی می‌تواند نظر خود را بیان کند اقدام به مسدود کردن برخی از اکانت ها می‌کنند و بدین ترتیب بعضی از اصول را که ادعا می‌کنند که به آن پایبند هستند و از دیگران نیز می‌خواهند که به آن پایبند باشند را زیر پا می‌گذارند.
وی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا معیاری برای حذف این صفحات و اکانت ها هست، گفت:
در حال حاظر به نوعی یک جنگ در فضای آنلاین راه اندازی شده است. پیش‌تر از این نیز ایالات متحده روسیه را متهم به دخالت در انتخابات دور گذشته ریاست جمهوری آمریکا کرده بود و چون در این صفحات مطالب سیاسی علیه دولت آمریکا بیان می‌شده است به مذاق آنها خوش نیامده است و جدا از این،این کار یک بهانه برای فشار بیشتر علیه ایران است؛زیرا تا کنون هیچگونه اخباری در این مورد نبوده است و بصورت ناگهانی شروع به حذف برخی اکانت ها نموده‌اند و شروع به درج اخبار مبنی بر تلاش ایران برای تاثیر گذاری بر روی ذهنیت مردم آمریکا نمودند.به همین دلیل به نظر بنده دولت آمریکا نه تنها به دنبال افزایش فشار نه تنها در بعد جغرافیایی و سیاسی که در بعد فضای آنلاین نیز بر روی دولت ایران است.
وی همچنین ادامه می‌دهد:
من بعید می‌دانم این آخرین اقدام آمریکا در این زمینه باشد زیرا پیش از این نیز اتهاماتی از طرف دولت آمریکا نسبت به دولت ایران مبنی بر هک کردن یک سری مراکز از جمله مراکز آموزشی مطرح شده بود.مسائلی که تا قبل از این خبری از آن ها درج و گفته نمی‌شد و این مسئله عجیب است چون ایران در چند ماه گذشته حتی فعالیت تحریک آمیزی در این زمینه نداشته است و نسبت به فعالیت های ترامپ نیز منفعل بوده است یعنی با وجود تلاش فراوان ترامپ برای هجمه خبری که منجر به واکنشی از طرف ایران شود،ایران هیچ واکنشی نشان نداده است.
محمد ازلی در پاسخ به این سوال که مسدود کردن حساب‌های کاربری افراد، شبکه‌ها،نهاد‌ها و… بر اساس قوانین و معیارهای فضای مجازی کاری معمول در دنیا محسوب می‌شود پاسخ می‌دهد: اگر این امکان دست خود کمپانی ها باشد،این شرکت ها به هیچ عنوان وارد این مسائل نمی‌شوند اما این شرکت ها تحت فشار دولت ترامپ هستند.حتی چندی پیش شرکت گوگل از سمت دولت ترامپ متهم به پراکنی تنها اخبار بد شد و همچنین چندین حساب توییتری و یوتیوب از گروه های داخل ایالات متحده که اخبار باور ناپذیری را از دولت ترامپ منتشر می‌نمودند مسدود شدند و در واقع دولت ایالات متحده که سالیان سال دولت ایران را متهم به سانسور ، فیلترینگ و فشار به شرکت‌ها و اجازه ندادن به آنها برای بیان نظراتشان متهم می‌نمود اکنون خود تمامی این کارها را حتی در حق مردم خود آمریکا نیز انجام می‌دهد.
بلافاصله چند ماه پس از ریاست جمهوری ترامپ، شرکت اپل شروع به حذف اپلیکیشین‌های ایرانی نمود و پس از آن نیز گوگل این کار را شروع کرد. پس از این شرکت‌ها پلت فرم‌های آموزشی شروع به ممنوع کردن استفاده از خدماتشان برای ایرانیان نمودند و به نظر بنده اگر ایران یک تعدادی از پلت فرم‌ها مانند یوتیوب و توییتر را بلاک می‌کند، آمریکا یک ملت را بر اساس تنها نژادشان از پلت فرم‌های علمی محروم می‌کند و این بزرگترین بلاک و سانسور در جهان است.
ولی الله قدیمی، دکترای ارتباطات و کارشناس رسمی دادگستری در امور جرایم رایانه ای نیز در مورد وجه قانونی اقدام های اخیر شرکت گوگل و توییتر در خصوص مسدود کردن برخی از حساب های کاربری ایرانی به اسپوتنیک می‌گوید:
به صورت کلی تمامی صاحبان کسب و کار ابتدا باید پاسخ گوی قوانین کشور خود باشند و سپس قوانین بین المللی ولی به نظر می‌رسد این شرکت‌ها تحت فشارهای وارده از طرف سی آی ای و حاکمیت و جهت همسویی با سیاست های کشورشان مجبور به اعمال چنین محدودیت هایی شده اند. شاید این کار به مذاق ایران و بین الملل خوش نیاید ولی این شرکت‌ها بر طبق قوانین داخلی مجبور به اعمال این محدودیت ها هستند. به لحاظ فنی و قوانین بین المللی این شرکت‌ها مجاز نیستند اطلاعات کاربران را در اختیار هیچ فرد یا ارگانی قرار بدهند، چون ملزم به رعایت سیاست حفظ حریم خصوصی (privacy policy) هستند.
در واقع این شرکت‌ها تحت فشار حاکمیت و برای ادامه بقای خود عملا مجبور به همکاری با دولت آمریکا هستند و بنده مطلع هستم که بسیاری از مدیران عامل این کمپانی‌ها یا با اکراه این کار را انجام می‌دهند یا خیلی دیر، سخت و قطره چکانی تن به این موارد می‌دهند.
وی در مورد علت مسدود کردن این حساب‌های کاربری گفت: این یک جنگ رسانه‌ای است،هر کس در زمینه فضای مجازی یک ویژگی و برتری خوبی را در دست داشته باشد می‌تواند افکار عمومی را در اختیار بگیرد. با توجه به امپراطوری رسانه‌ای که صهیونیسم و آمریکا راه‌اندازی کرده‌اند با انواع و اقسام ابزارهای خودشان، بازهم به مذاقشان خوش نیامده است که جمهوری اسلامی ایران از طریق همین ابزارهای جدید و فضای مجازی بتواند این سد را بشکند و پیام خود را به گوش جهانیان برساند. ولی از لحاظ کلی این موارد که مانع از چرخش درست اطلاعات هستند مورد تایید نیستند.
