در سایت این شرکت آلمانی که به زبان‌های مختلف و در کشورهای مختلف برنامه‌ریزی شده و خدمات می‌دهد، بخشی تحت عنوان «PERSONALIZE» وجود دارد که به مخاطبان سراسر دنیا اجازه می‌دهد کفش و لباس دلخواه خودشان را انتخاب کنند. در همین قسمت است که متوجه می‌شوید اسم ایران در فهرست اسامی تحریمی این شرکت قرار گرفته است.
تیم ملی فوتبال ایران در مسابقات جام جهانی 2018 که در کشور روسیه برگزار شد با پیراهن های این شرکت آلمانی به میدان رفت و گفته می شود به دلیل قرارداد این آدیداس با فدراسییون فوتبال ایران، این اقدام غیر قانونی محسوب می شود.
در همین رابطه مهدی تاج رئیس فدراسیون فوتبال ایران با انتشار نامه ای خطاب به "علی ممبینی" سرپرست کمیته بازاریابی فدراسیون فوتبال، خواستار عذرخواهی شرکت آدیداس شد.
مهدی تاج در نامه خود این اقدام شرکت "آدیداس" را زشت و سخیف خواند و خواستار عذرخواهی این شرکت آلمانی از مردم ایران شد.
معاون آدیداس در پایان این نامه خطاب به فدراسیون فوتبال ابراز امیدواری کرد تا فدراسیون فوتبال ایران این برند را درک کند و در ادامه راه و با شرایط جدید به درک متقابل برسند.
پیش از آغاز مسابقات جام جهانی 2018 در روسیه فدراسیون فوتبال ایران با مشکلات عدیده ای برای تامین لباس ها و لوازم ورزشی تیم ملی ایران برای حضور در جام جهانی روسیه روبرو بود و شرکت لوازم ورزشی "نایک" از ارائه کفش های ورزشی به اعضای تیم ملی فوتبال ایران خودداری کرد.
شرکت "نایک" پس از چند روز نسبت به این تصمیم واکنش نشان داد و در بیانیه ای رسمی «تحریم‌های آمریکا» را علت عدم ارائه کفش ورزشی به تیم ملی فوتبال جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد و نوشت: تحریم‌های آمریکا بدان معنا است که نایک به عنوان یک شرکت آمریکایی، نمی‌تواند در حال حاضر به تیم ملی ایران کفشی تحویل بدهد.
فرهاد عشوندی، کارشناس و عضو شورای سردبیری خبر آنلاینن درباره این موضوعات با خبرگزاری اسپوتنیک به گفتگو نشت.
اول اینکه فوتبال و ورزش طبق شعار همیشگی فیفا باید از سیاست جدا باشد، اما آنچه اتفاق افتاده، متاسفانه این تحریم هایی که علیه مردم ایران از سوی آمریکا صورت گرفته موجب بوجود آمدن مشکلاتی در مراودات مالی شده که گریبان گیر فوتبال ایران هم شده، به طور خاص کارلوس کی روش سرمربی تیم ملی فوتبال ایران به دلیل این مشکلات نتوانسته هفت ماه حقوق خودش را دریافت کند و موجب شده که ادامه همکاری کی روش با ایران با مشکل روبرو شود، به این دلیل که هر پولی از مبداء ایران به اروپا و وارد بانک های بین المللی می شود، آمریکا براساس تحریم ها آنها را بلوکه می کند و هر کسی که با ایران مراوداتی دارد، پول های آنها ضبط می شود و با مشکلات عدیده ای روبرو می شوند.
اما در مورد موضوعی که با شرکت آدیداس رخ داد؛ به نظر در ابتدا باید به این موضوع توجه کنیم که آیا شرکت "آدیداس" با فدراسیون فوتبال ایران قرارداد داشته یا خیر.
فدراسیون فوتبال ایران حدود یکسال پیش از آغاز جام جهانی روسیه از نمایندگی آدیداس در امارات و ترکیه لباس های ورزشی خریدند و صحبتی از قراداد در میان نبود. تا اینکه بعد از صعود ایران به جام جهانی و در آستانه آغاز بازیها، کارلوس کی روش تاکید داشت که باید بهترین لباس های ممکن را برای جام جهانی داشته باشیم، مثل لباس هایی که تیم های بزرگ دنیا می پوشند. فدراسیون هم بر همین اساس ساده ترین طرح لباس برای جام جهانی که به رنگ سفید و قرمز بود را انتخاب کرد و به تعداد مورد نیازبرای مسابقات جام جهانی خریداری کرد و از این محصول شرکت آدیداس در انبارهای خوش داشت که اگر کشور دیگری نیاز داشت، خریداری کند.
در ابتدا گفته می شد که طرح اختصاصی برای لباس های تیم ملی در نظر گرفته می شود و ایران یکی از کشورهایی است که شرکت آدیداس اسپانسری آن را به عهده دارد. در آن زمان شرکت آدیداس گفت که قوانین وزارت صنعت ایران اجازه سرمایه گذاری در این کشور را نمی دهد و اعلام کرد که اگر قرار بر این باشد که 25 درصد محصولات ما تولید ایران باشد، این امکان عملا برای ما مقدور نیست و این قرارداد به شکل اسپانسری امضاء نشد و تنها در حد فروش لباس بود که هر شرکتی می توانست این قراداد را با یکی از نمایندگی های آدیداس امضاء کند که فدراسیون فوتبال ایران این قراداد فروش لباس را با نمایندگی آدیداس در خاورمیانه امضاء کرد و برای جلوگیری از بوجود آمدن مشکلات مالی این قرداد بین فدراسیون فوتبال ایران و نمایندگی آدیداس در خاورمیانه بسته شد.
براین اساس آدیداس یک تخفیف 70 درصدی به فدراسیون فوتبال داد و گفته می شود که بندی در قرارداد وجود داشته که اگر ایران لباس هایی را با این طرح بفروشد، درصدی هم از این راه به فدراسیون فوتبال ایران تعلق می گرفته که به نظر میرسد که محقق نشد و برخلاف صحبت های آقای تاج، به این دلیل که این لباس باید برای ایران تولید می شد و در بازار ایران نیز فروخته می شد که کلا به بازار ایران نرسید و ایرانی هایی که از سایر کشورها به روسیه آمدند تعداد آنها خیلی زیاد نبود و حتی این لباس ها در مسکو هم مثل لباس سایر تیم ها به اون صورت عرضه نشد و به عنوان لباس تیم ملی ایران خیلی فروش نرفت.
پس میشه گفت که عملا یک قرارداد فروش لباس بین فدراسیون فوتبال ایران و شرکت آدیداس با یک تخفبف 70 درصدی برای خرید عمده تا پیان جام جهانی فوتبال در روسیه منعقد شده و قرارداد اسپانسری وجود نداشته است و آقای داورزنی معاون وزیر ورزش و جوانان یکماه پیش از آغاز مسابقات جام جهانی گفت که در سال حمایت از تولید ملی، تیم ملی تا آغاز جام جهانی از لباس آدیداس و پس از آن از تلاش خواهیم کرد که یک برند ایرانی استفاده کنند.
پس از جام جهانی اگر کارلوس کی روش و یا هر مربی خارجی دیگری هدایت تیم ملی ایران برعهده بگیرد، نیاز به لباس با کیفت بالا را برای تیم ملی همچنان ضروری می دانند به این دلیل که این تکنولوژی لباس را چهار یا پنج کمپانی اصلی تولید لباس در اختیار دارند که آدیداس یک برند سرشناس در این عرصه است.
یکی از دلایل تاکید کی روش بر این لباس این بود که معتقد بود این لباس هویتی به تیم می دهد و همگان می بینند که ما همان لباسی را می پوشیم که بطور مثال تیم ملی آلمان می پوشد.
ایران با توجه به اینکه لباس های موجود در جام جهانی مورد استفاده قرار گرفته شده بود، همچنان نیاز به تهیه لباس های جدید داشت که با دور جدید تحریم های آمریکا همراه شد. دور جدید تحریم ها همانطور که گفتم، کی روش هم برای دریافت دستمزد با مشکلاتی مواجه شده بود به این دلیل که فدراسیون فوتبال ایران باید مستقیما پول را به حساب ایشون واریز می کرد و فدارسیون هم به عنوان نهادی دولتی مشمول تحریم ها می شد.
کل خرید ایران از آدیداس شاید به یک میلیون دلار در سال نرسد، اما تحریم های آمریکا چندین برابر این مبلغ است و یک قرارداد کوچک می تونه عواقب بسیار سختی برای شرکت آدیداس داشته باشد و به همین علت به سادگی از قراداشون با ایران صرف نظر کردند و اعلام کردن که ماحتی به شما لباس نمی فروشیم و مبالغی که از طریق فدراسیون ایران واریز بشود رو نمی پذیرم که با عواقب بعدی آن روبرو شویم.
در این شرایط و وضعیت موجود به نظر میاد که شرکت آدیداس چاره ای به جزء اینکار نداشته است. و در کل قرارداد اسپانسری بین ایران و آدیداس وجود نداشته که شرکت آدیداس نقض کرده باشد.
اما در مورد نایک، سامان قدوس که بازیکن تیم ملی ایران محسوب می شود برای تهیه البسه ورزشی قراداد ماهیانه ای بسته شده بود و دقیقا همه این تبعات شامل یک تبعه ایران هم می شود و قرارداد قدوس با ملیت سوئدی خود با این شرکت قرارداد بسته بوده.
اما جالب است که شرکت "کوکا کولا" هم تصمیم داشته طی مسابقات جام جهانی برای تیم ها خدماتی تبلیغاتی در رختکن تیم داشته باشد و باید قراداد منعقد می کرده، در مرحله مقدماتی مسابقات به دلیل حضور تیم ایران و احتمال اعمال تحریم، این تصمیم بطور کلی لغو می شود. به این دلیل فیفا تاکید دارد که همه امکانات برای تمامی تیم ها یکسان باشد و این شرکت از این اقدام خود منصرف میشه.
مهمتر از همه جنس این تحریم ها و دلیل این تحریمهاست که مردم ایران را در بر می گیرد و فوتبالارتباطی به سیاست نداره. به نظر میرسه وقتی مردم از تحریم های ظالمانه حرف می زنند و اینکه فشار این تحریم ها بر روی مردم است، اینجا کاملا نمود پیدا می کند. در موارد مهمتری مانند دارو، هواپیما، کالاهای اساسی و… تحریم های ناجوانمردانه ای است که مردم را هدف قرار داده که بخشی از این مردو فوتبالیست ها، فوتبال ملی ما و همین که بازیکن های تیم ملی ما اجازه استفاده لباس خوب را ندارند و جوی که برای استعدادها و مردم ایران ایجاد می شود.
باید نهادهای بین المللی و فیفا باید به دفاع مردم ایران در مقابل این تحریم ها بایستند و باعث بشود که درب های برندهای جهانی بر روس فوتبال ایران باز شود و این برندها به ایران بیاند اگر چه در دوره نبود تحریم ها به خاطر قوانین اقتصادی ایران و نبود قوانین "کپی رایت" در ایران مشکلاتی وجود داردکه باید رفع شود تا اینکه برای شرکت هایی مثل آدیداس اسپانسر شدن تیم ملی ایران به صرفه باشد و لباس هواداری تولید کند.
در آخر می تونم بگم که شرکت های آدیداس و نایک دوست ندارند بازار ایران رو از دست بدند، اما باید این را هم در نظر داشته باشند که صرفه اقتصادی این بازار برای آنها چگونه است، اگرچه ظالمانه است این شرکت ها در حال تجارت و بیزنس هستند و فوتبال یک بیزنس بزرگ محسوب می شود.
