قسمت دوم
براساس آمار، ایران دومین مصرف‌کننده لوازم آرایش در جهان است و بر اساس همین آمار که از سوی محققان در این باره منتشر شده، هر زن ایرانی به طور میانگین سالانه 150 دلار صرف خرید لوازم آرایشی می‌کند که عمدتا از کشورهای چین، ترکیه ، تایلند یا از مرزهای شرقی و غربی کشور به صورت غیرقانونی و بدون نظارت وارد کشور می‌شود.
ایران سومین بازار لوازم آرایشی است. به طور متوسط زنان ایرانی در سال 22 شیشه عطر می‌خرند که این رقم برای زنان فرانسوی 3 شیشه عطر در سال است.
چند سال پیش مرکز تحقیقات بازارهای بین الملل وابسته به اتحادیه اروپا میزان مصرف لوازم آرایشی در خاورمیانه را حدود هشت میلیارد دلار اعلام کرد که در این رتبه بندی عربستان جایگاه اول و ایران جایگاه دوم را داشت.
خانم شهناز ر. مصرف کننده لوازم آرایش نظر خود در باره لوازم آرایش در ایران را با ما درمیان گذاشت.
پرسش: برندهای معروف و اصل لوازم آرایش در ایران به فروش می رسند؟
پاسخ: تمام لوازم آرایش را من از نمایندگی اصلی می خرم. مثلا ممکن است که بعضی لوازم آرایش از برندهای خیلی عالی نباشد ولی روی پوست بهتر بنشیند. البته این دیگر بستگی به خود شخص دارد که کدام را انتخاب کند. من چون بیشتر از نمایندگی های اصلی لوازم آرایش خرید می کنم کمتر به جنس تقلبی برخوردم.
ولی شنیدم که در ایران لوازم آرایش و به ویژه عطر های تقلبی زیاد است که با بسته بندی های شبیه اصل به فروش می رسد. قیمت های ارزان این نوع لوازم آرایش با همان برندهای خارجی نشاندهنده آن است که آنها تقلبی هستند.
به عنوان نمونه در ایران در جایی که مثل طویله بوده «مام رولت» ها را تولید می کردند و برچسب برند روی آنها می چسباندند و آنها را در بازار می فروختند که حتی در برنامه تلویزیون داخلی هم منعکس شده است.
بدون تردید یکی از قدیمی ترین صنایع کشور، به حوزه تولید کفش معطوف می شود، عرصه ای که علاوه بر اشتغالزایی از بازار مصرف جذاب و قابل توجهی نیز برخوردار است.
از ابتدای سال براساس آمار اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی تهران، 71مورد واردات کفش، اجرا و ابراز مرتبط با صنعت کفش سازی به ثبت رسیده است.
کل اعتبار صرف شده به این منظور 129میلیارد و 243میلیون و 684هزار و 824 ریال است که از این میزان، 147میلیون و 159هزار و 936 ریال مربوط به واردات از کشور انگلستان می باشد.
در این مدت واردات کفش، اجزا و ابزار صنعت کفش سازی از کشورهای لهستان، اندونزی، ایتالیا، روسیه، فرانسه، انگلستان، ویتنام، هنگ کنگ، ترکیه، امارات متحده عربی، ترکیه، چین، اسپانیا و آلمان بوده است.
هم صحبت دیگر اسپوتنیک آقای محسن ژ. بازاریاب در خصوص اجناس تقلبی به سوالات ما پاسخ گفتند.
پرسش: سرنوشت شرکت های سابق بزرگ تولید کفش در ایران مثلا کفش ملی و بلا به کجا کشیده است؟
پاسخ: قبلا این دو شرکت کفش صادر می کردند. الآن هم هستند ولی خیلی ضعیف شده اند. زیرا مدیریت آنها دولتی شد و توانایی مدیریت نداشتند. زیرا مدیر صنعتی نبودند و نتوانستند کارخانه ها را در سطح بالای تولید نگه دارند. در بازار جهانی که رقابت ها خیلی شدید است موقعیت های خود را ازدست دادند و تعدادی از آنها ورشکست شدند و رفتند. یکی از دلایل این بود که ماشین آلات را باید نو می کردند که هزینه بر بود، زمان جنگ بود و امکان این چیزها نبود. در خیلی از کارخانه ها ماشین آلات نو نشده و تکنولوژی جدید نیامده در حالی که در جهان این ماشین آلات هر روز نو می شود. این عرصه نیاز به سرمایه گذاری دارد. کمبود سرمایه مهمترین نکته است.
پاسخ: در چین به تاجرها گفته می شود جنس را به چه قیمتی می خواهی و ما باهمان قیمت برایت در می آوریم. تولید کننده می گوید 50 هزار عطر را با هر قیمتی که بخواهی می توان زد و یا مثل خود اصلی و یا با کیفیت پایین تر ولی ارزان تر. چین هر برندی که لازم باشد را برای خریدار می تواند بزند. در لوازم آرایش ما کارخانه های ایرانی داریم برندهای ایرانی داریم که کیفیتش در سطح خودش است و سعی می کند آن را حفظ کند. حتی متخصصهای پوست در ایران استفاده از کرم های پوست تولید داخل را پیشنهاد می کنند و می گوند زدن آن با نوع خارجی هیچ فرقی ندارد. زیرا نوع خارجی تبلیغات زیاد دارد ولی نوع داخلی آنقدر تبلیغات ندارد.
پرسش: تولیدکنندگان داخلی چرا برای مقابله با این روند تلاشی به خرج نمی دهند و یا برنامه ای مطرح نمی کنند؟
پاسخ: قاچاق را که نمی شود جلویش را گرفت. در بین این نوع کالاها هم اجناس اصلی هست و هم تقلبی. مثلا پوشاک تولید ایران با مارک و برند خارجی به فروش می رود. چون اگر گفته شود ایرانی خریداری نمی شود هر چند کیفیت خوبی هم دارند. در بازار تهران مغازه هایی هست که فقط مارک می فروشند. یک قرقره مارک مثلا نایک و یا اجناس دیگر را می توان خرید و بعد روی اجناس چسباند. زیرا تولیدکننده می داند که اگر این مارک روی لباسش باشد به عنوان جنس خارجی به فروش خواهد رفت. این هم یک مشکل دیگر است زیرا مردم به کیفیت جنس ایرانی اعتماد ندارند.
در عرصه نساجی کل کارخانه ها باید نو شود. سرمایه زیاد لازم است. از طرف دیگر هم چین کمر همه دنیا را شکست. چین دامپینگ می کند. ضرر می دهد ولی با قیمت ارزان وارد بازار یک کشور می شود و با ضرر و پایین آوردن قیمت بازار را می گیرد و وقتی تولید کننده های محلی از دور خارج شدند براحتی بازار را در اختیار خود می گیرد و بعد شروع می کند به بالابردن قیمت ها. یکی از سیاست های جنایتکارانه چین همین است که بهمین صورت وارد بازار های دنیا می شود.
چین در رشته ابزارهای پزشکی مثلا تشخیص هم جایی برای خود باز کرده است. مثلا وسایل معاینه که چینی آنها هم ساخته شده است که کیفیت آن بستگی به درخواست واردکننده دارد که با چه کیفیتی این وسایل و ابزار پزشکی را می خواهد. ابزار معاینه ساده است و تکنولوژی خیلی پیچیده هم ندارد که چین بخوبی آنها را می سازد و صادر می کند. کالاهای چینی در ابزار تشخیص در رشته پزشکی توانستند بخشی از بازار را بگیرند.
پرسش: کنترل دولتی در این بخش چگونه است؟
پاسخ: کنترل دولتی و استانداردها هست و یک کنترل دیگر خود پزشک ها هستند. پزشک باید بداند این لوازم تا چه حدی پاسخ نیازهایش را می دهد. اگر پاسخش را بدهد ابزار را می گیرد و اگر ندهد آنها را نمی گیرد. زیراهزینه دستگاه ها و ابزار های تشخیصی کم نیست و بالاست.
به هر حال باید گفــت که چنین رفتارهایی بر مشکلات تولیدکنندگان قانونی در ایران می افزاید و عرصه برای سودجویان باز گذاشته می شود. باید همه تلاش ورزند تا ورق «بازی تولید و تجارت» در ایران به نفع تولیدکنندگان داخلی و در نهایت مصرف کنندگان ایرانی برگردانده شود.
