سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه جناب آقای "مهدی سنایی" در مصاحبه با خبرگزاری اسپوتنیک، در خصوص مسائل مهم جهانی و منافع مشترک ایران و روسیه در زمینه های تجاری، سیاسی اظهار نظر نمودند. من جمله در این مصاحبه سنایی یک بار و برای همیشه در خصوص سوال وجود "قرارداد تبادل نفت در برابر کالا" میان روسیه و ایران صحبت نمودند. این مصاحبه با همکاری خبرگزاری راشا تودی، اسپوتنیک و بخش سرویس مطبوعاتی سفارت ایران در روسیه تهیه شده است.
- جناب آقای سنایی، نظر شما در خصوص سطح همکاریهای ایران و روسیه در حال حاضر چیست؟ آیا می توان گفت که سال گذشته 2017، سالی جهشی از نظر توسعه همکاری های راهبردی تهران و مسکو بوده است؟
در مجموع همکاری ها بین ایران و روسیه همه جانبه می باشد و عوامل فعالی را در خود دارد که در روابط بین دولتی وجود دارند. به نظر من روابط سیاسی ما بصورت عالی توسعه پیدا می کنند، همچنین همکاریهای ما در سطوح منطقه ای و بین المللی به خوبی توسعه پیدا می کنند. اگر در خصوص روابط منطقه ای صحبت بکنیم مایلم به این نکته اشاره کنم که هر دو کشور تقریبا بر تروریسم در سوریه پیروز شده اند. ما در چارچوب فرمت آستانه با هم همکاری می کردیم و مناطق کاهش تنش را ایجاد نمودیم که خود دستاوردی بزرگ بود.
اما روابط اقتصادی- تجاری از دیدگاه من با سرعتی متوسط رشد می کنند. و در سال گذشته این روابط بدتر از سال مشابه قبل از آن رشد داشت. در سال 2016 میران تبادل کالا بین دو کشور 70% رشد داشت که البته این در بر گیرنده همکاری های فنی و نظامی نمی باشد. این درحالی است که تمامی کارهایی که ذیپلماسی اقتصادی می بایست انجام دهد، صورت گرفته است. تمامی اسناد مورد نیاز به امضا رسیده اند، در این حوزه تمامی موارد ضروری ایجاد شده اند. همچنین پروژه های دولتی فراوانی وجود دارند که در انتظار اجرایی شدن می باشند. علت آنهم کندی و بروکراسی اداری می باشد که در کشورهای ما وجود دارد. از طرف دیگر علت آن می تواند در ضعیف بودن حضور بخش خصوصی ما و ضعف تعامل بخش خصوصی دو کشور باشد که باید فعالانه وارد میدان شود.
من امیدوارم که اجرایی سازی پروژه های دولتی که شروع شده اند و نیز فعالیت بخش خصوص ما عامل آن شوند که در آینده شاهد توسعه روابط باشیم. در مجموع مقامات رسمی ما در جریان ملاقاتها از روند توسعه روابط ابراز رضایت می کنندو معتقدند که توسعه روابط ایران و روسیه زمینه ساز صلح و ثبات در منطقه می شوند.
ایران در دوسال گذشته در همایش اقتصادی سنت پترزبورگ حضور داشته است آنهم در سطح عالی. فکر میکنم که ایران امسال نیز در این همایش حاضر خواهد شد. ما دعوتنامه دریافت کرده ایم. همچنین اضافه می کنم که ما چنین ایده ای داریم که با کمک روس کنگرس و وزارت توسعه اقتصادی همایش اقتصادی جنوب را آغاز کرده و آنرا در یکی از شهرهای جنوبی روسیه برگزار نماید. این می تواند نه تنها همایش اقتصادی ایران و روسیه باشد. ببینید همایش سنت پترزبورگ وجود دارد، همایش اقتصادی شرق وجود دارد و همایشی هم در آرخانگلسک وجود دارد. همایش جنوبی هم می توانست روسیه را با ایران و کشورهای خلیج فارس، هند و ترکیه متحد نماید. ما این طرح را با روس کنگرس مطرح کرده و روی آن کار می کنیم.
- آیا این همایش می تواند امسال برگزار شود؟
نه، فکر نمی کنم. ما فعلا روی برگزاری همایش ایران و روسیه که می تواند در نیمه اول امسال برگزار شود کار می کنیم. و امیدوارم که این همایش بتواند بنیانی برای برگزاری همایش بین المللی گردد.
_ شرایط سوریه، قبل از هرچیز در بخش شمالی کشور، بشدت بدلیل عملیات ترکیه در آن منطقه تشدید شده است. آیا اقدامات ترکیه علیه کردها مزاحم حل مسئله سوریه نخواهد شد؟ موضع ایران چیست؟
علاقمندم بگویم که کنگره گفتگوی ملی سوریه که در شهر سوچی برگزار شد، همایشی در خور شان بود. در این کنگره نمایندگانی از احزاب، اقوام، مذاهب مختلف حضور داشتند و به نظر من این قدمی بزرگ در مسیر حل و فصل سیاسی بحران سوریه می باشد. و این در شرایطی می باشد که ما شاهدیم که اجلاس ژنو حرکت خاصی را ندارند. به همین دلیل توافقهایی که در جریان این کنگره بدست آمدند و اسنادی که تایید شدند بسیار با اهمیت می باشند. روند آستانه اهدافی را داشته است- این اهداف شامل این می شدند که در چارچوب فرمت آستانه ما مناطق کاهش تنش را ایجاد نمودیم. بعد از آن ما کنگره سوچی برگزار شد. آنوری که من تصور می کنم در ملاقاتهایی که در ژنو برگزار می شوند، دیدگاه واقع بینانه ای وجود ندارد و طبیعتا به همین دلیل دستاوردهای بزرگی هم وجود ندارند. ما امیدواریم که تجربه بدست آمده با کمک فرمت آستانه و کنگره سوچی، به حل این مشکل کمک کند. در خصوص عفرین، جمهوری اسلامی ایران در راستای منشور سازمان ملل متحد و قوانین بین المللی خواستار حفظ تمامیت ارضی سوریه بوده و معتقد است که هرگونه اقدامات و حضور نظامی در خاک سوریه می بایست با هماهنگی دولت جمهوری عربی سوریه صورت پذیرد. ایران، روسیه و ترکیه تجربه خوب همکاری در چارچوب فرمت سه جانبه در فرآیند آستانه دارند به همین دلیل اگر سه کشور نگرانی هایی هم داشته باشند بهتر است این نگرانی ها را در چارچوب فورمت سه جانبه آستانه رفع نمایند. با توجه به اینکه راه نظامی حل و فصل مسئله را سخت تر می نماید.
- کار مشترک ایران و روسیه در خصوص سوریه با چه شدتی انجام می پذیرد؟
- ایران درخواستهای وی از سایر طرفین توافق را چگونه ارزیابی می نماید؟
برنامه جامع اقدامات مشترک(برجام) یک موافقتنامه بین المللی است. این یک موافقتنامه دو جانبه نیست. من مایلم بر جنبه بین المللی آن تاکید کنم و برای اینکه این موافقتنامه بدست آید زمان زیادی صرف شده است. برجام حاصل پروسه طولانی مذاکرات بین ایران و ابرقدرتها بزرگ، بین ایران و اعضای ثابت شورای امنیت سازمان ملل متحد می باشد و اگر برجام را زیر سوال برد، این در درجه اول نشان می دهد که متاسفانه امریکایی ها در حل و فصل سوالات مختلف مجددا بازهم دنباله رو دیدگاه یکجانبه می باشند که البته
— این سناریوها کدامند؟ بیانیه هایی در ایران صورت گرفته اند که در صورت شکست برجام تهران می تواند تعداد سانتریفوژهایش را تا سطح قبلی افزایش دهد. اگر امریکا دست به اقداماتی بزند، ایران پاسخ خواهد داد؟
البته. یعنی ایران اقدامات پاسخی دارد. مطمئنا" ایران اقدامات و پاسخ مشخصی برای خود خواهد داشت.
- و اینها با شرکا هماهنگ نخواهند شد، مثلا با روسیه؟
ما همیشه با روسیه مشورت می کنیم و ایران روسیه را در جریان سناریوهای احتمالی خود قرار داده است.
- چه پروژه های مشترکی با روسیه در حوزه نفت و گاز در سالجاری برنامه ریزی شده است؟ بخصوص پروژه «گاز مایع طبیعی ایران» بین «گازپروم» و ایران در چه سطحی از مذاکرات قرار دارد؟
سال گذشته سال خوبی از نظر توسعه ارتباطات دوجانبه در انرژی بود، می توان از رشد قابل توجه در این زمینه صحبت کرد. درک مشترکی بین شرکتهای نفت و گاز روسیه و وزارت نفت ایران بدست آمد. باید تاکید کنم که شش شرکت عمده نفت و گاز روسی تفاهمنامه در خصوص درک متقابل دارند و برخی از آنها تحقیقات خود را ارائه نموده اند. امیدواریم که همه اینها زمینه ساز امضای قراردادهایی در سال 2018 بشود. طرف ایرانی معتقد است که اجرایی سازی برخی از این قراردادها در نیمه اول 2018 آغاز خواهد شد.
شرکتها در حال بررسی چاه های نفت می باشند ولی برخی شرکتها به امضا قرارداد نزدیک تر هستند. بعنوان مثال «روس نفت» خوب پیش می رود، «گاز پروم» در حال مذاکره جدی در خصوص «گاز مایع طبیعی» است، «زاروبژ نفت» پیش قرارداد را امضا کرده است. «گازپروم نفت» هم تعاملات خوبی با طرف های ایرانی دارد. «لوک ایل» نیز در سطح عالی در حال زایزنی با طرفهای ایرانی است.
- آیا قرارداد «گازپروم نفت» در خصوص گاز مایع طبیعی در نیمه اول سال به امضا خواهد رسید؟
- آیا روسیه در طی سالجاری از ایران و در غالب معامله«نفت در برابر کالا» نفت خریده است؟ در چه حجمی و با چه قیمتی؟
اولا من می خواهم توضیحاتی را در این خصوص ارائه بدهم. ما قرارداد«نفت در برابر کالا» نداریم. اسم درست توافقنامه — قراداد خرید نفت می باشد. در آن نوشته است که 50% درآمدهای بدست آمده از فورش نفت، برای اجرای پروژه های مختلف مشترک هزینه خواهد شد. بخش دیگر این پولها به حساب بانک مرکزی ایران واریز خواهند شد.
و از این منظر سال 2017 سال خوبی بود زیرا این قرارداد شروع به اجرا شد. من خیلی امیدوارم که در سال 2018 اجرای آن ادامه داشته باشد زیرا این قرارداد اهمیت ویژه ای را داراست. زیرا از یک طرف اجرای آن همکاری های انرژی ما را نزدیک تر خواهد کردو از سوی دیگر به حل یکی از مهمترین مشکلات در روابط ایران و روسیه کمک خواهد کرد-مشکل عدم وجود منابع مالی. اجرای این قرارداد به ایجاد منابع مالی برای اجراسازی پروژه های مشترک ما کمک خواهد کرد. اتفاقا در سال 2017 یکی از اتفاقات خواشایند، اجرا شدن همین قرارداد بود.
همچنین سرمایه گذاری غیر دولتی پروژه ها هم شروع شده است. شرکت «اکسار» چند قرارداد بزرگ را به امضا رسانده است، بانکهایی مثل «اکزیم بانک»، «ازبربانک» و «گازپروم بانک» شروع به سرمایه گذاری در پروژه های مشترک کرده اند.
_ ایران تاثیر معامله «اپک +» را چگونه ارزیابی می کند و چقدر کشور از این معامله پول کسب کرده است؟
این سوال را می بایست از وزیر نفت بپرسید. اما اشاره می کنم که در مجموع همکاری کشورهای ما در حوزه نفت در سال 2017 به خوبی اجرا شد. توافقات بدست آمده در چارچوب اپک+ منافعی را هم برای ایران داشتند و هم برای روسیه. این تجربه خوبی هم برای مسکو و هم برای تهران بود که منابع مالی اصلی خود را از فروش نفت بدست می آورند. و این تجربه خوبی از دیدگاه همکاری سه جانبه غیر مستقیم بین ایران، روسیه و عربستان سعودی بود که نتایج خوبی به همراه داشت.
- قبلا ایران از علاقمندی به خریداری هواپیماهای روسی SSJ-100 صحبت کرده بود و بخصوص اینکه توافقاتی در خصوص خرید 12 هواپیما وجود دارد. تحویل اولین هواپیماها از این سری در چه زمانی انتظار می رود؟
-سرژ سرگسیان، رئیس جمهور ارمنستان در نوامبر 2017 به ریانووستی اعلام کرد که توافقنامه منطقه آزاد تجاری بین اتحادیه اقتصادی اوراسیا و ایران در ماه های آتی به امضا خواهد رسید. مراسم امضا این توافقنامه چه زمانی برگزار خواهد شد؟
- شما در خصوص قزاقستان و روسیه- در مورد گندم صحبت کردید. آیا خریدی در سالجاری صورت خواهد گرفت و یا اینکه آنها در جریان هستند؟
میدانید این سوال خیلی سختی است. در کل لازم به ذکر است که در طی دو سال گذشته ایران به خودکفاتیی در تامین گندم رسیده است و دیگر گندم وارد نمی کند. ولی مذاکرات در این خصوص بین ایران و روسیه و قزاقستان برای یافتن یک مکانیزمی که به وسیله آن گندم این دو کشور از طریق خاک ایران به کشورهای دیگر صادر شود، در جریان است.
- شما به جام جهانی فوتبال که در آن تیم ایران هم حضور خواهد داشت، اشاره کردید. آیا شما قصد دارید بازی ها را در وزرشگاه ها تماشا کنید؟
من خیلی دلم می خواهد چون من فوتبال را دوست دارم و قبلا خودم هم در خط میانی بازی می کردم. اما فعلا نمی دانم این بستگی دارد به کار من. در بازی دوستانه ایران و روسیه در کازان من حضور داشتم. ایران در سه شهر سنت پترزبورگ، کازان و سارانسک بازی خواهد کرد و تعدا زیادی از هواداران ایرانی خواهند آمد. این درحالیست که این هواداران نه تنها از ایران بلکه از سایر مناطق روسیه، دیگر کشورهای جهان، اروپا و امریکا خواهند آمد و در نتیجه این برای ایران حادثه بزرگ ورزشی، فرهنگی و گردشگری خواهد بود. و ما برای طرفداران برنامه های فرهنگی متفاوتی را در نظر خواهیم گرفت.
- شانس موفقیت تیم ملی از دید شما چگونه است؟
این بستگی دارد که چقدر شما از تیم ما حمایت کننید(لبخند می زند)من قطعا از تیم مان طرفداری خواهم کرد. اما باید بگویم که حقیقتا در ایران از نتایج قرعه کشی مسابقات جام جهانی خیلی راضی نیستند چون ایران با تیم خیلی سختی افتاده است. اما خود حضور تیم ایران در مسابقات جام جهانی به خودی خود حائز اهمیت است. ما تلاش خواهیم کرد که پیروز شویم.