دان دونووان عضو مجلس نمایندگان آمریکا از حزب جمهوریخواه خواستار تحقیق در خصوص ارتباط ایران با دانشگاه های آمریکا و تخصیص میلیون ها دلار از طریق بنیاد خیریه مرتبط با ایران(علوی) و جلوگیری از تبلیغ دیدگاه های اسلامی از سوی ایران در دانشگاه های آمریکا شد.
دان دانووان از اداره آموزش و پرورش ایالات متحده خواست تحقیق در مورد تخصیص میلیون ها دلار از طرف بنیاد خیریه — بنیاد علوی-مرتبط با ایران برای ده ها کالج و دانشگاه آمریکایی انجام شود.
وی پس از آنکه هیئت منصفه فدرال تصریح کرد که بنیاد علوی توسط ایران کنترل شده و به نقض تحریم های ایالات متحده می پردازد، نامه ای برای بتسی دووس وزیر آموزش و پرورش فرستاد.
در این نامه به خطری اشاره می شود که ملل سرکش به طور غیرقانونی تلاش دارند موسسات علمی دانشگاهی آمریکا را از درون نابود کنند.
دونووان نوشت: عمیقا نگران آن هستم که یک دولت حامی تروریسم با استفاده از سازمان هایی که حافظ منافع آن هستند برای انتقال وجوه به کالج ها و دانشگاه های مختلف استفاده کند تا آنها بتوانند مربیانی را که طرفدار تهران هستند، استخدام کنند." "بسیار مهم است که دولت ایالات متحده اقدام به جلوگیری از نفوذ ایرانیان به موسسات آموزش عالی کند.
دونووان گفت، تحقیق برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد کمک های مالی، استخدام اساتید و تأثیر گذاری بر برنامه های درسی ضروری است.
بر طبق برآوردها بنیاد علوی بیش از 2 میلیون دلار به کالج ها و دانشگاه های مختلف آمریکا کمک کرده است.
محمدرضا شاه پهلوی بنیاد غیرانتفاعی پهلوی را برای پیشبرد منافع خیریه ایران در آمریکا تاسیس کرده بود. پس از انقلاب و به دنبال تاسیس بنیاد مستضعفان در ایران به فرمان آیت الله خمینی، کلیه اموال پهلوی از جمله این بنیاد و دارایی هایش مصادره شد.
این برج سابقا پیاژه نام داشت و به سفارش بنیاد پهلوی توسط شرکت مهندسی آمریکایی جان وارنک، طراحی و در سال ۱۹۷۸ ساخته شد؛ یعنی یک سال قبل از انقلاب و خروج شاه از کشور و تغییر حاکمیت در ایران.
در وب سایت این بنیاد نوشته شده که این بنیاد به عنوان بازوی بنیاد مستضعفان فعالیت خود را در امور خیریه و عام المنفعه آغاز نموده که تاکنون ادامه دارد.
بخش بزرگی از درآمد بنیاد علوی از اجاره واحدهای این برج تأمین می شد که در خیابان پنجم نیویورک واقع است. ساختمان علوی بزرگترین دارایی ایران است که به طور کامل و یکجا توسط وزارت دادگستری آمریکا در سایه اتهاماتی که به واسطه لغو تحریم های ایران و همچنین پولشویی متوجهش شده بود توقیف شد. تخمین زده می شود که ارزش ساختمان علوی بسته به رونق بازار بین ۸۰۰ میلیون تا یک میلیارد دلار باشد. بنیاد علوی هدف خود را تبلیغ فرهنگ اسلامی و زبان، ادبیات و تمدن فارسی از طریق کمکهای مالی خیریه و انساندوستانه در قالب برنامههای آموزشی، مذهبی و فرهنگی اعلام کردهاست. این اهداف و برنامهها شامل اعطای پژوهانه به دانشکدهها و دانشگاهها، صدقه به مدارس فارسی زبان و سازمانهای اسلامی، توزیع رایگان کتابهای اسلامی، صدقه به صندوقهای اعانه، حمایت از فعالیتهای هنری، تحقیقات دانشگاهی و بورس تحصیلی میشود.این بنیاد تحت عنوان یک سازمان خیریه، نیازهای مالی سازمانهای مربوط به فرهنگ اسلامی شیعه و زبان فارسی در ایالتهای مختلف آمریکا را تأمین میکرد.
از آقای مجتبی جلال زاده — کارشناس در مسایل بین الملل، سیاست آمریکا و تعامل با ایران
سیاست خارجی ایران و پژوهشگر در پژوهشکده علوم اجتماعی و انقلاب دانشگاه آزاد اسلامی تهران درخواست کردیم در خصوص این موضوع اظهار نظر کنند.
یک) آیا ایران سعی در تضعیف محافل علمی آمریکا دارد؟
در نگاه اول چنین موضوعی به نظر نمیرسد. در واقع بنیاد علوی، به عنوان یک بنیاد غیردولتی با اهداف بشر دوستانه و همچنین چشمانداز و مسئولیتهای از پیش تعیین شده مبادرت به پرداخت کمکهای مالی به مجموعههای علمی کرده است. به نظر نمیرسد اعطای کمک مالی به مراکز تحقیقاتی که در چارچوب سیاستهای کلان ایالات متحده قرار دارند و مکانیزمهای نظارتی بر آنها اعمال میشود، بتواند به خودی خود، راهبردی مؤثر در راستای «تضعیف محافل علمی» این کشور تلقی شود تا آن جا که شاهد چنین اقدامات جنجالی و بیان اتهاماتی از این دست باشیم.
دو) چرا ایران از طریق «بنیاد خیریه علوی» به دهها کالج و دانشگاه آمریکا کمک رسانده است؟
این بنیاد خیریه به واسطه برنامههای خود که صراحتاً آن را بیان کرده است و در چارچوب قانونی ایالات متحده آمریکا چنین پرداختهایی را انجام داده است؛ پس در نگاه اول، بر اساس آنچه که بنیاد علوی «اعطای کمک مالی به کالجها و دانشگاهها» و «تحقیقات دانشگاهی» را در برنامههای خود ذکر کرده است، این مبالغ پرداخت شده است و بلامانع به نظر میرسد. اما اینکه بخواهیم نیتی غیر و هدفی دیگر را بیان کنیم، قطعاً نیاز به تأمل بیشتر دارد و بایستی منتظر ماند تا اسنادی در مغایرت با اهداف خیریه این بنیاد که تا کنون منتشر نشده است، منتشر شود.
سه) آیا این کمکها به عنوان بورسیه برای دانشجویان ایرانی مورد استفاده قرار گرفته است و یا غرض از این کار دسترسی به امکانات فنی و رواج دیدگاههای اسلامی از طریق استادان و فرهیختگان طرفدار دیدگاههای ایران در بین دانشجویان مراکز عالی آموزشی در آمریکا بوده ست؟
قطعاً با توجه به بیان صریح این بنیاد خیریه، هر دو هدف مد نظر بوده است. پر واضح است که اولاً تحریمهای ظالمانه و سیاستهای تنبیهی یکجانبه آمریکا علیه ایران و شهروندان کشورمان، موجب شده است، تا در سایر حوزهها خصوصاً در حوزه علم و فناوری و همچنین تحصیل دانشجویان ایرانی در آمریکا تأثیر منفی بگذارد؛ پس پر واضح است که بنیاد علوی به عنوان یک نهاد خیریه و عامالمنفعه و همچنین دارای هویت ایرانی، برای کمک به دانشجویان ایرانی مشغول به تحصیل در آمریکا در راستای اهداف بشردوستانه خود، وارد عمل شود. از سوی دیگر تبلیغ دین، در ایالات متحده به رسمیت شناخته شده است و تصمیم دادگاهی در آمریکا برای مصادره اموال و داراییهای این بنیاد یا بیان اتهام های اثبات نشده توسط عضوی از مجلس نمایندگان آمریکا، مغایر واقعیت، فاقد اعتبار و وجاهت قانونی و حتی نقض تعهدات آمریکا برای تضمین آزادی مذهب شهروندانش تلقی میشود. آن چه مسلم است، جنجالها بر سر بنیاد علوی و عملکرد آن در چارچوب فضای حاکم بر روابط دوجانبه ایران و آمریکا قابل فهم باشد که ادامه گفتمان خصمانه و منفی آمریکا علیه ایران میباشد که حاصل تشدید تصاعدی بیاعتمادی طرفین طی دههها گذشته به حساب میآید.
دکتر سید محمد مرندی — رئیس دانشکده مطالعات جهان (گروه مطالعات آمریکای شمالی)، عضو هیات علمی دانشکده زبانها و ادبیات خارجی دانشگاه تهران نظر خود را در این خصوص با ما درمیان گذاشتند.
هیچ چیز زیر زمینی و مخفی نبود. همه پولهایی که به هر جا که داده، برای عموم قابل رویت است. بنابراین این رفتار آمریکا و قوه قضائیه آمریکا و افراد توی کنگره و سنا اینها سیاسی است، اینها خصومت است و بالاخره چون بنیاد ضدیتی با ایران ندارد برای اینها قابل تحمل نیست، به همین دلیل می خواهند اموالش را بدزدند و داستان بسیار ساده است
پرسش: در مورد دسترسی ایران به امکانات فنی آمریکا با استفاده از کمک بنیاد به کالج ها و دانشگاه های آمریکا.
پاسخ:عرض کردم وقتی که تمامی هزینه های بنیاد علوی رسما در سایتش اعلام می شود و همه نقل و انتقالات از طریق بانک های رسمی آمریکایی و با اطلاع دولت فدرال آمریکا صورت می گیرد دیگر جایی برای این نوع حرف ها وجود ندارد. اینها می دانند دروغ است و اصلا در آن شبهه ای وجود ندارد. ولی برای آنکه پول بنیاد علوی را غارت بکنند، دولت آمریکا و قوه قضائیه و مقننه داستان پردازی می کنند و چون رسانه های عمده آمریکا و حاکمیت آمریکا با هم هستند، مردم هم باور می کنند. بسیاری از مردم آمریکا هر دروغی در مورد ایران را باور می کنند و گرنه قضیه خیلی روشن است. این بنیاد در حوزه های فرهنگی فعالیت می کند
و اصلا سیاسی نیست
پرسش: واکنش مردم ایران نسبت به این خبر چگونه بوده است؟
پاسخ:دولت آمریکا اموال ایرانیان را بارها غارت کرده. از طرفی این اموال مال دولت ایران نیست، و بنیاد مستقلی است، ولی همانطور که عرض شد، این بنیاد با ایران هیچ خصومتی نداره، برای همین است که آمریکایی ها این رفتار را می کنند. ولی خوب طبیعتا مردم ایران عادت دارند به این رفتار دولت آمریکا. وقتی که مجموعه ای با ایران دوستی داره و نسبت به ایران خصومت نداره، طبیعتا آمریکایی ها اموال آنها را نیز سعی می کنند غارت کنند. کما اینکه بانک های بزرگ اروپایی دائما توسط آمریکا تنبیه می شوند برای کارهایی که کاملا قانونی بوده است. یعنی بانک های اروپا می آیند کارهای قانونی با ایران انجام می دهند ولی وزارت خزانه داری آمریکا باز هم این ها را تنبیه می کند و میلیاردها دلار از این ها می گیرند. چرا؟ به خاطر اینکه آمریکا نمی خواهد که اروپایی ها با ایران تجارت کنند.