زمین شناسان در جزیره موریس، لایه های جدید قدیمی ترین سنگ های زمین به سن 3 میلیارد سال را پیدا کردند که گواه آن است که فرض می شود زیر آنها باقیمانده قاره باستانی احتمالی سیاره زمین قرار داشته باشد. در مقاله منتشره در مجله Nature Communications از این موضوع صحبت شده است.
لوئیس آشوال Lewis Ashwal از دانشگاه « ویتواترسراند» در ژوهانسبورگ (آفریقای جنوبی) در این خصوص گفت: « سطح زمین را می توان به دو بخش تقسیم کرد — قاره ها، بخش قدیمی پوسته زمین و اقیانوس ها که بستر آنها از سنگ های معدنی نسبتا جوان تشکیل شده است. در قاره ها می توان نمونه های سنگ های معدنی به سن تا 4 میلیارد سال را پیدا کرد و در آبها ، سنگ های معدنی بطور دائم شکل می گیرند. در جزیره موریس، سنگ های معدنی مسن تر از 9 میلیون سال وجود ندارند اما در آنها کریستال های قدیمی یافت شده است که 3 میلیارد سال پیش شکل گرفتند».
آشوال و همکارانش به این نتیجه رسیدند که این کریستال ها باقیمانده های ابر قاره باستانی زمین بوده است که بلافاصله پس از پایان فراینده های تکتونیکی در هسته های آن شکل گرفته است. بدین ترتیب آنها سعی کردند شایعات در خصوص کشف این نوع کریستال در شن های سواحل « موریس» را مورد تأیید قرار بدهند.
در آن زمان به گفته آشوال، برخورد زمین شناسان به این موضوع تردید آمیز بود. زیرا جزیره « موریس» بطور کامل از سنگ های معدنی تشکیل شده و شکلگیری آنها به دهها میلیون سال قبل مربوط می شود که به علت « مهاجرت» هند بسمت آسیا و استرالیا به شرق آفریقا رخ داده است. از اینرو، مخالفان کشف کنونی ابراز داشتند که این کریستال ها توسط باد، فوران آتشفشان ها در آفریقا و یا روند های دیگری به این جزیره منتقل شده اند.
نویسندگان مقاله تصمیم گرفتند خودشان به صحت این موضوع پی ببرند و راهی یک مأموریت علمی به جزیره « موریس» شدند. طی این مأموریت، آنها صدها نمونه سنگ جمع آوری کردند. این سنگ ها هم در جزیره و هم در فاصله دهها و صدها کیلومتری از « موریس» در مسیر «مهاجرت» احتمالی باقیمانده های قبلی گندوانا، استرالیا و هند — در شمال و در شرق- جمع آوری شدند.
متخصصان در بین آنها، قدیمی ترین نمونه ها به سن 7-6 میلیون سال را انتخاب و سعی کردند سنگ ریزه های کریستالی را در آنها پیدا کنند. معلوم شد کریستال های قدیمی واقعا در سنگ های دوره نزدیک تر جزیره « موریس» در تمام 700 کیلومتر مسیری که آشوال و همکارانش مطالعه کردند وجود دارد.
سن این سنگ ریزه ها که بر طبق آنالیز ها حاوی اورانیوم و سرب است حدود 2 میلیارد و 600 میلیون تا 3 میلیارد سال است و ترکیب شیمیایی آنها نزدیک به کریستال هایی است که در سنگ های قدیمی هند و ماداگاسکار وجود دارد- دو نزدیک ترین تکه« گندوانا» به موریس. نکته جالب آن است که مقدار مشابه ایزوتوپ های اکسیژن در کریستال هایی از سنگ های قدیمی در کانادا و « گرینلند» نیز وجود دارد که می تواند اشاره ای به منشأء مشترک آن ها باشد.
به گفته دانشمندان ، آنها توانستند باقیمانده اولین « ابر قاره» زمین را پیدا کنند که تقریبا 3 میلیارد سال پیش در جای کنونی اقیانوس هند وجود داشته است و بعد تحت تأثیر روندهای تکتونیکی به چند تکه تقسیم شد.
باقیمانده این قاره بتدریج در بستر اقیانوس ظاهر می شود و بخشی از سنگ های آن بصورت کریستال و سنگ ریزه در زمان شکلگیری جزایر آتشفشانی به سطح زمین منتقل می شوند. دانشمندان پیشنهاد می کنند آن قاره باستانی « موریس» نامیده شود و جستجوی باقیمانده های آن در عمق آبهای اقیانوس هند برای تعیین مرز و زمان فروپاشی اش آغاز شود.
