گزارش و تحلیل

برتری ایدئولوژی بر دیپلماسی در بحران سوریه

© AFP 2023 / StringerВоенный пропускной пункт в долине Вади-Барада к западу от Дамаска
Военный пропускной пункт в долине Вади-Барада к западу от Дамаска - اسپوتنیک ایران
اشتراک
آنچه از رفتار روسیه در قبال بحران سوریه و خصوصا نشست آستانه و طرح‌های مشابه استنتاج می‌شود این است که روس‌ها اعتقاد دارند دیپلماسی قدرتمندتر از ایدئولوژی است، در این صورت می‌توان با فشار سیاسی و حتی نظامی بر گروه‌های معارض دولت سوریه و داعش به صلح رسید لیکن این تئوری حداقل در خاورمیانه مصداق نخواهد داشت.

در خاورمیانه و مشخصا بحران سوریه، شاید در سطح بین المللی و حتی ملی مسائل اقتصادی و دیپلماتیک اولویت اول باشند ولی در سطح فردی و گروهی حرف اول و آخر را ایدئولوژی می‌زند. این دقیقا همان تئوری‌ای ست که ایران با توجه به آن استراتژی خود در قبال سوریه را ساماندهی کرده و بر اساس آن به هیچ هم‌زیستی مسالمت آمیزی در کنار معارضین دولت سوریه خوش بین نیست.
ارجحیت دادن دیپلماسی بر ایدئولوژی همان اشتباهی بود که اوباما در سال 2011 مرتکب شد و در شرایطی که عدم ورود به بحران سوریه را می‌توان به عنوان یک پیروزی برای دولت اوباما ثبت کرد اما این اشتباه او سبب اظهار نظر در مورد رفتن بشار اسد و حمایت از معارضین دولت سوریه شد. هیچ کس در واشینگتن و لانگلی معارضین سوری را آنطور که باید نمی‌شناخت و با این حال با این تصور که نهایتا دیپلماسی توان پیروزی بر ایدئولوژی را دارد به حمایت از آنها پرداختند. نتیجه نیز چنین شد که جامعه سوریه بر خلاف آنچه غرب انتظارش را داشت به چند قسمت تقسیم شد، عده‌ای بر اساس ایدئولوژی و بدون در نظر گرفتن ملاحظات دیپلماتیک حامیان خود یعنی ترکیه و آمریکا به جنگ با اسد پرداخته و عده‌ای نیز بدون ملاحظات فوق الذکر به حمایت از وی تا پای جان پرداختند. عملی که به گره بحران سوریه ختم شد.
نوع نگاه ایران به مسئله فوق که محصول حضور ایران در خاورمیانه و تجربه عینی تهران است، یعنی برتری ایدئولوژی بر دیپلماسی سبب حرکت صحیح مهره‌های شطرنج منطقه‌ای شد و نتیجه آن این است که ایالات متحده در عراق تلاش می‌کند تا دشمنان دولت شیعی مورد حمایت ایران در عراق یعنی داعش را ساقط و به ارتش این کشور که تحت استیلای دولت مورد حمایت ایران است کمک کند، و در سوریه ارتش روسیه نیز سعی در ساقط کردن دشمنان دولت مورد حمایت ایران در سوریه دارد و برنده این مناقشات هم در بعد وسیع ایران خواهد بود زیرا قدرت خود را در سراسر منطقه غرب آسیا استمرار می‌بخشد.
علی ایحال باید اذعان داشت به دلیل تعدد گروه‌های درگیر در سوریه، ژئواستراتژی این گروه‌ها و قرار گرفتن بسیاری از این گروه‌ها در نقطه غیر قابل بازگشت از لحاظ امنیتی، بحران سوریه قطعا راه حل نظامی نخواهد داشت. بنا به آنچه در بالا ذکر شد راه حل سیاسی نیز به بن بست خواهد رسید زیرا اساسا نگرش این گروه‌ها بر پایه ایدئولوژی است نه دیپلماسی و تا زمانی که شاخصه‌های مبتنی بر ایدئولوژی در نگرش قدرت‌های فرامنطقه‌ای یعنی روسیه و ایالات متحده ملحوظ واقع نشود، این قدرت‌ها اساسا درک صحیحی از بحران فوق نخواهند داشت تا بتوانند راه حلی نیز برای آن متصور باشند.

نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала