انتخابات چالش بر انگیز مصر

با اینکه از قبل نیز پیش بینی استقبال کمرنگ مصری ها از انتخابات مجلس وجود داشت، اما باید بپذیریم اولین روز انتخابات مصر پس از سقوط حکومت اخوان المسلمین در این کشور یک شوک انتخاباتی برای این کشور ایجاد کرد.

سرلشکرعبد الفتاح السیسی امیدوار بود با استفاده از این انتخابات مشروعیت قوی ای برای سیاست های حکومت خود به دست آورد وبا یک سخنرانی آتشین یک روز قبل از انتخابات تلاش کرد جوانان را مجاب کند که در روند انتخابات مشارکت داشته باشند، اما میانگین سنی رای دهندگان حدود 55 سال سن داشتند، امری که به معنای خودداری قشر جوان که حدود 60% جامعه مصر را تشکیل میدهند از مشارکت در انتخابات بود.
سیسی در یکی دو سال اخیر خیلی تلاش کرد خواسته های این جوانان را برآورده کند و امیدوار بود که آنها نیز در روند انتخابات با او همکاری کنند. در زمینه های بین المللی هم تلاش کرد مصر را از گردانه چالش های منطقه ای خارج کند و جایگاه رهبریت مصر بر جهان عرب را مجددا به دست آورد، امری که به مزاج برخی کشورها مخصوصا کشورهای عرب حوزه خلیج فارس که سالها برای به دست آوردن این جایگاه تلاش داشتند خوش نیامد.
آقای سیسی مصر را از جبهه مخالفان آقای بشار الاسد در سوریه خارج کرد و در ماجرای یمن حاضر نشد به هیچ وجه با عربستان سعودی بر علیه یک کشور عرب دیگر همکاری کند و در تعاملات بین المللی سعی کرد با همکاری را روسیه از نفوذ ایالات متحده در مصر بکاهد.
همه این رفتارها دست به دست داد تا جبهه مخالفین وی مخصوصا در میان اسلامگراها توسط کشورهای عرب حوزه خلیج فارس از نظر مالی و رسانه ای تقویت گردد و به همین دلیل وی نیز به ناچار مجبور شد به شگردهای مختلف از ورود آنها به مجلس جلوگیری به عمل آورد و یا اینکه اجازه ندهد آنها با بستن لیست های خود بتوانند اکثریت پارلمان را به دست آورند.
امروزه این کشورها (مخالفین روند عملکرد بین المللی سیسی) تلاش دارند با بزرگ کردن مساله انتخابات پارلمانی مصر مشروعیت آقای سیسی را نیز زیر سوال ببرند.
دلایل زیادی برای این اتفاق وجود دارد که آخرین آن می تواند روز کاری بودن انتخابات را به حساب آورد.
گروه های سیاسی مصر به چهار جناح عمده تقسیم می شوند.
جناح اول: احزاب و وابستگان و طرفداران نیروهای مسلح و ارتش می باشد که معمولا به نام جناح نظامی ها معروف هستند و سالها می باشند بر این کشور حکومت می رانند. و پیش بینی می شود در این انتخابات هم بتوانند اکثریت کرسی های پارلمان را به دست آورند.
جناح دوم: تکنوکرات ها و اشرافی های ثروتمند که با استفاده از قدرت اقتصادی و ثروت دارای نفوذ سیاسی در این کشور می باشند. اینان معمولا به سیاست کلی کاری ندارند و فقط به دنبال رانت هایی هستند که پس از ورود به پارلمان می توانند به دست آورند.
جناح سوم: اسلامگراها از اخوان المسلمین گرفته تا سلفی ها که عمدتا از نظر مادی وسیاسی به کشورهای عرب حوزه خلیج فارس وابسته می باشند.
جناح چهارم: احزاب ملی گرا — نیولیبرال ها و نوجوانان معروف به انقلابیون میدان التحریر. که اقشار ضعیف غیر مذهبی هم به این جناح وابسته هستند. وابستگان به این جناح عملا همان هایی هستند انقلاب اخیر مصر را برپا کردند و حسنی مبارک را سرنگون نمودند.
توده جامعه مصر از اقشار ضعیف که از نظر تمایلات سیاسی به دو جناح سوم و چهارم وابسته هستند تشکیل شده و به این دلیل پر رنگ شدن انتخابات در این کشور منوط به مشارکت این دو قشر در انتخابات می باشد.
در این انتخابات از میان 596 کرسی پارلمان ، 120 کرسی به لیست های انتخاباتی یا احزاب اختصاص داده شده. 448 کرسی به کاندیداهای منفرد یا مستقل و 28 کرسی پارلمان در اختیار رئیس جمهوری می باشد.
به دلیل نبود مقبولیت در جامعه مصر حزب سلفی النور تنها حزب اسلامگرای مشارکت کننده در انتخابات می باشد نتوانست لیست 120 نفره خود را تکمیل کند، اخوان المسلمین هم از ورود به انتخابات منع شده بودند. اما به هر حال تعداد زیادی از کاندیداهای وابسته به اخوان المسلمین یا به عنوان منفرد و یا تحت پرچم حزب نور در انتخابات شرکت نموده اند. کاندیداهای جناح دوم عمدتا کاندیداهای منفرد می باشند که فقط برای داشتن نفوذ در سیستم حکومتی اقدام به کاندیدا شدن می نمایند و با سرمایه های هنگفتی که پشت کمپین انتخاباتی خود دارند سعی می کنند رای ها را بخرند و وارد پارلمان شوند.
با این شرایط جناح چهارم نتوانسته جایی برای ورود خود به انتخابات پیدا کند چرا که نه از حمایت نظامی ها برخوردار می باشند و نه دارای پشتیبانی مالی هنگفت اسلامگراها و یا اشرافی ها می باشند. به همین دلیل هم شانسی برای ورود به پارلمان برای خود متصور نمی باشند.
با این اوصاف لیست های احزاب حامی دولت فعلا بالاترین شانس برای کسب کرسی های مجلس را دارا می باشند.
دور اول انتخابات داخلی مصر در استان هایی که عمدتا پایگاه های نفوذ سنتی اخوان المسلمین به حساب می آید اما قبیله ای و طایفه ای می باشند و رای دهندگان معمولا به کاندیداهای وابسته به قبیله و یا طایفه خود رای می دهند برگزار گردید. به دلیل عدم حضور اخوان المسلمین در انتخابات پیش بینی نمی شد که در این مناطق استقبال چشمگیری از انتخابات به عمل آید اما توقع آن بود که کاندیداهای مستقل بتوانند توجه تعداد زیادی از هم قبیله ای و هم طایفه ای های خود را جلب کنند و آنها را به پای صندوق های رای بکشانند.
در دور دوم انتخابات که قاهره هم جزو آن می باشد رقابت شدیدی میان کاندیداها وجود دارد چرا که عمده لیست های انتخاباتی با هدف بدست آوردن کرسی های این دور انتخابات بسته شده و از سوی دیگر ثروتمند ترین و با نفوذترین کاندیداهای مستقل هم در این مناطق حضور دارند.
در این میان تعداد زیادی از چهره های شاخص دوران حسنی مبارک با آرایش های جدید وارد انتخابات شده اند و تلاش دارند مجددا قدرت را در این کشور در دست بگیرند.
مشکل این است که عمده رای دهندگان مصری چهره هایی که قابل قبول آنها باشند را میان این کاندیداها پیدا نمی کنند. جناح چهارم پس از براندازی حکومت حسنی مبارک امیدوار بود قدرت به دست توده های مردمی بیافتد اما با کمال ناباوری شاهد آن بود که اخوان المسلمین (که هیچ دخالتی در انقلاب و سرنگونی مبارک نداشتند) با تبانی با ارتش قدرت را به دست گرفتند، به این دلیل از مشارکت در روند انتخابات دلسرد شده اند.
به این دلایل خیلی سخت به نظر می آید انتخابات پارلمانی مصر بتواند جاذبه مورد نیاز برای کشاندن مردم به صندوق های رای را ایجاد کند.
مصری ها خیلی امیدوار بودند که شورش سرلشکر عبد الفتاح السیسی بر علیه تسلط اخوان المسلمین بر قدرت فرصت جدیدی برای ورود آنها به روند سیاسی کشور به وجود آورد اما امروزه با واقعیت های موجود در چهارچوب معادلات سیاسی داخلی مواجه هستند که حتی از خود آقای سیسی هم قدرتمند تر می باشد.
با این شرایط پس از سه سال از انقلاب مصر، مردم این کشور مجددا شاهد آن خواهد بود که همان اشرافی های ثروتمند در کنار اسلامگرایان وابسته به خارج زیر سلطه نظامی ها در این کشور حکومت کنند و تیر خلاص انقلاب بهاری خود را با این انتخابات دریافت نمایند.