ایران و انگلیس ، زوجی که مجبورند زیر یک سقف با هم بسازند

نگاهی به رابطه تهران و لندن می تواند تئاتر زندگی همسرانی را برایتان تداعی کند که به ناچار مجبور شده اند با یکدیگر ازدواج کنند و علیرغم نفرت شدید از یکدیگر ولی محکوم شده اند تا با هم بسازند و زیر یک سقف زندگی کنند.

رفتار انگلیسی ها همیشه شبیه زنی بوده که دائما به شوهر خود خیانت می کند و برای قتل او توطئه می چیند ووقتی با برخورد تند شوهر مواجه می شود با قهر خانه را ترک می کند و بعد وقتی می بیند تعداد زیادی زیبا روی دور و بر شوهر جمع شده اند احساس حسادتش بر وی غلبه می کند و سرش با پایین می اندازد وسریع به منزل شوهر بر می گردد تا مبادا شوهر را از دست دهد. چه بسا که در این مرحله از روابط ایران و انگلیس، ایران که در این تشبیه ما نقش شوهر را دارد بدترید نوع برخورد و تنبیه را نسبت به همسر خود انجام داده و این همسر که به یک عذر خواهی راضی بود قید عذر خواهی را زده و مجددا برگشته. حال جالب تر اینکه ما در سکانس خود فامیل های شوهر را هم داریم که وی را تحریک می کنند تا همسر خود را مجددا قبول نکند چرا که همسری که چندین بار خیانت کرده دیگر همسر قابل اطمینانی به حساب نمی آید.
این بار خواستم مقاله خود را با یک تشبیه شاید مضحک اما نمایش دهنده واقعیت وضعیت روابط ایران و انگلیس شروع کنم.
هیچ دو کشوری چنین سابقه ای از روابط را ندارند که ده ها بار قطع و مجددا برقرار شده باشد. در طول تاریخ معاصر خود ایرانی ها همیشه نسبت به انگلیسی ها دید منفی داشتند و انگلیسی ها هم در طول تاریخ رابطه خود با ایران همیشه این احساس را تحریک کرده اند.
از چند قرن پیش تا به انگلیس تقریبا در همه مشکلات داخلی و بین المللی ایران دخالت داشته و اکثر توطئه های سیاسی ای که در ایران بوقوع پیوسته مورد حمایت این کشور بوده و به همین دلیل ایرانی ها همیشه نسبت به روابط خود با انگلیس حساس بودند. و امروزه برقراری مجدد این روابط با مخالفت شدیدی درون ایران مواجه می باشد. امری که آقای روحانی در جلسه خود با فیلیپ هاموند وزیر امورخارجه انگلیس به صراحت به آن اشاره کرد. و اظهار داشت امیدوار است کشورهایی که از قبل در مسایل دیگر کشورها دخالت می کردند دست عبرت گرفته باشند و دست از این کارهای خود بردارند. و بدیهی است که اشاره وی به انگلیس بود.

به هر حال نمی توان تصور کرد که رابطه ایران با اوروپا مخصوصا در زمینه اقتصادی برقرار گردد وانگلیسی ها تحمل کنند کنار بنشینند. انگلیسی ها که چهار سال منتظر عذر خواهی ایران از حمله به محل سفارت انگلیس در تهران (که به نظر من بد ترین رفتاری است که می تواند توسط اتباع یک کشور بر علیه سفارت کشور دیگری پیش آید) بودند وقتی کشورهای دیگر اوروپایی را دور و بر ایران دیدند طاقت نیاوردند و قید عذر خواهی را زدند و راهی ایران شدند تا درب سفارت خود را بگشایند و در زمینه اقتصادی پیشرو باشند.
در تهران شاهد آن بودیم آقای فیلیپ هاموند وزیر امور خارجه انگلیسی، که عملا کشورش در زمینه تحریم های ایران و مخصوصا بانک های ایرانی پیش قدم و محرک اصلی این تحریم ها بود، بلا فاصله پس از افتتاح سفارت به وزارت نفت ایران رفت و سپس به بانک مرکزی و قول داد که همکاری با شرکت نفت ایران را از سرگیرد و فضای فعالیت بانک های ایرانی در لندن را مجددا باز کند.
حتی مدیر عامل شرکت شل که هاموند را همراهی می کرد قول داد بلافاصله پس از رفع تحریم ها بیش از دو ملیار پوند بدهی های شرکت شل به ایران را با سود به ایران عودت دهد و خواهان آن بود به در مقابل شرکت شل بتواند در پروژه های نفت و گاز ایران سهیم باشد.
این نشان می دهد که انگلیسی ها با امید های زیادی برای حظور سیاسی و اقتصادی وقطعا در پی آن اجتماعی و فرهنگی به ایران آمده اند.
البته نمی توان گفت که ایرانی ها هم بی دلیل بازگشت انگلیس سرکش را پذیرفته اند. قطعا هم دولت آقای روحانی از پس این ماجرا، که انتقادات زیادی را برایش در پس داشت و در پیش خواهد داشت، اهدافی را در پیش دارد.
— برقراری روابط ایران با انگلیس منجر به آن خواهد شد که ائتلاف آمریکایی برای تحریم ایران از هم بپاشد چرا که اصلی ترین متحد اوروپایی ایالات متحده در اوروپا انگلیس به شمار می آید. همین برقراری رابطه منجر به آن خواهد شد که دولت آقای اوباما این مساله را مستمسک مقابله با کنگره قرار دهد کما اینکه آقای اوباما و کری چندین بار اشاره کردند که اگر کنگره آمریکا توافق ایران با 1+5 را رد کند این ایالات متحده خواهد بود که در انزوا قرار خواهد گرفت.
— تعداد انگلیسی های مقیم ایران کمتر از 1000 نفر می باشند در حالی که بیش از 650 هزار ایرانی مقیم انگلیس می باشند و این ایرانی ها و خانواده های آنها با مشکلات کنسولی زیادی مواجه می باشند که قطعا مقامات کنسولی وزارت امور خارجه ایران تمایل داشتند هرچه سریعتر راهکاری برای حل این معضل پیدا شود.
— انگلیس نفوذ زیادی در میان کشورهای عرب حوزه خلیج فارس دارد که ایران تمایل دارد برای حل مشکلات خود با این کشورها از کمک انگلیس استفاده کند. علی الخصوص در زمینه مشکلات مربوط به شیعیان در بحرین و عربستان سعودی و همچنین یمن.
— ایران برای پیاده سازی طرح صلح خود در سوریه نیاز دارد که در شورای امنیت و در سطح بین المللی از رای حد اکثری کشورهای جهان برخودار باشد و به این دلیل نمی خواهد روابط متشنج خود با انگلیس منجر به سنگ اندازی در طرح صلح ایران برای سوریه و دیگر کشورهای منطقه گردد.
— در زمینه مبارزه با داعش ایران تمایل دارد تا همپیمانانش از پشتیبانی انگلیس نیز برخوردار باشند که به دلیل واهمه انگلیسی ها از بازگشت تروریست های داعش، که تعداد زیادی از آنها انگلیسی تبار هستند احتمال همکاری در این زمینه زیاد است.
— انگلیس به صورت سنتی پایگاه فعالیت های سیاسی — فرهنگی — اقتصادی و اجتماعی بین المللی ایران در جهان بوده و ایران تمایل دارد این پایگاه ها را بتواند مجددا به دست آورد.
با این اوصاف می توان گفت طرفین از باز شدن این روابط به دنبال اهداف زیادی می باشند که قطعا همانگونه که آقای روحانی گفت در صورت عدم تکرار دخالت انگلیس در امور داخلی ایران این احتمال وجود دارد که هر دو بتوانند به این اهداف برسند.
ولی فعلا این زوج علیرغم اینکه نسبت به یکدیگر احساس نفرت شدید دارند، مجبور هستند با هم بسازند.