بدون شک امکان قرار دادن تابلوهای طلافروشی در بنگاههای معامله ماشین برای اطلاع از جدیدترین قیمتها نیست. پس چارهای به جز مراجعه به اینترنت و اطمینان به سایتهایی که در نتیجه جستوجوی عبارت "قیمت روز خودرو" باز میشوند وجود ندارد. در این مقاله برخی عوامل موثر بر قیمت خودرو بررسی می کنیم.
آیا واقعا تحریمها بیاثر است؟
افت قیمت خودروهای داخلی در طی یک هفته اخیر موضوعی است که افرادی که به هر نحوی از افزایش بیوقفه قیمت خودروها سود میبرند را نگران کرده است. بسیاری از تحلیل گران مناظرههای سیاسی نامزدهای انتخاباتی آمریکا را در این امر موثر دانسته و اعلام کردهاند که در صورت وجود محبوبیت بایدن در میان آمریکاییها این روند ادامه خواهد داشت. در واقع همین امر میتواند نشان دهد که نتیجه انتخابات آمریکا بیش از آنکه بر سرنوشت مردم آمریکا تاثیر داشته باشد در شرایط کشور ما موثر است.
4 سال پیش بود که انتخاب ترامپ و خروج او از برجام اولین ضربه را به شرکتهای خودروسازی زد. خودروسازان اروپایی و آسیایی که به پشتوانه تعهد برجام مجددا رونقی به خط تولید ایران خودرو و سایپا داده بودند، بار دیگر تعهدات خود را کنار گذاشته و از کشور خارج شدند. این موضوع باعث شد که تامین قطعات خودروهای خارجی مشکل شده و به همین دلیل قیمت خودروهای خارجی نوسانات شدیدی پیدا کند. البته خودروهای داخلی نیز از این موج افزایشی بی نصیب نمانده و قیمت روز خودرو با قیمت دیروز آن تفاوت بسیار زیادی پیدا کرد.
اعمال تحریمها در این مدت ضربه بزرگ دیگری بود که سونامی ترامپ بر صنعت خودروسازی کشور وارد کرد. افزایش قیمت ارز، تحریم دیگر کشورهای اروپایی و آسیایی و افزایش مشکلات واردات قطعات باعث شد که قیمت خودرو در سراشیبی افزایش قرار بگیرد و پراید 20 میلیون تومانی به بالای 100 میلیون تومان برسد. اما در هفته اخیر در اتفاقی بیسابقه قیمت خودرو وارد کانال کاهش شده و کاهشی محسوس را تجربه کرده است. هرچند که مسئولان کشور معتقدند تحریمها تاثیری بر شرایط کشور نداشته اما میتوان امید داشت انتخاب بایدن بار دیگر آبی بر آتش گر گرفته بازار خودروی ایران بریزد.
نرخگذاری دستوری، مفید یا مضر؟
آنچه که باعث تفاوت قیمت روز خودرو در کارخانه و بنگاههای معاملاتی شود نرخگذاری دستوری است. بر اساس این نرخ خودروسازان اجازه ندارند قیمت خودروهای خود را از حد مشخصی که دولت تعیین کرده بالاتر ببرند. هرچند که این حد مشخص بنا به مصلحت خودروسازان میتواند بالاتر برود. نبود چنین فیلتری در بازار آزاد خودرو باعث میشود که قیمت روز خودرو در کارخانه و بازار اختلاف فاحشی داشته باشد. وجود این مصوبه برای خریداران خودروی صفر شاید مفید باشد اما این ناهماهنگی میتواند خودروسازان و خریداران را متضرر سازد. به همین دلیل خودروسازان برای جبران ضررها و کاهش هزینهها کیفیت خودروهای تولیدی را کمتر کرده و با تبدیل کردن عادیترین ویژگیهای خودروها به آپشن، تلاش در پر کردن این شکاف دارند.
در مدت چند ماه گذشته بدون شک حذف نرخگذاری دستوری میتوانست بازار خودرو را با فاجعهای بزرگ مواجه کند. فاجعهای که طی آن به دلیل افزایش قیمت ناگهانی خودرو از درب کارخانه، با از بین بردن همین خریداران اندک به بنگاههای خودرو و ایران خودرو و سایپا ضرر بزرگی وارد میکرد. اما امروز با کاهش بیسابقه قیمت خودرو در شش ماه اخیر میتوان امیدوار بود که حذف این مصوبه شکاف میان خودروساز و بازار را باریکتر کند و خرید را برای خریداران راحتتر سازد.
سخن پایانی
هرچند که در بازار آبان ماه 99 خودرو با افت قیمت شدیدی مواجه شده اما هنوز هم عده زیادی از خریداران هستند که قدرت کافی برای خرید خودرو با این قیمتهای نجومی را ندارند. علاوه بر آن در حال حاضر نمیتوان خرید خودرو با این قیمتها را بهصرفه دانست. به خصوص که بسیاری از تحلیلگران معتقدند پیروزی بایدن در انتخابات میتواند این روند نزولی نمودارهای قیمتی را حفظ کرده و جان تازهای به بازار خودرو در ایران ببخشد. البته اگر واقعا به خودرو نیاز دارید، بهتر است به جای اینکه دست به دعا برداشته و برای پیروزی بایدن دعا کنید و خودروی موردنظر خود را خریداری کنید. اما اگر قصد خرید خودرو را ندارید، میتوانید یکی دو روزی صبر کنید تا ببینید که این روند نزولی واقعی است یا حکم زمان استراحتی برای قیمتها دارد که با جهشی بلندتر به سوی قله حرکت کنند.