آهنآلات و فولاد نقش مهمی را در انواع صنایع ازجمله صنایع خودروسازی، بستهبندی، کشتیسازی، ساختمانسازی و غیره دارد. گاها قیمت آهن آلات و فولاد دچار نوسان میشود و ما در این مقاله به بررسی عوامل تأثیرگذار بر روی قیمت آهن و تیرآهن میپردازیم.
عوامل تأثیرگذار بر روی قیمت
هزینه حملونقل:
هزینه حملونقل و تأمین سوخت و انرژی برای حملونقل مواد اولیه موردنیاز برای تولید تیرآهن و فولاد بسیار بالا است. حجم مواد اولیه به نسبت مواد نهایی تولیدشده بسیار بالاتر است و کشورهای تولیدکننده فولاد مانند کشورهای چین، ترکیه و غیره فاقد منابع تأمین انرژی سوختی و همینطور فاقد معادن غنی استخراج سنگآهن هستند و باید هزینه بسیار هنگفتی را برای حملونقل بین کشوری و حتی بینقارهای متحمل شوند. بنابراین با نوسانات قیمت سوخت و انرژی، قیمت آهن هم دچار افزایش و یا نوسان میشود.
تورم جهانی:
کشورهای درحالتوسعه درصد بسیار بالایی از فولاد جهان را تولید میکنند و تورم جهانی در این کشورها تأثیر بسیار محسوسی دارد. بنابراین یکی از عوامل نوسانات قیمت را میتوان تورم جهانی دانست. از طرفی کشورهای توسعهیافته کارخانههای تولید فولاد خود را به کشورهای درحالتوسعه انتقال دادهاند تا هم از هزینههای کمتری برای تولید برخوردار شوند و هم نیروی کار ارزان در دسترس داشته باشند و این عامل خود باعث شده است که قیمت آهنآلات و فولاد دچار تاسی از تورم آن کشورهای هدف شود.
قیمت نفت:
نفت یکی از عناصری است که در تولید آهن، تیرآهن و فولاد نقش بسزایی دارد. قیمت نفت اگر کاهش یابد به نفع کشورهای مصرفکننده است و اگر افزایش یابد به نفع کشورهای تولیدکننده. نوسانات در قیمت نفت بهطور مستقیم روی قیمت این مواد اثر دارد.
میزان عرضه و تقاضای جهانی:
عرضه و تقاضا یکی از عوامل مهم در تعیین قیمت هر کالایی است، بهاینصورت که اگر میزان تقاضا از میزان عرضه پیشی بگیرد قیمت کالا بالاتر میرود و قیمت فولاد و آهن هم از این قاعده مستثنا نیست. ازآنجا که از فولاد در صنایع بسیار متنوعی استفاده میشود، افزایش تقاضا در هرکدام از آن صنایع مانند صنایع بستهبندی، ساختمانسازی، صنایع خودروسازی و غیره، میتواند موجب افزایش قیمت تیرآهن و به تبع آن افزایش قیمت در صنایع مرتبط دیگر شود.
قیمت قراضه:
بعضی از فولادسازان برای تأمین مواد اولیه خود از قراضه آهن استفاده میکنند و کاملاً روشن است که اگر افزایشی در قیمت قراضه ایجاد شود، روی قیمتها در صنعت فولادسازی اثر مستقیمی خواهد گذاشت.
مهم ترین عوامل در تعیین قیمت آهن آلات در ایران
موجودی انبارها:
هرچه انبارهای تیرآهن و فولاد پرتر و غنیتر باشد نشانگر این است که به همان اندازه نسبت تولید بر تقاضا بالاتر رفته است و موجب میشود که قیمت تیرآهن و فولاد پایینتر بیاید.
مواد اولیه:
قیمت مواد اولیه موردنیاز برای تولید تیرآهن و فولاد، میتواند روی قیمت نهایی آهنآلات و محصولاتی نظیر میلگرد و غیره که از فولاد ساختهشدهاند اثر بگذارد. چین که یکی از بزرگترین تولیدکنندههای فولاد در جهان است، ذخایر سنگآهن غنی ندارد و مواد اولیه و سنگآهن را وارد میکند که بالاتر رفتن قیمت این مواد موجب بالاتر رفتن قیمت محصول نهایی شده و کشورهایی مانند ایران دوباره محصول نهایی با قیمت بالا را مجبورند وارد کشور کنند.
نرخ ارز و ارزش پول ملی:
اکثر حجم فولاد و آهن و تیرآهن مصرفی در کشورمان وارداتی است و کاملاً طبیعی است که نوسانات ارزی روی قیمت آن تأثیر بسزایی داشته باشد. هرچه ارزش پول ملی کمتر شود ما باید مبلغ بیشتری را برای واردکردن فولاد و آهنآلات به کشورهای تولیدکننده بپردازیم که این امر باعث افزایش قیمت در درون کشور میشود.
اثرات روانی دلار:
با زمزمههای افزایش قیمت دلار خیلی از دلالان و واسطهها با پیشبینی افزایش بیشتر قیمت دلار اقدام به هجوم برای خرید و احتکار آهنآلات و فولاد میکنند که خود این امر باعث افزایش میزان تقاضا نسبت به عرضه، شده و دوچندان قیمتها را بالا میبرد.
تحریمها:
با افزایش تحریمها و عدم امکان صادرات و کاهش حجم صادرات، و همینطور ایجاد شرایط خاص برای واردات محصولات، شاهد افزایش قیمت آهنآلات و فولاد خواهیم بود.
آب:
در صنایع آهنآلات و فولادسازی آب نقش بسزایی دارد و حتی میزان بارش باران و برف و وجود و عدم وجود خشکسالی نیز میتواند بهطور غیرمستقیم روی قیمت آنها اثر بگذارد. وضعیت آب در کشور میتواند روی توان تولید آهنآلات و فولاد اثر بگذارد و نسبت بین عرضه و تقاضا را جابجا کند.
فصول سال:
شاید خندهدار به نظر برسد ولی فصول مختلف میتواند بر روی قیمت تیرآهن و فولاد نقش بسزایی داشته باشد. در فصول سرد هم میزان تولیدات کاهش مییابد و هم با کم شدن میزان ساختوسازها، تقاضا کاهش مییابد و علاوه بر این حملونقل و الگوی آن در فصول سرد، تغییریافته و پرهزینهتر میشود.
کرونا:
شیوع جهانی بیماری کرونا یکی از جدیدترین عوامل تأثیرگذار روی قیمت آهن و فولاد در سطح جهانی است. بهطوریکه سطح کل تولیدات جهانی کمتر شده است، مرزها برای صادرات و واردات بسته شده و همین امر موجب افزایش قیمت جهانی کل کالاها میشود.
جمعبندی:
تغییرات قیمتی در بازار فلزات و فولادسازی میتواند اثر بسیار گستردهای روی صنایع دیگر هم داشته باشد. زیرا تولیدات صنایع ساختمانسازی و معماری، خودروسازی و بسیاری از صنایع دیگر به تولیدات آهنآلات و فولاد بستگی مستقیم دارد.