به گزارش اسپوتنیک به نقل از «ایسنا»، رقابت کشورهای مختلف برای تولید واکسن هم در جهت تلاش برای بقا و صد البته با مقاصد تجاری آغاز شد؛ محصولی که از همان ابتدا نیز پیش بینی میشد، جنگی جهانی را در دنیا رقم زند و حتی دستمایه تهدید یک کشور علیه دیگری باشد. در این میان حتی قبل از تایید واکسن ها، چند کشور ثروتمند به پیش خرید بسیار فراتر از نیازشان اقدام کردند؛ به طوری که به اذعان مقامات بهداشت و درمان کشورمان اکنون بیش از ۸۰ درصد واکسنهای دنیا را شش کشور زدهاند و کشوری مثل امریکا و یکی از کشورهای اروپایی ۲۰۰ میلیون دوز واکسن در حال انقضا دارند.
ایران نیز از چند مسیر پیگیر واکسینه کردن جمعیت خود علیه پاندمی قرن بود؛ تولید داخلی، تولید مشترک و البته واردات اما نه از هر منبعی. وزارت بهداشتی ها از ابتدا اعلام کرده بودند که تنها از منابع معتبر و مطمئن واکسنها را خریداری خواهند کرد، واکسنهایی که نسبت به سلامت، ایمنی زایی و در عین حال اثربخشی آنها اطمینان داشته باشند. در همین راستا نیز واکسنهای آمریکایی و انگلیسی اعم از «فایزر» و «مدرنا» از سبد واردات واکسن خط خوردند؛ چراکه در سلامت این واکسن ها تردیدهایی وجود داشت.
وزیر بهداشت تصریح کرد که ما واکسنی وارد کشور میکنیم که فاز ۳ مطالعات بالینی اش بیرون از این سرزمین صورت گرفته باشد و گواهی مصرف اضطراری یا EUL یا EUA را در مبدا داشته باشد. همچنین ما واکسنی را وارد این کشور خواهیم کرد که حداقل در ۵ یا ۶ کشور دنیا هم خریده و مصرف شود.
بر اساس اعلام وزارت بهداشتیها برآورد شده که برای کشور ۲۷۰ میلیون دوز واکسن کرونا تامین شود که شامل تامین واکسن از محل واردات مستقیم، واردات از طریق سازوکار کووکس، تولید داخلی و تولید مشترک واکسن است. در عین حال اعلام شده که حتی در صورت تحقق ۴۰ تا ۵۰ درصدی این برنامه نیز میتوان ۱۲۰ میلیون دوز واکسنی را که به عنوان نیاز کشور برای انجام واکسیناسیون همگانی برآورد شده، تامین کرد و واکسیناسیون را به صورت کامل انجام داد.
در این جنگ جهانی واکسن ، سه کشور روسیه، چین و هند با همه حواشی و به فراخور شرایط نست به ارسال واکسن به ایران اقدام کردند هرچند محمولههای ارسالی با رقمهای تعهد شده فاصله داشت. چین طی قراردادی به ایران قول تحویل ۱۰ میلیون دوز واکسن کرونا را تا پایان بهار داده بود. قولی که تنها ۶۰ درصدش محقق شده و تاکنون سه میلیون و ۶۵۰ هزار دوز واکسن چینی به ایران آمده است.
کشور روسیه هم در قرارداد اولیه خود با ایران قول ارسال دو میلیون دوز واکسن را داده بود و در قراردادی دیگر نیز فروش واکسن اسپوتنیک تا سقف ۶۰ میلیون دوز را متعهد شده بود که این کشور نیز تاکنون تنها ۹۲۰ هزار دوز واکسن به کشورمان ارسال کرده است.
هندیها نیز قول ارسال دو میلیون دوز واکسن کوواکسین را به ایران داده بودند؛ قولی که بعد از تحویل ۱۲۵هزار دوز از این واکسن، زیر پا گذاشته شد و به دلیل شیوع گسترده کرونا در هند، دستگاه قضایی هند از ارسال محموله دوم واکسن هندی به ایران، جلوگیری کرد.
ایران نیز سبد خرید واکسنش را در صف کووکس قرار داد و بهای آن را پرداخت. بر این اساس هم قرارداد ارسال ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار دوز واکسن از مجموعه کووکس به ایران منعقد و حتی اعلام شد که سه میلیون و ۲۰۰ هزار دوز آن طی بهار امسال به کشورمان وارد میشود، اما تاکنون از تمام این وعده و وعیدها تنها دو میلیون و ۱۰۰ هزار دوز از نوع واکسن آسترازنکا محقق شده است و در بدعهدی کشورهای تولیدکننده، از مابقی آن خبری نیست.
در عین حال جهانپور درباره وضعیت واکسن های تولید داخلی گفت: «در حال حاضر درباره تولید داخلی هم که خوشبختانه مطابق برنامه قبلی حداقل تا امروز یک واکسن مجوز مصرف اضطراری گرفته که واکسن کووایران برکت است که تولید آن شروع شده و هر ماه هم تولید آن افزایش پیدا میکند. برکت در ماه اول تا سه میلیون دوز میتواند تولید کند و احتمالا سه ماهه اول یعنی تا پایان شهریور بین ۳۰ تا ۵۰ میلیون دوز از این واکسن میتواند تامین شود که اگر این عدد محقق شود، قابل قبول بوده و بخش زیادی از نیاز کشور را رفع میکند.
واکسن پاستوکووک انستیتو پاستور ایران هم در آستانه صدور مجوز مصرف اضطراری است. واکسن پاستوکووک هم ماهانه یک میلیون دوز در سه ماه اول، بعد در سه ماه دوم ماهانه دو میلیون دوز و در سه ماهه سوم احتمالا ماهانه سه میلیون دوز بتواند تحویل دهد. علاوه بر این واکسنهای کووپارس رازی، فخرا و اسپایکوژن هم احتمالا تا اواخر تابستان در صورتی که کارآزمایی بالینیشان موفق باشد، مجوز مصرف اضطراری میگیرند و به تولید انبوه خواهند رسید.
در حالی که این آمادگی از طرف ایران وجود دارد که انتقال دانش فنی اتفاق بیفتد و بسیاری از کشورها میتوانند در هفتهها و ماههای آتی از ظرفیت ایران برای انتقال دانش و فناوری استفاده کرده و به صورت تولید مشترک یا تولید قراردادی واکسنهای ایرانی را در کشور خودشان تولید کنند. ایران سعی میکند که با نگاه انساندوستانه و رویکرد بهداشتی و انسانی به موضوع، این تسهیلات را برای این کشورها فراهم کند و بعضا همین کشورها در حال مذاکره با شرکتهای تولیدکننده واکسنهای ایران برای انتقال تکنولوژی و تولید مشترک هستند».