گزارش و تحلیل

آیا ایران می تواند در پنج روز بمب اتمی بسازد؟

© Fotolia / Romolo Tavaniآیا ایران می تواند در پنج روز بمب اتمی بسازد؟
آیا ایران می تواند در پنج روز بمب اتمی بسازد؟ - اسپوتنیک ایران
اشتراک
قانون امضاء شده توسط دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در خصوص اجرای تحریمهای جدید علیه ایران، کره شمالی و روسیه واکنش شدید تهران را به دنبال داشت.

رهبریت ایران در خصوص احتمال خروج از توافق هسته ای هشدار داد، توافقی که در مذاکرات ایران و گروه 5+1 در ژوئیه سال 2015 در وین بدست آمد. ضمن اینکه ایران بیانیه ی تندی را در خصوص از سرگیری برنامه ی هسته ای و غنی سازی اورانیوم تا 20 درصد در صورت ادامه ی فشار تحریم های آمریکا بر ایران انجام داد.
این بیانات، گمانه زنی های فراوانی را در رسانه ها به دنبال داشت. و خبرهای احتمال ساخت تسلیحات هسته ای در ایران طی پنج روز و خروج کشور از برجام جهان را متحیر ساخت.
بدون شک ، این نتیجه یا بی کفایتی کامل و یا تمایل به ایجاد جنجال در فضای توخالیست.
زیرساخت اتمی جمهوری اسلامی ایران در آستانه برجام در چه سطحی بود؟ براساس اطلاعات سازمان بین المللی انرژی اتمی ایران تقریبا 11 تن اورانیوم غنی شده تا 3 —5 درصدی داشت. همچنین 410.4 کیلوگرم اورانیوم غنی شده 20 درصدی نیز تولید شده بود. به طور متوسط تولیدات هسته ای ایران ماهانه بیش از 200 کیلوگرم 3-5 درصدی و 15 کیلوگرم اورانیوم 20 درصدی بود.
برای وضوح مطلب باید خاطر نشان نمود که معمولا چهار مرحله غنی سازی اورانیوم صورت می گیرد. اول 3 تا 5 درصد، دوم تا 20 درصد سوم تا 60 درصد و چهارم بیش از 90 درصد (ضمن اینکه این مرحله تنها اورانیوم تسلیحاتی است). در ضمن پس از هر مرحله حجم اورانیوم غنی شده به طور مشخص کاهش می یابد. بدین ترتیب از تقریبا 4000 کیلوگرم کیک زرد کمتر از 40 کیلو اورانیوم تسلیحاتی 93 درصدی تولید می شود.
در آن دوره اگر به صورت آماری نگاه کنیم، ایران از کل اورانیوم غنی شده ای که داشت 4 تا 5 بمب هسته ای می توانست بسازد. اما این تنها یک محاسبه ریاضی ست.
هر مرحله از غنی سازی یک روند دشوار است که به وجود نه تنها تجهیزات سطح بالا بلکه به موادی با کیفیت بالا و خالص در تولید نیازمند است.
فیزیک دانان ایرانی فعلا نمی توانند کیک زرد با کیفیت بالا تولید کنند ، چیزی که به ویژه محصول سانتریفیوژهای غنی سازی برجسته است. ضمنا در هر مرحله ی بعدی از غنی سازی نیاز به خلوص آن بیشتر می شود. این امر حرکت ایران به سمت تولید اورانیوم با غنی سازی بالا را سست و مختل می کرد.
در واقع حتی غنی سازی تا 90 درصد اورانیوم ، یک ماده ی منفجره نیست. این گازیست که از آن بمب اتمی نمی توان ساخت. برای این محصول اورانیوم گازی با فن آوری پیچیده ای تحت تاثیر قرار گرفته و روند آن تقریبا 4 تا 5 مرحله است. در نتیجه گاز به فلز تبدیل می شود که برای ایجاد بمب اتمی از آن استفاده می کنند. متخصصین شک و تردید دارند که ایران چنین فن آوری سطح بالا و مواد خالص شیمیایی داشته باشد تا روند تبدیل اورانیوم از حالت گازی به فلزی را انجام دهد.
بنابراین حتی بدون برجام ایران بعید است که بتواند ظرف پنج تا هفت و یا حتی ده سال به بمب هسته ای دست یابد.
در عین حال بمب هسته ای ، بمب و کلاهک برای موشک نیست. به عبارت دیگر ایران هواپیماهایی حامل تسلیحات هسته ای نداشته و ندارد. یعنی مسئله فقط کلاهک هسته ای برای موشک های بالستیک است. و این برنامه ی فن آوری بسیار دشواریست. به طور مثال پاکستان تقریبا 10 سال لازم داشت تا مسیر از آزمایشات بمب هسته ای تا ایجاد کلاهک هسته ای را طی کند.
در واقع ایران مسائل زیادی را از آژانس بین المللی انرژی هسته ای مخفی کرده است و طی 10 سال مطمئنا به ایجاد زیرساخت هایی که قادرند اسلحه هسته ای تولید کنند دست یافته ، زیرساخت هایی که جامعه ی بین الملل را نگران کرده و به معاهده هسته ای منجر گردید.
بله ، واقعا در صورت از سرگیری برنامه ی هسته ای به طور کامل ایرانی ها می توانند طی چند هفته تولید اورانیوم 20 درصدی را آغاز کنند که به هیچ وجه نمی تواند پایه و اساسی برای بمب هسته ای باشد.
همانطور که می دانیم ، بمب اتمی ممکن است با دو روش اورانیومی (آنچه که در بالا شرح داده شد) و پلوتونیومی تولید شود. ضمنا بمبی که آمریکا در سال 1945 روی هیروشیما انداخت اورانیومی بود و بمب ناکازاکی پلوتونیومی.
پلوتونیوم در طبیعت وجود ندارد و این ماده را به طور مصنوعی از اورانیوم غنی نشده و در رآکتورهای آب سنگین تولید می کنند. در واقع چنین رآکتوری در شهر اراک ایران مجهز شده بود. قدرت آن تقریبا 9 کیلوگرم پلوتونیوم در سال بود. که برای ایجاد یک بمب پلوتونیومی کفایت می کرد.
البته رآکتور در اراک به عنوان تاسیاستی که تحت تعمیر و بازسازی بودند در برجام جای گرفت. بر اساس طرح این رآکتور باید دوباره به عنوان تحقیقاتی و همچنین بدون امکان دریافت هر گونه پلوتونیوم مجهز می شد.
کار در این تاسیسات تحت نظارت آمریکایی ها و چینی ها صورت می گیرد. در مرحله ی کنونی رآکتور نمی تواند برای تولید پلوتونیوم استفاده شود.
بدین ترتیب در هر مرحله از توسعه ی حوادث حول برجام ایران در شرایط ساخت تسلیحات هسته ای در آینده ای نزدیک نیست.

نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала