گزارش و تحلیل

طوفان اعتیاد در صدر آسیبهای اجتماعی /گفتگو با بهاره چیت ساز

© Sputnik / Somayeh Pasandideبهاره چیت ساز
بهاره چیت ساز - اسپوتنیک ایران
اشتراک
اعتیاد جرم نیست،اعتیاد یک بیماری است مانند سایر بیماری ها و معتاد مجرم نیست، بلکه بیمار است.

اعتیاد یک بلای خانمانسوز و معضل بزرگ جوامع بشری است که به عنوان نوعی بیماری تخریبی، ویرانگر جامعه و پیش از آن خانواده می باشد. وابستگی به مواد مخدر نه تنها یکی از شایع ترین آسیب های اجتماعی ایران، بلکه تمام جوامع امروزی می باشد، تاجایی که مصرف و اعتیاد به مواد مخدر یکی از بحران های اصلی جوامع معاصر و به صورت یک معضل جهانی قلمداد می گردد. علی هاشمی رئیس کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفتگو با روزنامه فرهیختگان به آمار بیش از چهار میلیون نفر معتادان در کشور ایران اشاره می‌کند. اهمیت آسیبهای اجتماعی ایران تا اندازه ای پیشرفت که اکنون مسئله مقابله جدی با این معضل از سوی مقام معظم رهبری ایران نیز مورد تاکید و توجه قرار گرفته است.

در این خصوص خبرگزاری اسپوتنیک به گفتگو با بهاره چیت ساز- کارشناس و پژوهشگر حوزه آسیب های اجتماعی پرداخت:

-          اعتیاد یا وابستگی چیست؟

 تعاریف گونا گون و گسترده ای از تعاریف آکادمیک تا تعریف های ساده تر از اعتیاد بسیار است اما کوتاه ترین  و جامع ترین تعریف از اعتیاد:

اعتیاد یک بیماری زیستی، روانی و اجتماعی است یعنی ابعاد و عوامل و ریسک فاکتورهای زیستی، روانی و اجتماعی در بسترسازی و بروز و تداوم یا بازگشت مجدد به اعتیاد نقش مهمی دارند.اعتیاد دارای ابعاد و جنبه های زیستی مانند وراثت، جنبه روانی مثل خلق و خو و وجود برخی از بیماری های روانی همچنین جنبه اجتماعی مانند خانواده، مدرسه و محیط اطراف می باشد.  اما نباید فراموش کرد که اعتیاد جرم نیست، بلکه یک بیماری است همانند سایر بیماری ها و معتاد مجرم نیست، بلکه بیمار است.

بر اساس تعاریف به چه فردی معتاد یا وابسته گفته می شود. اغلب یه افرادی که مواد مخدر زندگی آنها را تحت کنترل خود دارد. اما چرا می گوییم وابستگی، زیرا تمام رفتارهایی مانند: وابستگی به اینترنت، خرید کردن، پر خوری، کنترل کردن، کار، ورزش، ارتباط و هرگونه رفتار مشابه را پوشش می دهد. البته به دلیل تمرکز این گفتگو در خصوص وابستگی به مواد مخدر از سایر موضوعات فاصله می گیریم. چرخه وابستگی (اعتیاد) به این شرح است: خماری، فکر تهیه مواد مخدر، اقدام به تهیه مواد مخدر، یافتن مکان مصرف، اقدام به مصرف، نشئگی و در نهایت کاهش اثرمواد مخدر که منجر به تکرار این چرخه می گردد.

اما در بحث اعتیاد تعریف دیگری هم وجود دارد که در اصطلاح به آن هم وابسته می گویند. هم وابسته فردی است که زندگیش را فرد وابسته یا به عبارتی معتاد دیگری کنترل می نماید. در این موارد از یک طرف معتاد به مواد (وابسته) و در سوی  دیگر معتاد به معتاد (هم وابسته) قرار دارد، که فرد هم وابسته دارای ویژگی ها و علائمی خاصی است که به برخی از آنها اشاره می شود. هم وابسته در صورت عدم حضور معتاد بی قرار است و خلق و خوی او به معتاد بستگی دارد، تمام توجه به روی رفتار معتاد و کنترل او متمرکز است، تحمل نسبت به رفتارهای معتاد افزایش می یابد و آن چه زمانی ناراحت کننده بود حالا طبیعی به نظر می رسد مثل خواب تا ظهر و فحاشی و کتک کاری، تلاش های ناموفق برای تغییر دادن معتاد، هم وابسته برای حفظ این باور غلط  که همه چیز خوب است از ابزار انکار استفاده می کند و در نهایت فعالیت های اجتماعی، شغلی، تفریحی مختل شده و تمام اختیار زندگی فرد از دست می رود. چرخه هم وابستگی نیز به این ترتیب است: خودم می توانم او را تغییر دهم، بروز رفتارهایی ناشی از افکار تغییر، عدم دریافت نتیجه مثبت، احساس شکست، زجر دادن و احساس گناه کردن.

-          آیا تمام کسانی که مواد مصرف میکنند یا در معرض مواد مخدر هستن معتاد به شمار می آیند؟

باید توجه داشت که در زمینه مصرف مواد مخدر سه گروه وجود دارند: افرادی که اصلا" مواد مصرف نمی کنند، افرادی که مواد مصرف می کنند ولی در حد کم و افرادی که بیماری اعتیاد را دارند که این افراد یا سوء مصرف کننده هستند و یا وابسته که در اصطلاح به آنها معتاد می گوییم. سوء مصرف مواد دارای یکسری علایم و نشانه می باشد. معمولا وجود یکی از نشانه ها مثل مختل شدن فعالیت شغلی تفریحی و اجتماعی مانند غیبت از کار و مدرسه، مصرف مخدر در موقعیت های خطرناک مانند رانندگی و تداوم مصرف  علی رغم بروز مشکلات اجتماعی و خانوادگی مانند در گیری با همسر در طول یک سال از نشانه های سوء مصرف مواد مخدر به حساب می آید.

انجمن روان پزشکان آمریکا داشتن یکسری رفتار و علایم  در طول یکسال را به عنوان نشانه اعتیاد فرد معرفی نموده است. عاداتی از قبیل تداوم مصرف مخدر علی رغم آگاهی ازعوارض آن، توجه و صرف زمان زیاد جهت تهیه و مصرف، مصرف مواد مخدر به میزان بیش از انتظار فرد، مختل شدن فعالیتهای اجتماعی ، شغلی، تفریحی و از دست رفتن اختیار زندگی از نشانه های اعتیاد می باشد. از سویی بروز علایم یا رفتارهایی مانند: تلاش های ناموفق برای کاهش یا قطع مصرف، افزایش مقدار مصرف مخدر و بالا رفتن تحمل نسبت به مواد همچنین  بروز علائمی مانند اسهال، آبریزش بینی، پادرد، بی قراری در صورت عدم مصرف مخدر و متاثر بودن خلق وخوی فرد نسبت به مواد از دیگر نشانه های اعتیاد به شمار می آید.

در مرحله سوء مصرف فرد هنوز قادر است که به عنوان مثال اول فرزند خود را به مدرسه ببرد و سپس مواد مصرف کند، اما در مرحله وابستگی اول باید مخدر را مصرف نماید و بعد فرزند را مدرسه و یا حتی مهمتر از آن بیمارستان ببرد. یکی از کارشناسان و پژوهشگر حوزه اعتیاد اذعان دارد، بر اساس مطالعات انجام شده حدود 14 تا 20 درصد خانواده‌های دارای والدین معتاد، فرزند معتاد دارند.

در پایان امید دارم که وابستگی به مواد مخدر در جامعه ایران و در کل دنیا کاهش یابد و ما بتوانیم اقدامهای موثر چه از نظر فردی، چه خانوادگی و چه از نظر اجتماعی داشته  و در پیشگیری از آسیب های اجتماعی همیشه پیشگام باشیم. 

نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала