قیمت نفت « برنت» برای اولین بار طی یک ماه و نیم از علامت مهم روانی 50 دلار در ازای هر بشکه نفت بالاتر رفت. آیا بالاخره این روند درازمدت خواهد بود و یا فقط یک جهش سوداگرانه است؟
رستم تانکایف، کارشناس اتحادیه صنعتگران نفت و گاز در مصاحبه با شبکه تلویزیونی « ار.ت» در این خصوص گفت: « نوسانات کنونی در قیمت های نفت، بازی بورس بازان است. محتکران تعداد زیادی از قراردادهای آتی را خریدند و حال روی افزایش قیمت ها بازی می کنند. دلایل بنیادی برای افزایش شدید قیمت ها وجود ندارد. مصرف نفت در جهان با آهنگی کندتر از حد انتظار جریان دارد که بحران اقتصادی در بسیاری از کشورها در این روند تأثیر گذار است. بعلاوه، نفت گران قیمت از بازار خارج می شود که با هزینه زیاد در معادن شیل آمریکا و شن وماسه « بتمنس» کانادا و در دره رودخانه های « اورینوکو» در ونزوئلا و عمق آبها از طریق پلافرم های دریایی استخراج می شدند. از اینرو در بازار تعادل با گرایش کمی در رابطه با افزایش تقاضا بر عرضه مشاهده می شود.
به گفته سرگی پیکین، رئیس بنیاد توسعه انرژتیک، جهش چندی پیش افزایش قیمت ها می تواند خیلی سریع به قیمت های قبلی در سطح 40 دلار در ازای هر بشکه برگردد. « از اجلاس قریب الوقوع ماه سپتامبر اوپک، در وین به عنوان بهانه ای برای داغ کردن بازار استفاده شده است. بدین منظور، خبری از طرف عربستان سعودی نشت کرد که گویا الریاض آماده بحث با دیگر اعضای اوپک جهت کاهش و یا منجمد کردن استخراج نفت در سطح کنونی است. طی چند هفته قیمت نفت 20 درصد افزایش یافت. مدتها بود که چنین جهشی در قیمت های نفت مشاهده نشده بود. در این رابطه ریسک ها نیز افزایش می یابد. اگر اعضای اوپک دوباره نتوانند به توافق برسند که احتمالا همین اتفاق نیز رخ خواهد داد، بازار دوباره فرو خواهد ریخت. »
به عقیده رستم تانکایف نباید انتظارات زیادی از نشست سازمان کشورهای صادرکننده نفت که قرار است در آینده نزدیک در وین برگزار شود داشت. « اوپک دو سال و نیم است که « بیجان» شده است و دیگر تأثیری در تنظیم قیمت های نفت ندارد. چندی پیش الکساندر نوواک، وزیر انرژی فدراسیون روسیه اعلام نمود که روسیه برای احیای دیالوگ در خصوص کاهش استخراج نفت تا سطح ماه ژانویه سال 2016 با اوپک آماده است. اما تجربه ماه های اخیر نشانگر آن است که نمی توان از نشست ماه اکتبر وزرای کشورهای صادرکننده نفت خارج از سازمان اوپک و از جمله روسیه با اعضای اوپک انتظار تصمیمات جدی داشت. در آینده نزدیک، بعید است قیمت نفت از 60 دلار فراتر برود. اگر بهرحال چنین اتفاقی رخ بدهد، نفت شیل و « بتمنس» کانادا به بازار برخواهند گشت که هیچ یک از شرکت کنندگان جدی بازار نفت خواهان چنین پیشرفت اوضاع نیستند».
رستم تانکایف معتقد است که 50 دلار قیمت مناسبی برای روسیه است. هر چند متضاد به نظر می رسد، اما روسیه در پایین بودن قیمت های نفت ذینفع است. زیرا هزینه های عملیاتی استخراح نفت در روسیه در پایین ترین سطح بطور متوسط 2,1 دلار در ازای هر بشکه است. این رکورد مطلق جهان است. در دوران بحران، روسیه استخراج نفت با هزینه پایین را یاد گرفته است. روسیه در شرایط قیمت های پایین، درآمد کمی خواهد داشت، اما در چنین شرایطی نفت گران قیمت با هزینه های عملیاتی بالا بازار را ترک می کنند. روسیه، عربستان سعودی و ایران جای خالی را در این بازار پر می کنند که هزینه استخراج در آنجا نیز پایین است. حضور ما در بازار افزایش می یابد که خوب است، اما در این بشکه عسل یک قاشق قیر وجود دارد. استخراج در روسیه با آهنگ سریع رخ نمی دهد و در داخل کشور مصرف سرانه محصولات نفتی شدیدا افت کرده است که در سال 2014 میلادی 0,87 تن بود و در سال 2015میلادی 0,82 تن. مطابق با محاسبات ما جهت موجودیت عادی ونرمال اقتصاد روسیه با اراضی پهناور آن و آب وهوای سرد کشور ، مصرف سرانه محصولات نفتی در سال باید حد اقل 2,7 تن باشد. یعنی در روسیه مصرف سه بار کمتر است. این نکته ناخوشایند است، زیرا به معنای تعطیل کارخانه ها و افزایش بیکاری و افت سطح زندگی است».
