هواپیمای روسی با سرنشینان اوکراینی هدف موشک قرار گرفت

موشک اوکراین هواپیمای روسی را هدف گرفت اما سرنشینان این هواپیما اوکراینی بودند. وزارت دفاع روسیه از سقوط هواپیمای ترابری نظامی ایل-۷۶ حامل اسرای اوکراینی در منطقه بلگورود نزدیک مرز اوکراین خبر داد.

به گزارش اسپوتنیک، در هواپیمای مذکور ۶۵ پرسنل نظامی اسیر شده اوکراین بودند که برای مبادله به منطقه بلگورود منتقل می‌شدند. طبق این گزارش، در این هواپیما همچنین شش خدمه و سه نفر دیگر حضور داشتند که همگی کشته شدند، این هواپیما توسط ارتش اوکراین با سه موشک پاتریوت یا آیریس-تی سرنگون شد.

همزمان رسانه‌های اوکراینی گزارش می‌دهند که نیروهای پدافند هوایی اوکراین یک هواپیمای روسی ایل-۷۶ را بر فراز بلگورود سرنگون کرده‌ است، اما کمتر از چند ساعت رسانه های اوکراینی که این خبر را منتشر کرده بودند، اقدام به حذف خبر می کنند. از سویی دومای دولتی روسیه اعلام کرد که اوکراین از مسیر پرواز هواپیمای حامل اسرا آگاه بوده است. علاوه بر آن جت دوم ایل-۷۶ با ۸۰ اسیر در حال پرواز بود، اما پس از سرنگونی جت اول تغییر مسیر داد.

سمانه اسلامی، کارشناس مسائل حقوقی به اسپوتنیک گفت، زمانیکه کشورهایی در وضعیت جنگی قرار دارند احتمال وقوع چنین اتفاقاتی که طرفین به اشتباه اهداف غیر نظامی را هدف قرار دهند، وجود دارد، در این اقدام نیز از سویی طرف روسیه ادعا می کند که اوکراین از مسیر پرواز حرکت هواپیمای حامل اسرای اوکراینی باخبر بوده و از سوی دیگر طرف اوکراین، روسیه را به "بازی با جان زندانیان اوکراینی" متهم کرد و به این ترتیب اختلاف نظر صورت گرفت.

اسلامی گفت، قبل از هر اظهار نظری باید منتظر نتیجه تحقیقاتی درباره سقوط هواپیمای نظامی "ایل-۷۶" روسیه بود. اما اگر ابعاد حقوقی این مسئله را بخواهیم در نظر بگیریم باید گفت، در مسئله حمله موشکی اوکراین به هواپیمای روسی ایلیوشین بحث حاکمیت حریم هوایی اوکراین مطرح است. بر اساس قوانین بین المللی، کشورها حق کنترل حریم هوایی خود را دارند و می توانند اقداماتی را برای محافظت از آن انجام دهند.

وی گفت، بنابراین اوکراین ممکن است استدلال کند که در هنگام حمله به هواپیمای روسی در دفاع از خود عمل می کرد. چرا که طبق ماده 51 منشور سازمان ملل متحد، دولت ها حق ذاتی دارند که در صورت حمله مسلحانه از خود دفاع کنند. اوکراین ممکن است با توجیه استفاده از زور ادعا کند که هواپیمای روسی تهدیدی برای امنیت ملی آن کشور بوده و به این ترتیب این در صدد توجیه این اقدام خود بر آید.

اسلامی افزود، اما در حمله موشکی اوکراین به هواپیمای روسی سوالاتی در مورد رعایت قوانین بین المللی پیش می آید از جمله ممنوعیت استفاده از زور و اصول حاکمیت دولت ایجاد می کند. استفاده از زور در روابط بین‌الملل توسط منشور سازمان ملل متحد و حقوق بین‌الملل عرفی تنظیم می‌شود و هرگونه استفاده از زور باید مطابق این اصول حقوقی باشد. سوال اینجاست که آیا به طور مشخص این هواویما بدون هماهنگی وارد منطقه ورواز ممنوع شده یا در آسمان در حال عملیات نظامی مثل بمب افکنی یا شلیک به اهدافی در زمین یا آسمان بوده که پدافند اوکداین اقدام به پرتاب موشک کرده است.

اینطور به نظر می رسد، که در این مورد خاص ابعاد حقوقی حمله اوکراین به هواپیمای ایل ۷۶ روسیه از پیچیدگی بالایی برخوردار است و سوالات مهمی را در مورد اعمال قوانین بین‌المللی ایجاد می‌کند و هر گونه ارزیابی از قانونی بودن حمله مستلزم بررسی دقیق شرایط خاص و توجیهات قانونی ارائه شده توسط اوکراین و روسیه است، اگرچه در صورت توجیه قانونی این موشک اندازی باز هم باخت بزرگی برای اوکراین است زیرا در این هواپیما اسیرهای اوکراینی شمار بالای قربانیان را تشکیل می دهند.

وی در پایان افزود، اینکه این اقدام اوکراین را اقدامی تروریستی قلمداد کنیم یا خیر کمی زود است، برای اظهار نظر لازم است که حقایق این اتفاق توسط گروه های بی طرف شناسایی و اعلام شود. همچنین به پاسخ روشنی برای تمام سوال ها اعم از اینکه آیا اوکراین از سرنشینان این هواپیما خبر داشته یا خیر؟ بر فرض که خبر نداشته باشد آیا قانونا اجازه موشک اندازی به این هواپیمای ترابری را داشته در حالیکه این هواپیما عملیات نظامی انجام نمی داده؟ به گفته وزارت دفاع روسیه اوکراین کاملاً می‌دانست که طبق رویه‌ ای از قبل هماهنگ شده، نظامیان اوکراینی با هواپیماهای ترابری نظامی برای تبادل به فرودگاه بلگورود منتقل می‌شوند وبسیاری موارد دیگر که هنوز اطلاعاتی از آن در دست نیست.