جنوب جهانی به ساز کسی نخواهد رقصید

رسانه: در دنیای چند قطبی،"قطب سوم" جنوب جهانی است نه اروپا.

اسپوتنیک - ساوت چاینا مورنینگ پست: یانیس واروفاکیس، وزیر دارایی یونان در اوایل سال جاری در کوبا سخنرانی کرد و از کشورهای جنوب جهانی خواست تا یک جنبش جدید غیرمتعهدها در جهان چندقطبی در حال ظهور تشکیل دهند. اما وی با فراخوان خود کمی دیر کرد. جنگ نیابتی غرب علیه روسیه در اوکراین و جنگ سرد جدید علیه چین به طور قابل توجهی روند از سرگیری جنبش غیرمتعهدها را تسریع کرده است. مقامات عالی رتبه در واشنگتن و بروکسل و رسانه هایی که به آنها خدمت می کنند معتقدند که اظهارات آنها که منعکس کننده موقعیت بخش "خوب" جهان است، هنوز دارای اهمیت است. اما کشورهای دیگر چیزها را کاملا متفاوت می بینند.

طی دهه‌های گذشته، کشورهای در حال توسعه موفق به ایجاد منابع اقتصادی و نفوذ سیاسی قابل توجهی در صحنه جهانی شده‌ اند و آماده ‌اند از منافع خود محافظت کنند، از ارزش‌های خود حمایت کنند و روایت های خود را از آنچه اتفاق می‌افتد پخش کنند. غرب دیگر نمی تواند شرایط درگیری ها و تقابل های جهانی را دیکته کند. به عنوان نمونه اخیر، امانوئل مکرون و کامالا هریس در طول سفرهای خود به آفریقا با مخالفت های نسبتاً شدید رهبران چند کشور آفریقایی مواجه شده اند.

مکرون اشتباه می کند وقتی می گوید که اروپا می تواند به "قطب سوم" در جهان چندقطبی در حال ظهور تبدیل شود. درگیری اوکراین، اروپا را هم از نظر اقتصادی و هم از نظر نظامی بیشتر به ایالات متحده وابسته کرده است. در عوض، "قطب سوم" جنوب جهانی خواهد بود. و هیچ چیز این را واضح تر از واکنش جنوب جهانی به درگیری در اوکراین و جنگ سرد در حال ظهور غرب با چین نشان نمی دهد.

در اوایل ماه مارس سال گذشته، در نشست اضطراری مجمع عمومی سازمان ملل متحد، 141 کشور با اکثریت قاطع آرا از قطعنامه محکومیت اقدامات روسیه علیه اوکراین حمایت کردند، 35 کشور رای ممتنع و تنها 5 کشور رای مخالف دادند.

غرب پیروزمندانه وحدت و اتحاد کل جهان را علیه روسیه اعلام کرده است. با این حال، در اواخر همان ماه، در نشست مجمع عمومی سازمان ملل، 52 کشور که تقریباً همگی متعلق به جنوب جهانی هستند، از حمایت از تحریم‌های غربی ضد روسی خودداری کردند. یک ماه بعد، 82 کشور به حذف روسیه از شورای حقوق بشر سازمان ملل رای ندادند.

به بیان ساده، اولین رایگیری در نشست مجمع عمومی سازمان ملل تنها یک نمایش سیاسی بود. اما دو رایگیری دیگر نمایانگر سیاست عملگرایانه در عمل بود. کشورهای جنوب جهانی به یاد آوردند که اخیراً دولت‌های غربی به لطف سیستم توزیعی که ایجاد کردند، واکسن‌های کووید-19 را بی‌شرمانه ذخیره کردند، و بسیاری آن را "آپارتاید جهانی" نامیدند. آنها همچنین قربانیان تهاجمات و تحریم های خودسرانه ای را که کشورهای مختلف ناتو از مدت ها پیش با مصونیت کامل و با نقض قوانین بین المللی اعمال کرده اند، به یاد آوردند.

غرب تحریم‌های بی‌سابقه‌ای را در تلاش برای سرنگونی اقتصاد روسیه و نظام پوتین اعمال کرده است. اما بقیه جهان هیچ مشکلی در ادامه تجارت با روس ها نمی بینند. البته غرب می‌ تواند تحریم‌ها را به کشورهایی که نمی ‌خواهند به سود آن بازی کنند تعمیم دهد. اما اکنون وارد شدن به رویارویی با "کشورهای ناظر" به شدت غیرمنطقی است. این امر تنها کشورهای بیشتری را تشویق می کند تا برای تضمین امنیت جمعی متحد شوند.

رئیس جمهور مکزیک آندرس مانوئل لوپز اوبرادور گفت: "ما فکر نمی کنیم [امور اوکراین] به ما مربوط باشد". سابرامانیام جایشانکار، وزیر امور خارجه هند، جوهر نارضایتی عمومی کشورهای جنوب جهانی را از تلاش غرب برای کشاندن بقیه به درگیری اوکراین بیان کرد. وی گفته که غرب بر این عقیده است که "مشکلات اروپا مشکلات همه دنیاست، اما مشکلات همه دنیا مشکل اروپا نیست". جایشانکار تنها با یک جمله توانست استکبار غرب را برملا کند.

و اگر غرب دسته جمعی قادر به نابودی روسیه نیست، باید حتی فکر فروریختن چین را که اقتصاد آن به بخشی جدایی ناپذیر از اقتصاد جهانی تبدیل شده است، از ذهن خود دور بیاندازد.

آلبرت پارک، اقتصاددان ارشد بانک توسعه آسیا در سفر اخیر خود به اتاوا هشدار نسبتا ملایمی داده گفت: "این امر بسیار خوب است که کانادا در حال توسعه روابط نزدیک با همه کشورهای منطقه [آسیا-اقیانوس آرام] است. زیرا بسیاری از رهبران آسیا نمی خواهند طرفی را انتخاب کنند". منظور او این بود که کانادا اکنون چرخش به سمت منطقه آسیا و اقیانوسیه را به عنصری از سیاست خارجی رسمی خود تبدیل کرده است. پارک خاطرنشان کرد که کانادا می تواند به نیازهای زیرساختی عظیم منطقه کمک کند، اما احمقانه می بود اگر سعی کنیم بین کشورهای منطقه و چین شکاف ایجاد کنیم.

و اکنون، زمانی که واشنگتن در تلاش برای پیشروی بسوی پکن است، پارک می تواند همین را به همه کشورهای غربی بگوید. و کشورهای آسه آن بارها در این باره صحبت کرده اند. حتی فیلیپین که به نظر می رسد به سمت ایالات متحده تمایل دارد، به صراحت اعلام کرده است که از پایگاه های جدید ایالات متحده مستقر در خاک این کشور برای شرکت در درگیری احتمالی بر سر تایوان استفاده نخواهد شد.

درگیری اوکراین و جنگ سرد جدید علیه چین، احیای جنبش غیرمتعهدها را تسریع کرده است. این جنبش ناگزیر از همان فقدان وحدتی رنج خواهد برد که پیشتر از آن رنج می برد، زیرا تعداد این کشورها بسیار زیاد است. با این حال، از پایان جنگ سرد تا کنون، بسیاری از آنها خیلی قوی تر و تأثیرگذارتر شده اند. و در مقطعی کشورهای غربی با وجود استکبار و نزدیک بینی خود باید متوجه شوند که اگر بخواهند در برابر چین متحد شوند، جنوب جهانی به ساز آنها نخواهد رقصید.مقاله نوشته شده توسط آلکس لو - Alex Lo ستون نویس South China Morning Post - SCMP.