وضعیت بازار شتر در ایران چگونه است؟

کارشناس: کاهش بارندگی، خشکسالی، شتر را به‌ عنوان دام آینده ایران برای اشتغال‌زایی و درآمدزایی مطرح می‌کند.

به گزارش اسپوتنیک به نقل از روزنامه "همشهری"، بنا بر آمار فائو (سال ۲۰۲۲) جمعیت شتر در جهان ۳۷ میلیون نفر است که از این عدد، بیش از ۱۸۰ هزار نفر شتر در ۲۲ استان ایران وجود دارند؛ در حالی‌ که کارشناسان معتقدند مراتع ایران می‌توانند تا دو میلیون نفر شتر را هم پرورش دهند.

ارزش اقتصادی و تغذیه‌ای محصولاتی چون شیر و گوشت شتر، بازار مستعد کشورهای اروپایی و عربی، نیاز کمتر به آب و علوفه و سازگاری این دام با شرایط خشکسالی از دلایلی است که پرورش شتر را در سال‌های اخیر ارزشمند کرده است.

سیستان‌وبلوچستان با ۷۵ هزار نفر رتبه اول پرورش شتر را در اختیار دارد که به همین دلیل از چهار سال پیش تاکنون سند توسعه پرورش شتر در این استان با هدف هدایت شترهای جوان به واحدهای پرواربندی برای پروار و تامین گوشت شتر مورد نیاز بازار تدوین و اجرا شده است.

یک شتر ماده بالغ با وزن میانگین ۳۰۰ کیلوگرم روزانه نیاز به ۱۲ کیلوگرم علوفه دارد و این عدد برای گاو با توجه به سه تا چهار درصد وزن بدنش حدود ۱۵ کیلوگرم اما علوفه با کیفیت و کنسانتره است که قیمت تامین علوفه را برای این دام گران‌تر می‌کند. نکته دیگر، مصرف آب دام است؛ به‌ طوری که یک شتر در روز ۴۰ لیتر آب نیاز دارد اما این عدد برای یک گاو تا ۱۴۰ لیتر در روز است.

مقایسه صرفه اقتصادی محصولات شتر و گاو هم مقایسه جالبی است که معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی سیستان‌وبلوچستان به آن اشاره ‌کرد: "شیر شتر کیلویی ۴۰ هزار تومان و شیر گاو حدود شش تا هفت هزار تومان خریداری می‌شود. در حالی‌ که شیر خشک شتر در بازارهای جهانی بیش از یک‌ میلیون تومان معامله می‌شود، شیر خشک گاوی کیلویی ۲۵ هزار تومان ارزش دارد.

شیر شتر ارزش اقتصادی بالا و مشتری خاص و لاکچری دارد. گوشت شتر هم تقریبا گران‌تر از گوشت گاو و کیلویی ۱۸۰ هزار تومان خریداری می‌شود؛ در حالی‌ که گوشت گاو تا ۱۲۰ هزار تومان خریداری می‌شود. به جز سیستان‌وبلوچستان و خراسان جنوبی هرمزگان هم سهم ویژه‌ای در پرورش شتر کشور دارد و با ۲۱ هزار نفر شتر رتبه سوم را در این زمینه از آن خود کرده است.

جلال اصلاحی، مدیر امور دام معاونت بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان با بیان اینکه این استان سومین قطب پرورش شتر در کشور محسوب می‌شود، گفت:‌ "هرمزگان آب‌وهوایی گرم و مرطوب دارد و مراتع آن فقیر است. به همین دلیل یکی از حیوانات غالب و سازگار در آب و هوای این استان، شتر است.

بیشترین نژاد پرورشی در هرمزگان را نژاد گوشتی و همچنین نژاد جمازه برای سوارکاری و مسابقات می‌داند و می‌افزاید: گوشت شتر تولیدی در استان علاوه بر مصرف داخلی به استان‌های همجوار صادر می‌شود و نژاد جمازه هم قابلیت خوبی برای صادرات به کشورهای عربی برای استفاده در پیست‌های شترسواری دارد.

هر نفر شتر بین ۲۵ تا ۳۰ میلیون قیمت خرید دارد و برای پرورش یک شتر ماده بالغ (یک سالگی) تقریبا حدود ۴۰ میلیون تومان سرمایه‌گذاری نیاز است که این رقم برای گوسفند ۵.۵ میلیون تومان و گاو ۵۰-۴۵ میلیون برآورد می‌شود. این در حالی است که صرفه اقتصادی شتر بسیار بالاست، با هوای گرم، خشک و مرطوب سازگاری دارد، شیر و گوشتی که تولید می‌کند ارگانیک است و خواص دارویی بالاتری دارد".