گزارش و تحلیل

وین؛ مساله هسته ای ایران همچنان باقی است

CC BY 4.0 / Tasnim News Agency / مذاکرات وین درباره احیای برجام
مذاکرات وین درباره احیای برجام - اسپوتنیک ایران  , 1920, 25.02.2022
اشتراک
برجام زیر سایه بحران اوکراین قرار نگرفته و مثل سابق یکی از موضوعات اصلی سیاست بین المللی است.
ولادیمیر ساژین خاورشناس مطرح روس در مقاله اختصاصی برای خبرگزاری اسپوتنیک می نویسد: شاید امروز مذاکرات برجام که توسط روسیه، چین، انگلیس، فرانسه، آلمان، آمریکا و اتحادیه اروپا با چندین وقفه 10 ماه است با ایران ادامه دارد، یکی از معدود محل های دیپلماتیکی باشد که مواضع مسکو و غرب در آن به هم نزدیک یا همسو باشد.
در نیمه دوم فوریه، همه شرکت کنندگان در مذاکرات وین توافق کردند که به زودی می توان تصمیم مثبتی در مورد احیای برجام اتخاذ کرد.
به گزارش رویترز (17/02/22) با اشاره به دیپلمات های آشنا با مذاکرات، متن پیش نویس 20 صفحه ای توافق تهیه شده است. شرایط معامله اصلی باید در دو مرحله انجام شود. اول اینکه ایران غنی سازی اورانیوم بالای 5 درصد را متوقف می کند و آمریکا 7 میلیارد دلار بلوکه شده در بانک های کره جنوبی را به دلیل تحریم های آمریکایی آزاد می کند. اقدامات متقابل دیگری نیز پیش بینی شده است. پس از تایید اقدامات انجام شده، فاز اصلی آغاز خواهد شد. برجام در نتیجه تحقق تمامی الزامات توسط ایران و ایالات متحده احیا خواهد شد.
Монумент Независимости Украины на площади Независимости в Киеве - اسپوتنیک ایران  , 1920, 25.02.2022
گزارش و تحلیل
مجارستان زمینه ی خروج اتباع ایران از اوکراین را فراهم می کند
قابل ذکر است که در پیش نویس توافقنامه لغو کامل تحریم ها پیش بینی نشده است، بلکه تنها معافیت های موقت بخش نفتی ایران از تحریم ها با اعتبار 90 تا 120 روزه است که با تصمیم رئیس جمهور آمریکا تمدید می شود. دیپلمات ها با اشاره به این اصل که تا زمانی که همه چیز توافق نشود، هیچ توافقی صورت نمی گیرد، خاطرنشان می کنند که در این پیش نویس هنوز موارد و نکات توافق نیافته وجود دارد.
19 فوریه، در کنفرانس امنیتی مونیخ، اولاف شولتز، صدراعظم آلمان، رهنمودهای اساسی طرف های مقابل ایران در مذاکرات را به شرح زیر تعریف کرد: 1. داشتن سلاح هسته ای توسط تهران غیرقابل قبول است. 2. توافقات وین تمام عناصر لازم برای فرجام موفقیت آمیز مذاکرات را دارد. 3. ایران باید به حصول توافق در مذاکرات تن در دهد، لحظه حقیقت برای آن فرا رسیده است، اکنون فرصتی برای دستیابی به توافقی وجود دارد که امکان لغو تحریم ها را فراهم می کند. 4. اگر ممکن نباشد کاری شود تا به سرعت به توافق رسیده شود، مذاکرات ممکن است با شکست مواجه گردد.
در عین حال، هم ایران و هم مخالفانش به ارائه خواسته‌هایی ادامه می‌دهند که می‌تواند هم به‌عنوان فشار بر طرف مقابل و هم به‌عنوان پوشش تبلیغاتی لازم برای گفت‌وگوی تهران و واشنگتن با مخالفان توافق هسته‌ای در کشورهایشان تلقی شود.
بنابراین، برای ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران، مهم است که بازگشت تهران به توافق، مانند یک پیروزی بدون قید و شرط و سازش ناپذیر برای مذاکره کنندگان ایرانی منصوب شده توسط رئیسی باشد. در ایالات متحده، تیم بایدن باید به مخالفان - جمهوری خواهان - دفاع سخت از منافع آمریکا را نشان دهد.
البته مخالفان برجام استدلال های خاص خود را دارند. شرایط اصلی برجام-2015 در 2.5 سال منقضی می شود. اگر برجام 2015 بدون هیچ اصلاحی احیا شود، تهران می تواند از نظر قانونی توسعه گسترده زیرساخت های هسته ای خود را در سال 2025 آغاز کند. و تا سال 2030، توافق هسته ای 2015 به طور کلی وجود نخواهد داشت. آیا آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و جامعه جهانی می‌توانند تنها ظرف چند سال از لغزش ایران به سمت سلاح‌های هسته‌ای جلوگیری کنند؟
ایران اصرار دارد که از فناوری هسته ای فقط برای مقاصد غیرنظامی استفاده می کند. آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، در 17 فوریه طی سخنانی از تلویزیون ملی در ارتباط با سالگرد قیام ضد شاه در تبریز در سال 1978 ، گفت که ایران هرگز به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نبوده است. ایران به دنبال منافع صلح آمیز از انرژی هسته ای است.
ایران یک کشور تولیدکننده نفت است که می تواند سوخت هیدروکربنی خود را تامین کند. اما در یک زمان مندلیف بزرگ پیش گویی کرد که نفت تنها یک سوخت باقی نمی ماند، بلکه اساس کل صنعت شیمیایی خواهد شد. کلام قصار او بسیار معروف است: "سوزاندن نفت مانند گرم کردن اجاق گاز با اسکناس است". بنابراین، علاقه یک کشور تولیدکننده نفت به توسعه فناوری های هسته ای کاملا طبیعی است.
Боец Народной милиции ЛНР на позиции в районе поселка Сокольники Луганской области  - اسپوتنیک ایران  , 1920, 25.02.2022
گزارش و تحلیل
مسبب بحران اوکراین کیست ؟
خوب، در صورت احیای برجام، تهران چه کاری می تواند انجام دهد؟ هیچ کس از ایران خواستار توقف برنامه هسته ای خود نیست. برجام-2022 برداشته شدن تدریجی تحریم ها را در نظر دارد. این امر به ایران اجازه می دهد تا وضعیت مالی خود را بهبود بخشد و بودجه لازم را در توسعه اتم صلح آمیز، به ویژه انرژی هسته ای، سرمایه گذاری کند.
با این حال، یکی از ویژگی های توسعه فن آوری های هسته ای این است که تعیین لحظه ای که توسعه آنها خصوصیت نظامی پیدا می کند بسیار دشوار است. برای نظارت بر این روند آژانس بین المللی انرژی اتمی وجود دارد.
یکی از شاخص های خطر، غنی سازی اورانیوم تا درجه خلوص بالا است. به طور خلاصه، راکتورهای نیروگاه های هسته ای با اورانیوم خالص 3 تا 5 درصدی کار می کنند، برخی از راکتورهای تحقیقاتی با اورانیوم 20 درصدی کار می کنند و نیروگاه های برخی از زیردریایی های هسته ای از اورانیوم 60 درصدی استفاده می کنند. اورانیوم 90 درصدی برای ساخت سلاح در نظر گرفته می شود. آلمان، ژاپن، کانادا، آرژانتین، کره جنوبی با داشتن زیرساخت های هسته ای توسعه یافته به خود اجازه اقدامات ماجراجویانه ایران را ندادند. یکی دیگر از نشانه های خطرناک تکمیل موفقیت آمیز- یک چرخه کامل هسته ای در ایران است. ایرانی ها می گویند استقلال در ایجاد و راه اندازی نیروگاه های هسته ای لازم است.
در اینجا لازم است یک تذکر کوچک انجام دهیم. امروز از 190 نیروگاه اتمی با 442 واحد نیرو در 39 کشور جهان بهره برداری می شود. علاوه بر این، کمتر از ده کشور قادر به ساخت نیروگاه های هسته ای و تولید مستقل پیچیده ترین تجهیزات هستند. آنها عبارتند از: روسیه (روساتوم)، ایالات متحده آمریکا (وستینگهاوس، جنرال الکتریک)، فرانسه Areva NP، Framatome ، آلمان Kraftwerk Union، زیمنس ، بریتانیا (TNPG، APC، UKAEA)، کانادا (AECL، Ontario Hydro، CGE چین (CNNC)، ژاپن (میتسوبیشی، توشیبا، هیتاچی)، آرژانتین (CNEA). سه کشور اول اکثریت قریب به اتفاق نیروگاه های هسته ای را ساخته اند. روس اتم یک نیروگاه اتمی در بوشهر ساخته و در حال ساخت واحد دوم بوده و واحد سوم را برنامه ریزی کرده و واحد سوم را از نظر سوخت تامین می کند.
این شرکت‌ها نیروگاه‌های هسته‌ای را در سراسر جهان ساختند و آنها را فعال نگه داشتند و سوخت هسته‌ای را با قیمت‌های نسبتاً مناسب تهیه کردند. این یک برخورد عمومی پذیرفته شده است که کشورهای غیرهسته‌ای را قادر می‌سازد تا از انرژی هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز بدون هزینه‌های مالی هنگفت استفاده کنند. آیا ایران در حال حاضر قادر به ساخت و نگهداری نیروگاه هسته ای به طور مستقل و سودآور اقتصادی و داشتن یک چرخه کامل هسته ای است؟
محمدرضا پهلوی در آرزوی ایجاد شبکه ای از نیروگاه های هسته ای در کشور با 23 واحد نیروگاه هسته ای بود. مقامات اسلامی این طرح ها را رها نکردند. علاوه بر این، در آینده آنها فقط به قدرت خود متکی هستند. با این حال، کارشناسان استدلال می کنند که اولا، در سطح فعلی توسعه فناوری، اجرای این طرح های بلندپروازانه بدون کمک خارجی مشکل به نظر می رسد. ثانیاً ساخت چنین تعداد نیروگاه هسته ای در کشور کوهستانی و دارای لرزه خیزی بالا و منابع آبی محدود بعید است. شش یا هشت نیروگاه - حداکثر توان ایران است.
لاوروف شرط دوستی روسیه با غرب را اعلام کرد  - اسپوتنیک ایران  , 1920, 25.02.2022
لاوروف: روسیه هر لحظه آماده مذاکره درباره اوکراین است
علاوه بر این، عوامل عینی دیگری نیز وجود دارد. به گفته کارشناسان، معادن اورانیوم ایران نمی توانند سوخت خام نیروگاه های هسته ای ایران را به طور کامل تامین کنند. ایران در سال 2020 71 تن سنگ معدن اورانیوم استخراج کرد. به عنوان مثال، در قزاقستان، یکی از سه تولید کننده برتر اورانیوم در جهان، حدود 20 هزار تن وجود دارد. اگر تمام ذخایر یافت شده اورانیوم امروز ایران به عناصر سوخت نیروگاه های هسته ای تبدیل شود، برای 7 تا 10 سال کار دو راکتور مانند نیروگاه اتمی بوشهر کافی خواهد بود.
علاوه بر این، اورانیوم در ایران در عمق 350 متری زمین قرار دارد و یک کیلوگرم "کیک زرد" که از سنگ معدن استخراج شده در شرایط سخت معادن ایران ساخته می شود، پنج تا شش برابر قیمت جهانی خواهد داشت.
بر این اساس، اورانیوم غنی‌شده و پیل‌های سوختی و انرژی نیروگاه‌های هسته‌ای برای ایران بسیار گران و از نظر اقتصادی زیان‌آور خواهد بود. و از نظر توسعه کاربرد نظامی، چرخه کامل هسته ای کاملاً توانمند است.
باید توجه داشت که تهران از نظر قانونی قرارداد منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را نقض نمی کند. به شرط برقراری کنترل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، هر کشوری که ماده سوم قرارداد عدم گسترش را امضا کرده باشد، حق دارد پتانسیل هسته‌ای خود را برای اهداف صلح‌آمیز توسعه دهد. با این حال، در این قرارداد سطح بحرانی غنی‌سازی اورانیوم مشخص نشده است.
علاوه بر این، این قرارداد کشورها را موظف می‌کند تا "تجهیزات، مواد، اطلاعات علمی و فنی در مورد استفاده از انرژی هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز <...> را با در نظر گرفتن نیازهای مناطق در حال توسعه جهان مبادله کنند" (ماده 4، بند 2). این امر توسط کره شمالی برای جلب کمک اتحاد شوروی و چین مورد استفاده قرار گرفت. پیونگ یانگ پس از دستیابی به پتانسیل هسته ای "صلح آمیز" لازم، رسماً در 10 ژانویه 2003 از قرارداد ان پی تی خارج شد و در 10 فوریه 2005 آشکارا ایجاد سلاح هسته ای را اعلام کرد و در 9 اکتبر 2006، کره شمالی اولین انفجار هسته ای خود را انجام داد. در آوریل 2012، قانون اساسی کره شمالی در مورد وضعیت هسته ای این کشور اصلاح شد.
واضح است که قرارداد ان پی تی ممکن نیست مانعی برای ظهور یک قدرت هسته ای جدید شود و بنابراین نقش کنترلی آژانس در حال افزایش است.
مذاکرات وین رو به پایان است و بسیاری چیزها تا حد زیادی به نتیجه آن بستگی دارد. ایران دارای پایگاه فنی، فناوری و علمی برای ایجاد سلاح های هسته ای با پیامدهایی است که هم برای خود ایران و هم برای کل خاورمیانه خطرناک است. شکست مذاکرات راه را برای تهران به سوی توسعه ناهنجار برنامه هسته ای خود باز خواهد کرد.
در پایان جا دارد گفته شود که برجام -2022 فرصتی برای کند کردن حرکت ایران در مسیر هسته ای است و تضمین اجرای برنامه هسته ای ایران تحت کنترل آژانس بین المللی انرژی اتمی برای اهداف منحصراً صلح آمیز را فراهم می کند.
نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала