پیمان "آکوس"؛ خطر یا امکانات صادراتی برای روسیه؟

نظر جهان درمورد ائتلاف امنیتی جدید تقسیم شده است. مسکو ممکن است AUKUS را به عنوان امکانی برای ارتقاء فناوری های زیردریایی هسته ای خود ببیند.

اسپوتنیک به نقل از پورتال استرالیایی  The Conversation می نویسد: پیمان امنبتی "آکوس" شامل استرالیا، بریتانیا و آمریکا 15 سپتامبر سال جاری پایه گذاری شده است. چین و فرانسه به سرعت از این پیمان انتقاد کردند ، در حالی که دیگران ، مانند ژاپن و فیلیپین، از آن استقبال نمودند.

کرملین در ابتدا با احتیاط واکنش نشان داد: "برای تشکیل موضع ، باید اهداف     اتحاد را درک کرد ، اما تا کنون اطلاعات کمی در دست وجود دارد."

با این حال ، برخی از دیپلمات های روسی به همراه همتایان چینی خود ابراز نگرانی کردند که طرح استرالیا برای توسعه زیردریایی های هسته ای (با کمک آمریکا و انگلیس) پیمان ان پی تی    را تضعیف کرده و "مسابقه تسلیحاتی" را در منطقه تسریع می کند.

نمایندگان روسیه ، یکی از معدود کشورهای دارای ناوگان زیردریایی هسته ای ، پیشنهاد کردند که ساخت ناوگان زیردریایی هسته ای باید توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی نظارت شود.

"پیش نمونه ناتو آسیایی"

به زودی ، وقتی جو هوکی ، سفیر سابق استرالیا در ایالات متحده ، اعلام کرد که AUKUS قصد دارد نه تنها با چین بلکه با روسیه مقابله کند ، نیکولای پاتروشف ، دبیر شورای امنیت روسیه بیانیه ای صادر کرد. وی این پیمان را "پیش نمونه مشابه آسیایی ناتو" نامید ، که در آن مقامات آمریکایی سعی می کنند سایر کشورها را در اجرای سیاست ضد روسی و ضد چینی مشارکت دهند.

کانبرا نباید شگفت زده شود: روسیه مدت هاست استقرار سیستم های تسلیحاتی جدید یا ظهور اتحادهای جدید را خطرات نظامی می داند که باید مورد توجه قرار گیرد.

فروش زیردریایی های هسته ای  

اما در عین حال ، کارشناسان نظامی آگاه معتقدند که برنامه استرالیا برای توسعه زیردریایی های هسته ای می تواند به روسیه در ارتقاء فناوری زیردریایی هسته ای خود در بین کشورهای ذینفع منطقه کمک کند.

مسکو با هند که از سال 1987 از زیردریایی های هسته ای ساخت شوروی و روسیه استفاده ه می کند، قراردادهای اجاره درازمدت دارد. با این حال ، انتقال فناوری انجام نشده است. بنا به رسم  معمول روسیه فناوری های خود را با کسی به اشتراک نمی گذارد.

زیردریایی های روسی یکی از بهترین زیردریایی های جهان هستند و مطمئناً از پتانسیل نوپای چین فراتر می روند. و اگر روسیه تصمیم بگیرد زیردریایی های هسته ای خود را به کشورهای دیگر بفروشد، خریداران بی پایانی خواهد داشت. یکی از کارشناسان نظامی، ویتنام یا الجزایر را به عنوان بازار بالقوه نام برد، اما کشورهای دیگری نیز وجود دارند. وی گفت: "بازار جدیدی به معنای واقعی کلمه در برابر چشمان ما ایجاد می شود. <…> اکنون ما می توانیم جسورانه به تعدادی از شرکای استراتژیک پیشنهاد دهیم."

گسترش نیروهای زیردریایی در اقیانوس آرام

با این وجود ، در دراز مدت ، روسیه نمی تواند بدیهیات را نادیده بگیرد:پیمان  جدید AUKUS  دو قدرت هسته ای را با کشوری متحد می کند که به زودی هسته ای خواهد شد.

زیردریایی های هسته ای استرالیا قادر خواهند بود در غرب و شمال غربی اقیانوس آرام فعالیت کنند. اگر خاوردور و سیبری در محدوده سیستم های ضربتی شان قرار بگیرند ، روسیه به عنوان یک ابرقدرت هسته ای باید این امر را در برنامه ریزی استراتژیک خود مد نظر بگیرد و استرالیا باید از نزدیک بر فعالیت های نظامی روسیه در اقیانوس آرام نظارت کند.

طبق برآوردهای مولف ، تا سال 2028 ناوگان روسیه حداقل 14 زیردریایی هسته ای و 6 زیردریایی تهاجمی معمولی در تئاتر اقیانوس آرام خواهد داشت  و تنها در سال آینده ، ناوگان اقیانوس آرام روسیه حداقل سه فروند زیردریایی هسته ای دریافت می کند.

دو فروند از آنها (پروژه یاسِن-ام) از نظر فنی از شناورهای مشابهی که در حال حاضر در چین در حال ساخت است برتری دارند و تقریباً قابل مقایسه با زیردریایی های هسته ای آمریکایی هستند که به عنوان گزینه ای برای استرالیا در نظر گرفته می شوند.

سومین زیردریایی 30 هزار تنی "بلگورود" تکمیل شده از پروژه آنتِی است که برای حمل چندین ابر اژدر هسته ای با قابلیت نابودی پایگاه های اصلی دریایی تبدیل شده است.

اگر روسیه شروع به در نظر گرفتن AUKUS به عنوان یک تهدید نظامی کند ، منطقه عملیات زیردریایی های آن تا دریای چین جنوبی و فراتر از آن گسترش می یابد.

تعمیق روابط نظامی دریایی با چین

برای مقابله با قدرت نظامی ترکیبی AUKUS ، روسیه و چین ممکن است یک ائتلاف دریایی تشکیل دهند. و این امر با توجه به روابط دریایی روسیه و چین غیر واقعی به نظر نمی رسد.

بعید است که چنین ائتلافی با مشارکت سایر کشورها و یا یک اتحاد دریایی یا یک بلوک بزرگ تشکیل دهد. با این حال ، اگر روسیه و چین فعالیت های دریایی خود را هماهنگ کنند ، برای AUKUS خبر بدی خواهد بود.

روزنامه چینی "گلوبال تایمز" پیش از این استرالیا را "هدف احتمالی حمله هسته ای" خوانده بود. با پیوستن به مسابقه زیردریایی های هسته ای در اقیانوس های هند و آرام ، استرالیا با احتمال وقوع نوعی جنگ سرد دریایی در حوزه اقیانوس های هند و آرام روبرو می شود.

شکگرایان می گویند که مسکو فراتر از بیانیه های بلند قدم نخواهد گذاشت و خطرات برای روسیه از استرالیا حداقل است. بیایید امیدوار باشیم.

مولف: الکسی موراویف - دانشیار ، کرسی امنیت ملی و مطالعات استراتژیک دانشگاه کرتین استرالیا.