گزارش و تحلیل

شدت گرفتن مبارزه رقبای اصلی تسلط بر طالبان

© Photo / IRNAشدت گرفتن مبارزه رقبای اصلی تسلط بر طالبان
شدت گرفتن مبارزه رقبای اصلی تسلط بر طالبان - اسپوتنیک ایران  , 1920, 11.09.2021
اشتراک
دلیل اینکه برخی باور دارند طالبان جدید با طالبان 20 سال پیش فرق دارد این است که هم ایدئولوژی فکری بخش هایی از طالبان فرق کرده هم حامیان آنها.
در حالی که صد درصد طالبان قدیمی با حمایت سازمان اطلاعات ارتش پاکستان ISI  ایجاد شده بود و حامی مالی اصلی اش عربستان سعودی و امارات عربی متحده بودند، امروزه قطر و ترکیه و چین هم وارد معادله شده اند وموفق شده اند در سطوح بالای حاکمیتی طالبان جایگاه به دست آورند.
لاوروف: طالبان قصد غصب قدرت ندارند - اسپوتنیک ایران  , 1920, 10.09.2021
لاوروف: طالبان قصد غصب قدرت ندارند
البته نمی توان انکار کرد که هنوزISI  پاکستان دست بالا را دارد ولی زیر پوست کابل و قندهار می توان به وضوح تلاش قطر و ترکیه برای تسلط بر طالبان وحمایت آمریکا وغرب از این جناح را مشاهده کرد.
اگر پیگیر رسانه های قطر باشید می بینید که قطری ها به شدت تلاش دارند خود را به عنوان پدرخوانده طالبان نوین معرفی کنند و حمایت بین المللی برای جناح همراه با قطر و ترکیه را کسب کند.
در این راستا هم قطر و ترکیه تلاش دارند تا با استفاده از روابط بین المللی خود کانال هرگونه رابطه بین المللی با طالبان را دوحه (پایتخت قطر) معرفی کنند.
عموما هم آدم های مورد حمایت قطر و ترکیه را افرادی تشکیل می دهند که چند سالی در زندان های آمریکا حضور داشتند و پس از شستشوی کامل مغزی به افغانستان برگشتند تا ماموریت جدیدی را اجرا کنند.
البته با توجه به اینکه نه قطر نه ترکیه با افغانستان هم مرز هستند، آنها نیاز دارند از ایران، ترکمنستان، تاجیکستان و یا ازبکستان به عنوان مرز ارتباطی استفاده کنند.
با توجه به اینکه سه کشور آسیای میانه ملزم به رعایت پروتوکل های همکاری های امنیتی با روسیه می باشند و طبیعتا روسیه مخالف بازشدن فضای این کشورها برای فعالیت حامیان طالبان، که می تواند منجر به رسیدن تروریستها به مرزهای روسیه بشود، به نظر می رسد که فعلا قطر و ترکیه ایران را در اولویت چنین همکاری ای قرار داده اند و احتمالا سفر اخیر وزیر خارجه قطر به تهران برای این بوده تا شرایط ایران را بررسی کند و ببیند که آیا ایران به قطر و ترکیه این راه را می دهد یا نه.
از سوی دیگر بدیهی است که ایرانی ها هم خیلی از اینکه پای ترکیه به مرزهای شرقی آنها باز شود خوشنود نیستند.
علیرغم اینکه ایران و ترکیه طی سالیان دراز روابط بسیار صمیمی دارند اما در بسیاری از موارد ترک ها هم تهدید امنیتی برای ایران ایجاد کرده اند هم اینکه بر علیه منافع ایران اقداماتی انجام داده اند هم اینکه در جاهایی مثل سوریه و عراق حامی گروه های تروریستی ای هستند که در حال جنگ و ستیز با متحدین ایران می باشند.
به هر حال ترکیه یعنی ناتو و هرجا ترکیه باشد یعنی پای ناتو هم باز خواهد بود.
امری که نه مورد قبول ایران ونه روسیه و نه حتی چین است.
طالبان بدون کمک کشورهای دیگر با تروریست ها مبارزه خواهند کرد - اسپوتنیک ایران  , 1920, 10.09.2021
طالبان بدون کمک کشورهای دیگر با تروریست ها مبارزه خواهند کرد
کما اینکه مشاهده کردیم حضور ترکیه در آذربایجان موجب ایجاد تهدیدهای امنیتی مستقیم برای ایران گشته و امروزه پای اسرائیل و آمریکا هم به آذربایجان باز شده و فضای فعالیت گروه های پان ترکیسم و جدایی طلب و همچنین مخالف جمهوری اسلامی در آذربایجان باز شده.
می توان گفت اگر بحث همکاری فقط به همکاری میان ایران و قطر محدود بود به احتمال زیاد ایرانی ها مشکلی در این زمینه نداشتند و ندارند، گو اینکه قطری ها در سوریه از گروه های مخالف ایران حمایت می کنند، اما وقتی که بحث ترکیه به میان می آید قطعا ایرانی ها با تأمل بیشتری به این همکاری فکر خواهند کرد.
ترکیه طی سالهای اخیر تلاش بسیاری کرده تا جناح همسو با تفکر های اخوان المسلمین در میان طالبان را تقویت کند و مشاهده می کنیم در جاهای دیگری که ایران و متحدین ایران با تهدید مستقیم مواجه می باشند عموما یا اتباع این تفکر پشت ماجرا هستند، یا اتباع پان ترکیسم.
به همین دلیل هم هست که بسیاری این روزها ترکیه را متهم می کنند که تلاش دارد خلافت عثمانی را مجددا احیا کند چون در بخشی از کشورها مانند آسیای میانه تلاش دارد با استفاده از بحث پان ترکیسم نفوذ خود را گسترش دهد و در دیگر کشورها مثل سوریه وعراق و لیبی و افغانستان و ... که ترک نیستند از اخوان المسلمین بودن حزب حاکم بر آن استفاده کند.
از سوی دیگر تنها همسایه افغانستان که فعلا رسما با طالبان همکاری دارد پاکستان می باشد که به صورت سنتی هم افسار این گروه در دست آن بوده.
عربستان سعودی و امارات هم تلاش دارند نفوذ خود در افغانستان را بازگردانند و شاید بسیاری متوجه نشدند اما همان روز که طالبان قدرت را در کابل به دست گرفت عربستان سعودی به عنوان اولین کشوری بود که حاکمیت آنها را به رسمیت شناخت.
امارات عربی متحده هم به محمد اشرف غنی پناهندگی داد تا به نوعی یک اخطار به طالبان بدهد که حواسش جمع باشد حامی تاریخی اش که بوده و اگر به سمت اطاعت از قطر برود ممکن است با حمایت مالی امارات و نفوذ امارات و عربستان سعودی در سطح بین المللی رقبای طالبان تقویت شوند و به مقابله با طالبان بپا خیزند.
علیرغم اینکه شاید ماجرا قیاس مع الفارغ باشد، اما جریان افغانستان امروزی از نظر اتفاقات خیلی شبیه جریان یمن است زمانی که عبد ربه منصور هادی که سرپرست حکومت انتقالی بود استعفا داد و از یمن فرار کرد و بعد انصار الله که متشکل از کمیته های مردمی و نظامی مختلف بود قدرت را در دست گرفت.
علیرغم اینکه عبدربه منصور هادی اصولا رئیس جمهوری منتخب یمن نبود و رئیس جمهوری منتخب یمن علی عبد الله صالح بود و عبد ربه منصور هادی فقط به عنوان رئیس دولت انتقالی برای دو سال و آن هم با فشار عربستان سعودی تعیین شده بود و دو سال او پایان یافته بود، اما مشاهده کردیم که پول عربستان و امارات در نهایت کار خود را کرد و بسیاری از کشورهای جهان و سازمان ملل عبدربه منصور هادی را به عنوان رئیس جمهوری یمن پذیرفته اند.
مقاومت افغانستان: طالبان هزاران نفر را از پنجشیر بیرون کردند + ویدئو  - اسپوتنیک ایران  , 1920, 10.09.2021
مقاومت افغانستان: طالبان هزاران نفر را از پنجشیر بیرون کردند + ویدئو
البته شرایط امارات و عربستان سعودی این روزها با آن روزها بسیار متفاوت است و به دلیل اینکه رهبران سیاسی این دو کشور آتیه خود را به نتانیاهو و ترامپ وجراد کوشنر گره زده بودند امروزه با سقوط اینها ساختار جدید ایالات متحده نسبت به امارات و عربستان موضعی منفی دارد و با رقیب اصلی آنها در کشورهای عرب حوزه خلیج فارس یعنی قطر ارتباط بیشتری دارد.
ولی به هر حال نمی توان قدرت مالی این دو کشور را نادیده گرفت و نمی توان فراموش کرد که بخش هایی از طالبان که جناح های قدرتمند نظامی را نیز تشکیل می دهند هنوز پیرو تفکر های سلفی وهابی همسو با عربستان سعودی هستند و تقسیم بندی ها در حکومت موقت طالبان هم جایگاه این جناح را نیز نه فقط نشان داد بلکه تثبیت هم کرد.
فضای عمومی سیاست بین المللی نشان می دهد آمریکا و کشورهای اروپایی در حال حمایت از جناح قطر و ترکیه هستند و ارتباط خود با طالبان را از کانال دوحه برقرار کرده اند و عموما هیچکدام کانال های اسلام آباد و یا ریاض و یا ابوظبی را قبول ندارند.
ولی طبق برخی گزارش ها که پیش از تشکیل دولت موقت طالبان درز کرده، در جلسه تصمیم گیری برای تشکیل دولت موقت جناح مورد حمایت پاکستان و عربستان و امارات (که عموما هم جناح نظامی طالبان را تشکیل می دهند) با کتک کاری شدید جناح مورد حمایت قطر و ترکیه (که فعلا بیشتر جناح سیاسی و رسانه ای طالبان را تشکیل می دهند) را از جلسه بیرون کرد و آنها نیز با طرفداران خود برگشتند و کتک کاری به جایی رسید که برخی مسئولین ارشد طالبان به شدت مجروح شدند ونیاز به حضور فوری رئیس ISI شد وحتی نیاز شد برخی از مجروحین این جلسه برای درمان به پاکستان منتقل شوند.
به هر صورت به نظر می رسد باتوجه به روابط صمیمی و استراتژیک موجود فیما بین چین و پاکستان، امروزه پاکستانی ها تلاش دارند حمایت اقتصادی و سیاسی چین از حکومت طالبان را به دست آورند وکاری کنند که دولت جدید طالبان شرایط اقتصادی نسبتا مناسبی را بتواند برای مردم افغانستان ایجاد کند تا ترس و واهمه عمومی مردم افغانستان از تشکیل حکومت طالبان از بین برود.
علیرغم اینکه بخش هایی از مردم افغانستان دلواپس شرایط آزادی های اجتماعی و زنان و اقلیت ها و... در افغانستان می باشند ولی هم طالبان و هم مجامع اطلاعاتی مطلع از اوضاع افغانستان به خوبی می دانند اگر شرایط اقتصادی و امنیتی افغانستان توسط طالبان تامین گردد بسیاری از مردم افغانستان به موارد دیگر اهمیت زیادی نخواهند داد.
چین و پاکستان هم از سوی دیگر تلاش دارند از رابطه خوب خود با ایران استفاده کنند تا ایران را متقاعد کنند با آنها همکاری کند و تندرو های طالبان را وادار کنند تضمین های لازم جهت کسب رضایت خاطر ایران را بدهد.
حتی احتمالا در دور چهارم مذاکرات آتی فیما بین ایران و عربستان سعودی افغانستان هم یکی از بحث های مد نظر دو طرف باشد، و برخی حتی باور دارند شاید عربستان سعودی برای ایجاد موازنه قدرت در منطقه حاضر باشد از بسیاری از مواضع خود در قبال ایران عقب نشینی کند تا شاید با همکاری ایران بتواند جلوی گسترش نفوذ روز افزون ترکیه در منطقه و جهان عرب را بگیرد.
آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا - اسپوتنیک ایران  , 1920, 09.09.2021
شرط مشروعیت دولت طالبان، نه اظهارات، بلکه اقدامات آن‌هاست
نباید فراموش کنیم که رقابت تاریخی ایران و عربستان سعودی عموما در محدوده هایی است که به صورت تاریخی تکلیف آن روشن می باشد، یعنی ایران در میان شیعیان منطقه نفوذ دارد و عربستان در میان اهل تسنن.
اینکه ایران تلاش دارد در میان اهل تسنن یار جمع کند ناراحتی اصلی عربستان سعودی است و سعودی ها می دانند که عموما در میان شیعیان جایگاهی ندارد، ولی به هر حال کسب نفوذ در میان اهل تسنن برای ایرانی ها چالشی بسیار بزرگ است و خطر بزرگی برای عربستان سعودی به حساب نمی آید.
این در حالی است که رقابت نفوذ فیما بین عربستان سعودی وترکیه رقابت در یک خانه یعنی در میان اهل تسنن می باشد که خطر آن برای عربستان سعودی موجودیتی به حساب می آید و حتی این نفوذ ممکن است به داخل عربستان سعودی هم برسد و در نهایت موجبات شورش اتباع آن تفکر اخوانی بر علیه این تفکر وهابی شود.
ریشه اصلی اختلافات عربستان سعودی، امارات عربی متحده و بحرین با قطر (که هنوز هم آتش زیر خاکستر است) هم به این دلیل می باشد که قطر به لنگرگاه نفوذ ترکیه در جزیره العرب تبدیل گشته.
بسیاری تشکیل دولت جدید در لبنان، که عموما به صورت سنتی مستلزم توافق پشت پرده ایران و عربستان سعودی می باشد، را پالس بسیار مهمی پیش از جلسه رسمی چهارم فیما بین طرفن به حساب می آورند.
می توان گفت در این شرایط حساس نقش ایران در تغییر معادلات به نفع یک جناح منطقه ای در مقابل دیگر بسیار اساسی است و میتواند موجب بالا بردن یک جناح و سرنگونی جناح دیگر گردد.
شاید بتوان گفت تصمیم گیری برای ایران در این زمینه هم بسیار مشکل.
نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала