به گزارش اسپوتنیک، دور پنجم مذاکرات با حضور هیات های ایران و طرف های مقابل به ریاست انریکه مورا، معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا در حال برگزاری است.
باوجود نزدیک شدن دیدگاه دو طرف به یکدیگر بعد از چهار دور مذاکره، هنوز برخی اختلافات در دور پنجم برقرار است. به گفته کارشناسان، اختلافات اصلی در مذاکرات وین بر سر این است که کدام تحریم های آمریکا باید رفع شوند، ایران باید چه گامهایی برای بازگشت به تعهدات برجامی بردارد و همچنین ترتیبات زمانی اقدامات متقابل آمریکا و ایران چگونه باشد.
در گزارش منتشره «میدل ایست»، دولت آمریکا در دوره های قبلی مذاکرات بر باقی ماندن تحریم های مربوط به تروریسم و حقوق بشر و برنامه موشکی ایران پافشاری میکرد، اما در دور چهارم مذاکرات حاضر به انعطاف در این باره شد. در این راستا، آمریکا موافقت کرده که تحریم های وضع شده علیه شبکه نفتی و بانک مرکزی ایران را که پیشتر در ذیل قوانین «کاتسا» تحریم شده بودند به تعلیق درآورد.
بر اساس این گزارش، اقدام دولت ترامپ در گنجاندن این تحریم ها ذیل قانون کاتسا باعث شده که برداشته شدن این تحریمها از جمله اختیارات کنگره باشد و رییس جمهوری آمریکا فقط بتواند آنها را حداکثر به مدت ۶ ماه با امکان تمدید به حال تعلیق درآورد. علاوه بر این، دولت آمریکا با رفع ۷۰۰ تحریم از ۱۵۰۰ تحریم وضعشده علیه ایران موافقت کرده اما حاضر به برداشتن برخی تحریم ها نیست و برداشته شدن همه تحریم ها را مشروط به مذاکره درباره همه پروندههای فیمابین میداند.
البته برخی ناظران معتقدند که پافشاری بایدن در برابر لغو تمامی تحریم های مورد نظر ایران به اوضاع سیاسی داخلی آمریکا به ویژه فشارهای نمایندگان کنگره ارتباط می یابد؛ فشاری که بیشتر از سوی سناتورهای جمهوریخواه و طیف رقیب رییس جمهوری اعمال می شود.
شایان ذکر است که میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در کمیسیون مشترک برجام درباره احتمال آغاز دور جدید مذاکرات احیای توافق هسته ای با ایران در صفحه توییتر خود نوشت: «دور پنجم مذاکرات وین در زمینه برجام برقرار است. فعلا هیچ برنامهای برای دور ششم وجود ندارد. مذاکرهکنندگان با این استنباط پیش میروند که دور فعلی باید دور آخر مذاکرات باشد».
توافق هستهای ایران و قدرت های بزرگ جهان که به آن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) هم گفته میشود، سال 2015 میان ایران و کشورهای عضو گروه 1+5 متشکل از آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین، پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد به علاوه آلمان منعقد شد. برپایه این توافق، در برابر محدود شدن برنامه هستهای ایران، تحریمهای اعمال شده علیه این کشور لغو یا تعلیق شد.
هشتم ماه مه سال 2018 ، دونالد ترامپ، رئیس جمهور امریکا اعلام کرد که از برجام خارج می شود و نه فقط تحریم های قبلی را باز می گرداند بلکه تحریم های جدید علیه تهران را نیز اعمال خواهد کرد و به دنبال آن تحریم های واشنگتن علیه ایران احیا و تشدید شدند. آمریکا تلاش می کند دیگر کشورها نیز ایران را تحریم کنند.
قطعنامه 2231 ، تصویب شده در سال 2015 ، شامل مکانیزمی برای تجدید خودکار تحریم های سازمان ملل علیه ایران در صورت عدم انجام تعهدات این کشور طبق برجام است. این مکانیسم از سال 2015 به مدت 10 سال اعتبار دارد. این قطعنامه پیش بینی می کند که اگر در این دوره هرگونه تخلف جدی از طرف ایران صورت بگیرد، کشور تنها در صورت تصویب قطعنامه مربوطه در شورای امنیت سازمان ملل قادر به جلوگیری از تمدید تحریم ها خواهد بود. اگر حداقل یکی از اعضای دائم شورای امنیت با تصویب چنین قطعنامه ای مخالفت کند، تحریم ها به طور خودکار ظرف 30 روز تمدید می شود.