دکتر کاظم جلالی، سفیر فوق العاده و تام الاختیار ایران در فدراسیون روسیه در مصاحبه اختصاصی با خبرگزاری اسپوتنیک، در خصوص پیشرفت همکاری در تولید واکسن "اسپوتنیک وی" در ایران صحبت کرد. وی با اشاره به نقش روسیه در حفظ برجام به نقل قولی از رابرت مالی در مورد توافق هسته ای ایران پرداخت. سفیر ایران در روسیه همچنین در خصوص زمان بازگشت دانشجویان ایرانی به روسیه باز شدن مرزها توضیحاتی ارائه داد.
تنها چند ماه پس از ورود شما به عنوان سفیر به مسکو ، جهان به خاطر شیوع ویروس کرونا منقلب شد و امروز شما مهمترین خبر ها در خصوص تعامل ایران و روسیه در مبارزه با ویروس کرونا را اعلام می کنید. در خصوص توافقات با روسیه و خرید واکسن "اسپوتنیک وی" توضیحاتی را بفرمایید.
روابط ایران و روسیه در عرصه های مختلف، روابط روبه رشدی است و یکی از این عرصه ها نیز بحث ویروس کرونا است. هنگامی که من وارد روسیه شدم، حدوداً یکماه بعد ویروس کرونا عالم گیر شد، لذا از همان ابتدا این مسئله وجود داشت که ما بعنوان دو کشور همسایه و در عین حال نزدیک به هم چه تعاملاتی را می توانیم داشته باشیم.
در بخش نخست چون ویروس کرونا در ایران زودتر از روسیه شیوع پیدا کرد، دوستان روس ما برخی کمک هایی که می توانستند انجام دادند و ما کمکهای روسیه را به ایران ارسال کردیم. در ادامه این بحث مطرح شد که روسیه در حال ساخت ویروس کرونا است، بخصوص زمانی که آقای پوتین به آقای دیمیتریف ماموریت دادند که در این موضوع با کشورهای دیگر تعامل داشته باشند، من از نخستین سفرایی بودم که پس از انتصاب ایشان گفتگویی مفصلی با او داشتم، به این دلیل که در آن زمان روسیه، فروش واکسن را آغاز نکرده بود، پیشتر گفتگوی ما با آقای دیمیتریف در خصوص تولید مشترک واکسن بود و ایشان از همان روزهای نخست این پیشنهاد را مطرح کردند و ما نیز به ایران انتقال دادیم. پنج ویدئو کنفرانس میان مسؤولان وزارت بهداشت ایران و صندوق سرمایه گذاری مستقیم روسیه برگزار شد و پس از آن نیز هیاتی از ایران به ریاست آقای دکتر شانه ساز، معاون محترم وزیر بهداشت ما به مسکو سفر کرده و گفتگوهایی صورت دادند و در نهایت موضوع تولید مشترک واکسن پیش رفت و در کل تعاملاتی خوبی داریم.
در بحث تولید مشترک گفتگوهای به جایی رسیده که احتمالا در ماه آپریل، انشاالله اولین محصولات تولید مشترک در داخل ایران به ثمر بنشیند. طی هفته آینده که هفته اول آپریل است، این سلول ها از طرف روسیه تحویل طرف ایرانی می شود و ایران کار خود را آغاز می کند.
امیدوار هستیم که در گام نخست یکی از شرکت های ما با ماهی چهار میلیون دوز کار خود را آغاز کند و شرکت دیگری نیز در حال آماده سازی مقدمات است که این شرکت نیز توانایی تولید چهار میلیون دوز در ماه را دارد، اما ظرفیت ما با برخی از فرمول ها می تواند افزایش پیدا کند، لذا به نظر من در بحث تولید مشترک ما به یک جمع بندی مناسب و خوب رسیدیم.
در بحث خرید واکسن، زمانی که این موضوع مطرح شد که روسیه واکسن "اسپوتنیک وی" را آماده کرده و کشورهای دیگر می توانند آنرا بخرند، بنده از نخستین سفیرهایی بودم که با آقای دیمیتریف صحبت کردم و در نهایت قرار بر این شد که دو کار را صورت دهیم؛ اول اینکه واکسن " اسپوتنیک وی" باید در ایران به ثبت برسد و دوم قراردادی منعقد شود. زمانی که ما این واکسن را در ایران ثبت کردیم، پیش از ما تنها چهار کشور که واکسن "اسپوتنیک وی" را ثبت کرده بودند و جمهوری اسلامی ایران پنجمین کشوری بود که این واکسن را ثبت کرد. پس از این موضوع، بحث خرید مطرح شد که ما قراردادی را با روسیه منعقد کردیم و قرارداد اولیه ما یک میلیون واکسن (دو میلیون دوز) است که تا کنون بیش از چهارصد هزار دوز آن ارسال شده و با توجه به گفتگوهایی که با قائم مقام صندوق داشتم، طی هفته های آینده، تعداد بیشتری را بتوانیم ارسال کنیم. الان در حال انعقاد قرارداد دوم هستیم که طبعا مقدار آن بسیار بیشتر است و فکر می کنم ظرف یک الی دو هفته آینده قرارداد دوم هم به نتیجه برسد و نهایتا بتوانیم خرید های بیشتری را از "اسپوتنیک وی" از کشور روسیه داشته باشیم.
بسیاری از هموطنان ما طی ماه های اخیر در شبکه های اجتماعی از ما می خواستند که در خصوص واکسن و خرید آن اطلاعات بیشتری در اختیار آنها قرار بدیم و می خواستند که در این زمینه مصاحبه هایی داشته باشیم، اما آقای دیمیتریف گفتند که آقای سفیر، مصاحبه نکنید. لذا به هموطنان عزیزم می گویم که من پیام آنها را می دیدم، اما به دنبال پیشبرد کارها بودم و می خواستیم لطمه ای به روند کار وارد نشود و همچنین به درخواست آقای دیمیتریف، از رسانه ای کردن این موضوع خودداری کردیم.
در خصوص تولید مشترک، همانطور که اشاره کردم، تلاشهای بسیاری شده که هفته آینده این سلول ها به ایران منتقل و کشت آنها آغاز شود و طی صحبتی که با یکی از این شرکتها که خصوصی هستند داشتم، به من امید دادند که تا آخر آپریل بتوانند اولین محصول خود را وارد بازار کنند.
ما همچنین قراردادی کلان با طرف روس داریم که در حال نهایی کردن آن هستیم که این عدد خیلی بزرگی است. در عین حال باید به این موضوع نیز اشاره کرد که واکسن ایرانی کرونا هم در راه است که انشاالله ظرف چند ماه آینده وارد بازار خواهد شد.
آیا شیوع ویروس کرونا در جهان در روند کار شما و به طوری کلی بر گفتگوهای سیاسی بین کشورها و دیپلماتیک تأثیر گذاشته است؟
کرونا قطعا در روند کار دیپلماتیک تاثیر گذار بود، اگر بخاطر داشته باشید در ماه های شروع کرونا در روسیه نیز قرنطینه اجرا شد و مدت ها به غیر از تماس تلفنی، امکان برقراری تماس وجود نداشت. طبعا، بخصوص در سیاست خارجی خیلی از مسائل طبقه بندی شده است و قابل عرضه از طریق تلفن و یا فضاهای اینترنتی نیست و طبعا مقداری ارتباطات را کم کرد و مثلا یا بعنوان سفیر علاقمند بودم که سفرهای استانی داشته باشم که با شیوع کرونا عملا نتوانستیم سفرهای استانی را در این مدت انجام بدیم. در خصوص رفت آمد ها هم باید اشاره کنم که رفت و آمدها نسبت به گذشته بسیار کمتر شده است ولی چون روسیه و ایران ارتباطات قوی است، طی این مدت در سطح وزرای امور خارجه، وزیر امور خارجه ما شش بار به مسکو تشریف آوردن که چهار و یا پنج سفر ایشان در دوره کرونا بود. همچنین وزیر دفاع و وزیر نفت ما، ریاست محترم پارلمان ما که سفر بسیار مهمی بود به روسیه تشریف آوردن، ولی به طور کلی در سیاست خارجی، نه تنها در خصوص ایران در سیاست خارجی تاثیر گذار بود و تا حدودی باعث کاهش ارتباطات شد که امیدوار هستیم که در این فضای جدیدی که واکسیناسیون در حال اوج گیری هست، بتوانیم ارتباطات را تقویت کنیم. اما در بسیاری از ابعاد تلاش شد بین ایران و روسیه ارتباطات جایگزین وجود داشته باشد و ما اجازه ندهیم سطح روابط به نوعی معطل باقی بماند یا کاهش پیدا کند. بر این اساس دو کشور موفقیت های بسیار خوبی را در حوزه اقتصاد در سال 2020 داشتند که عدد و رقم هم آنرا نشان می دهد، آقای لاوروف نیز در مصاحبه ای که انجام دادن به این موضوع اشاره کردند که 43 درصد حجم تجارت دو کشور افزایش پیدا کرد. براساس آمار گمرک روسیه نیز حدود 105 درصد صادرات ایران به روسیه افزایش پیدا کرد، در کنار اون ما توانستیم بحث ساخت نیروگاه سیریک رو به جمع بندی برسانیم که این در غالب خط اعتباری روسیه کار آن آغاز شود، که چند سال معطل مانده بود.
شما پیش از این چه چشم اندازی در سیاست خارجی در روابط با فدراسیون روسیه را برای خود تعیین کردید و به نظر شما چه مواردی در روابط با روسیه باید تغییر کند یا اصلاح شود و چه کمی و کاستی هایی وجود دارد؟
من پیش از اینکه بعنوان سفیر مشغول فعالیت شوم، 20 سال نماینده پارلمان و عضو کمیسیون سیاست خارجی بودم و اصالتا کارمند وزارت خارجه بودم و بعد از وزارت خارجه وارد پارلمان شدم، لذا نسبت به سیاست خارجی حساس بودم. در خصوص روسیه نیز، مقطعی رئیس گروه دوستی پارلمانی ایران و روسیه بودم و تا حدودی با روابط دو کشور آشنایی داشتم، پس از اینکه قرار بر این شد سفیر بشوم، چند ماهی بیشتر در خصوص روابط دو کشور مطالعه کردم، آنچه من بعنوان نقصان دیده بودم این بود که روابط ما در دو حوزه نقص اساسی دارد؛ یکی در حوزه فرهنگی و دیگر در حوزه اقتصادی.
روابط ما سطح سیاسی، اطلاعاتی امنیتی، دفاعی و نظامی روابط خوبی است، نمی خواهم بگویم که در سطح عالی است، اما در سطح قابل قبولی قرار دارد. اما هنگامی که وارد حوزه فرهنگ و اقتصاد می شویم، ضعف را کاملا مشهود می بینیم. حال اگر از من پرسیده شود که بین حوزه فرهنگ و اقتصاد کدامیک اولویت دارد، من می گویم حوزه فرهنگ، به این دلیل که دو ملت شناختی بسیار پایینی از یکدیگر دارند. ما همسایه هستیم و مسافت ما تا روسیه نسبت به اروپا و آمریکا بسیار کمتر است ولی مردم ما اروپا و آمریکا را خیلی بیشتر از روسیه می شناسند. برخی از نقاط تاریخی وارد ذهن هر دو طرف شده و افراد ایران شناس در روسیه و روس شناس در ایران، در تاریخ بخشی از آنها گیر کرده است، بخشی در دوره تزاری و بخشی در دوره کمونیسم. لذا من فکر می کنم که در ابتدا باید روابط فرهنگی بین دو کشور را تقویت کرد. روابط فرهنگی با شعار قابل انجام نیست به این دلیل که ما با کشوری به نام روسیه مواجه هستیم که سرزمین وسیعی دارد، پس در حوزه فرهنگی باید برنامه جامعی برای شناخت داشته باشیم، ایران هم کشور بزرگی است و جمعیت زیادی دارد. خوب اولین نقص ما که بخواهیم ذکر کنیم اینست که نه ایرانی ها روسیه را خوب می شناسند و نه روس ها ایران. اولین دلیل شاید این باشد که ما زبان مشترکی نداریم، زبان مشترک به معنی گفتگو، یعنی اینکه شما در روسیه هیچ شبکه فارسی زبان وجود ندارد که روسیه را به مردم ایران معرفی کند و یا بالعکس. لذا اگه روسیه بخواهد به مردم ایران معرفی بشود، دوربین ها با زبانهای انگلیسی و فرانسه و غیره فیلم گرفته و سپس به زبان فارسی تبدیل می کنند و به خورد مردم ایران می دهند که این کاملا فیلتر می شود.
از اینرو اولین اولویت این است که ما باید دارای شبکه های تلویزیونی باشیم که روس ها به زبان فارسی به ایرانی ها و ایرانی ها به زبان روسی خودشان را به یکدیگر معرفی کنند. به نظر من این نقصی است از هر دو طرف، البته یکسری نقص های دیگری هم در ساختار های ما وجود دارد که ما انشاالله در آینده نزدیک موافقت نامه فرهنگی بین دو کشور را امضا می کنیم که چند سال معطل باقی مانده بود و پیگیری های جدی داشتیم و انشاالله انجام خواهد شد.
حال اگر ملت نسبت به یکدیگر شناخت پیدا کردند، وارد عرصه اقتصاد نیز می شوند. الان شاهد هستیم که چقدر بازار روسیه بازار بزرگی است، ولی ایرانی ها شناختی از این بازار ندارند. یک مثال اگر برای شما بزنم، چند سال پیش گروهی از ایران برای تهیه یک برنامه به روسیه آمدند و بعنوان همسایه شمالی از سرزمین روسیه فیلمبرداری کردند، با تجار ایرانی و برخی از روس ها گفتگو کرد و برنامه تاثیرگذاری بود. همین مختصر برنامه که از تلویزیون ایران آمدند و تهیه کردند در وزن خودش برای شناخت خیلی موثر بود. با افزایش این برنامه ها طبعا می تواند شناخت را افزایش دهد، تجار ایرانی با روسیه آشنا و وارد بازار این کشور شوند.
برنامه لغو روادید میان ایران و روسیه در چه مرحله ای قرار دارد و روند آن چگونه است؟
لغو روادید گردشگران گروهی را ما با روسیه توافق کردیم و قرار بر این بود که مسئولان دو کشور این توافق را امضا کنند، اما با توجه به اینکه موضوع کرونا پیش آمد، عملا پیش فرض همگی بر این بود و هست که در حال حاضر بحث گردشگری و رفت و آمد های توریستی خیلی نمی تواند در کوتاه مدت در دستور کار قرار بگیرد تا وضعیت کرونا روشن شود و ما این را به جمع بندی رسیدیم. اما در خصوص ایده لغو روادید، از ایده هایی است که ما در حال پیگیری آن هستیم و این موضوع طبعا نیازمند مذاکرات است و هم اینکه در ساختار هر دو کشور مورد بررسی قرار بگیرد و به یک جمع بندی برسند. بنده شخصا قائل هستم که لغو روادید و یا آسان تر کردن روادید حداقل برای رفت و آمد ها خیلی می تواند کار ساز باشد.
یکی از اصلی ترین سوالات ایرانیان، بخصوص دانشجویان این است که چه زمانی مرزهای ایران و روسیه باز می شوند و اکنون برای انجام پروازهای مستقیم بین دو کشور چه مشکلاتی وجود دارد؟
خوشبختانه پرواز مسکو – تهران هیچ وقت متوقف نشده، از زمانی که کرونا شروع شد، یک پرواز در هفته ادامه داشت.
من در ابتدا به این مقدمه اشاره کنم که ما قبل کرونا توافق کرده بودیم که ماهان ایر هر روز در مسیر تهران – مسکو - تهران پرواز داشته باشد. پیش از این سه روز داشت و قرار بر این بود که از تاریخ 1399.1.1 روزانه پروازهای تهران مسکو انجام شود که با شروع کرونا عملی نشد. همچنین توافق شده بود که هفته ای سه روز ماهان ایر، پرواز تهران – سن پترزبورگ – تهران داشته باشد. با شروع کرونا ما از ماهان خواستیم که پروازهای خودش را قطع نکند و روسیه نیز این همکاری را با ما داشت و هواپیمایی ماهان هفته ای یک پرواز داشت که تا به امروز نیز ادامه دارد. از چند ماه پیش شرکت ایرفلوت روسیه نیز هفته ای 2 پرواز را برقرار کرد. یعنی در حال حاضر ما هفته ای سه پرواز به تهران و از تهران به مسکو داریم، پس پرواز ما هیچگاه قطع نشده است. اما مشکل در رفت و آمدها است و باز شدن مرزها برای آمدن مسافر هست و این هواپیماهایی که رفت آمد می کنند اغلب "کارگو" کار می کنند و یا مسافران محدودی را جابجا می کنند که معمولا شامل دیپلمات ها و یا خانواده های آنها می شود. ما همچنین توانستیم برای برخی از تجار نیز روادید بگیریم. ولی تقاضای ما این بود، آقای دکتر ظریف هم چند بار با آقای لاوروف صحبت کردند، انشاالله در آینده هم که سفرهای متقابلی که بین وزرای امور خارجه خواهد بود، صحبت خواهد شد که طرف روس مرزهای خود را باز کند که دانشجویان و تجار ما بتوانند به روسیه سفر کنند. ما شاید این موضوع را خیلی رسانه ای نکردیم ولی تقریبا در مذاکرات سطح بالایی نبوده که این موضوع مطرح نشود.
برخی از خانواده نیز بر ما ایراد می گیرند که در این شرایط کرونا چرا به دنبال باز شدن مرزها هستید. اما بطور کلی ما به دنبال باز شدن مرزها هستیم که دانشجویان و تجار ما به روسیه سفر کنند و کارها به درستی انجام شود.
در صورت سفر دانشجویان ایرانی به روسیه، آیا واکسینه شدن آنها در کشور روسیه امکان پذیر است؟
موضوع واکسینه شدن دانشجویان ایرانی، بستگی به تصمیم دولت روسیه دارد، همانطور که مطلع هستید، در داخل روسیه نیز به صورت صنفی واکسیناسیون صورت می گیرد به نظر این بحث به مرور به دانشگاه ها و دانشجویان هم خواهد رسید، البته من در حال حاضر اطلاعات جامعی در این خصوص ندارم ولی فکر نمی کنم که مشکلی وجود داشته باشد و دولت روسیه تلاش می کند که همه را واکسینه کند. اما ملت ایران نیز باید توجه کنند، برخی گمان می کنند که همه نهادهای روسیه واکسینه شده اند و تنها مردم باقی مانده اند و این سوال را مطرح می کنند که چرا واکسن بیشتری نمی دهند. خوب در خود روسیه با 148 میلیون نفر جمعیت تنها حدود 6 میلیون نفر واکسینه شده اند. روسیه نیز در تولید واکسن محدودیت دارد و به همین دلیل است که تولید مشترک استقبال می کند. دوستان روس ما اعلام می کنند که ظرفیت تولید واکسن ما محدود است و هر کشوری که بتواند تولید کند، ما به آنها کمک می کنیم تا محصول مشترک تولید کند.
دیپلمات های ایرانی شاغل در روسیه تصمیمی برای واکسینه شدن دارند؟
بخشی از دیپلمات های ما واکسینه شده اند و خود من نیز پس از گفتگو با شما واکسن تزریق خواهم کرد. ما طبق نوبت پیش رفتیم و صبر کردیم تا دوستان روس ما به سفارتخانه ها اعلام کردند که آمادگی دارند و افرادی که داوطلب هستند، اعلام کنند. در مرحله اول دوستان ما در سفارت هر دو دوز واکسن را دریافت کردند که من در آن زمان در اجلاس سوچی حضور داشتم و در مرحله دوم با مکاتباتی که صورت گرفته، انشاالله من هم پس از گفتگو با شما واکسن را تزریق خواهم کرد.
به نظر شما روابط ایران و فدراسیون روسیه بیشتر استراتژیک هست یا حالت امنیتی دارد و این روابط را در بحث برجام چگونه ارزیابی می کنید؟
در بحث برجام، دوستان روس ما خیلی خوب برخورد کردند، یعنی هم در انعقاد برجام روسیه کمک کرد که این توافق منعقد شود، هم در زمان اجرای برجام، روسیه تلاش کرد که برجام اجرا شود. در زمان خروج آمریکا از برجام، روسیه مواضع منطقی را اتخاذ کرد مبنی بر اینکه آمریکاییها نباید این کار را می کردند. در بحث قطعنامه شورای امنیت که باید عملیاتی و اجرایی بشود، بازهم روسیه به نظر من موضع بسیار خوبی بود در سال گذشته و هم پس از اینکه دولت جدید آمریکا تشکیل شد، موضع روسیه موضع درستی است مبنی بر همین مواضع جمهوری اسلامی ایران است که خوب آمریکاییها باید به تعهدات خود عمل کنند، البته روس ها درست می گویند و همه طرف ها باید به تعهداتشان عمل کنند ولی تصریح می کنند که کشوری که از معاهده خارج شد، آمریکایی ها هستند و برای انجام تعهدات برجام، آمریکایی ها باید پیشقدم شوند و این همان چیزی است که مسؤولان ما در جمهوری اسلامی بارها اعلام کردند، مقام معظم رهبری مطرح کردند که آمریکایی ها در گام نخست باید تحریم ها را بردارند. کار آمریکایی ها ظلم مضاعف بود، اصل تحریم ها ظلم بود. سپس با قراردادی بستند که تحریم ها را بردارند. کار آنها که تحریم کردند بد بود و این کار آنها که تعهد دادند و عمل نکردند، بدتر بود. خوب ایران منطقی می گویید، شما تحریم ها را بردارید، بعد ما هم به تعهدات خود بر خواهیم گشت.
به نظر می رسد که مذاکرات برجام به بن بست رسیده است، آیا شما بازگشت قریب الوقوع آمریکا به برجام پیش بینی می کنید؟
اگر این تیمی که در آمریکا در راس قدرت هستند، فقط کافی است به حرفهای خود پایبند باشند، که چه گفتند و این حرف ها کافی است. من یک مورد به شما بگویم؛ حدود دو سال پیش آقای "رابرت مالی" مصاحبه ای را با "بی بی سی" انجام می دهد. در آن زمان "رابرت مالی" مسئولیتی در دولت آمریکا نداشتند و شاید هم تصور نمی کردند که برگردند، چون اوج قدرت دونالد ترامپ بود و همه گمان کی کردند که او در دور بعد رئیس جمهور می شود. از وی سوال شد که شما اگر دولت را بدست بگیرید، در ارتباط بازگشت به برجام چگونه عمل خواهید کرد و چه برخوردی با ایران خواهید داشت. ایشان می گویید ما باید از ایران عذرخواهی بکنیم، چرا ما از برجام خارج شدیم. این یک تعهد بین المللی بود. مگر دیگر آبرویی برای ما گذاشتند. ما چاره ای نداریم جزء اینکه به برجام برگردیم و تعهدات خودمان را انجام بدهیم. اما امروز همین آقای رابرت مالی که مصاحبه او موجود است، امروز مسؤول پرونده ایران است و بسیاری از مقامات کنونی دولت آمریکا که در دوره آقای ترامپ منتقد بودند و می گفتند که ما باید به برجام بازگردیم و تعهدات خود عمل کنیم. خودشون بعضا عبارت هایی را بکار می بردن که این رفتار ما در قبال ایران شرم آور است. اگر فقط به حرف های خود پایبند باشند و عمل کنند، کافی است. شما بیش از 2 سال به کشور ما آسیب رساندین، اقتصاد ما را عقب نگه داشتین، تحریم ها را برگرداندید و هیچ دلیل موجهی نیز برای این کار خود نداشتید. اگر در گذشته فرض کنیم که شما فکر می کردید که ما دنبال تسلیحات اتمی هستیم و آمدید با ما برخورد کردید که این نیز دروغ بود و ما بارها آنرا رد کردیم و در بعضی جاها سند سازی کردید ولی برجام را که خود شما پذیرفتید و خالق آن شما بودید و آنرا امضا کردید.
حال اگر بگوییم که ترامپ مخالف شما بود، که این کار او نیز خلاف قوانین بین المللی بود، ولی شما که خودتون در این امور بودید، پس باید بگردید. لذا صحبت هایی که وزیر امور خارجه آمریکا می کند و بعضا می گوید که توپ داخل زمین ایران است و ایران باید به برجام بازگردد و ایران باید اول اقدام کند، اینها تمام خلاف تمام مواضعی است که آنها طی این دو سال اتخاذ کرده اند و مواضع آنها در رسانه ها موجود هست و اگر فراموش کرده اند می توانند برگردند و نگاه کنند.
سوریه یکی از محورهای اصلی در همکاری ایران و روسیه است، چرا در روند حل و فصل مسائل سوریه، که ایران و روسیه به عنوان کشورهای ضامن در نشست آستانه مشارکت دارند، به اهدافی مورد نظر نرسیدند، چه کمبودهای در این همکاری ها وجود دارد؟
اول به روند آستانه اشاره کنیم که در این روند سه کشور ضامن شدند که سوریه ای ها مسائل خود را با یکدیگر طرح و حل و فصل کنند و به یک وفاق برسند و قرار نیست ایران، روسیه و یا ترکیه برای سوریه تصمیم گیری کنند. ما سه کشور ضامن هستیم، ضامن تصمیماتی که خود سوریه ای ها می گیرند.
در اینجا چه اتفاقی رخ داد، بعضی کشورها در سوریه فعال هستند و بیشتر به تروریست ها کمک می کنند و اتفاقا در روند کار آستانه اخلال ایجاد می کنند، آنهایی که تروریست ها را تقویت می کنند، آنهایی که نفت سوریه را می برند، آنهایی که برخی سوریه ای ها را به اقدامات نظامی تحریک می کنند، در اصل آنها خلاف می کنند و در راس آنها آمریکایی ها هستند و برخی از کشورهای اروپایی نیز هستند که متاسفانه نمی گذارند این روند به یک صلح و سازشی برسد.
بخش دوم اینست که کشورهای ضامن تلاش کنند. خوب کشورهای ضامن تلاش می کنند. الان در ماموریت آقای پترسون هم روسیه و هم جمهوری اسلامی ایران به او کمک می کند. در همین اجلاس آخر روند آستانه که در سوچی برگزار شد، آقای پترسون حضور داشت، اپوزسیون بود، خود سوری ها بودند، کشورهای ضامن بودند. برخی کشورها نیز به عنوان ناظر حضور داشتند. به نظر می رسد این فرمت، یک فرمت موفقی است که سه کشور در صدد حفظ این فرمت هستند و هم اینکه دخالت خارجی نباید در امور سوریه انجام شود. مطلب بعدی هم این است که اگر آنها بحث های حقوق بشری را مطرح می کنند، خوب اول باید در این کشور ثبات ایجاد شود، دوم اینکه به اقتصاد این کشور لطمات جدی وارد شده و به عبارتی فروپاشیده و باید کمک اقتصادی بکنند و به مردم کمک کنند. ولی متاسفانه اینها مردم را گروگان گرفته اند و برای اینکه از طریق گروگانگیری مردم و اینکه به مردم کمک نرسد و در معرض آسیب باشند، حکومت را در سوریه را تحت فشار قرار می دهند که به نظر این کار جوانمردانه ای نیست.
ایران و روسیه هیچ دعوایی در بحث سوریه با یکدیگر ندارند، چون هر دوی ما در جهت مبارزه با تروریسم و به دعوت رسمی دولت سوریه در این کشور حضور داشتیم و هر دو داریم تلاش می کنیم که سوریه بتواند به یک صلح و ثباتی برسد و طبعا روسیه و ایران آنقدر بلوغ یافته هستند که اگر نقاط اختلافاتی وجود داشته باشد، این نقاط را در یک روند کاملا دوستانه و براساس اصول و قواعد همکاری دو طرفه آنها را حل و فصل می کنند و اینها به نظر من برخی غربی ها و دشمنان روابط دو کشور هر آنچه را که دوست دارند، خواب می بینند و تلاش می کنند این خواب های خود سریعا برای دیگران نقل کنند.
در حال حاضر روابط ما با روسیه یک روابط روبه رشدی است و اتفاقا در یک دوره تاریخی قرار داریم که بسیار به یکدیگر نزدیک هستیم و رهبران دو کشور به هم نزدیک هستند که نمونه آن، نامه مقام معظم رهبری به جناب آقای پوتین نوشتند و نامه ای است که نامه ای که جناب آقای پوتین به محضر مقام معظم رهبری تقدیم کردند و همه این موضوعات نشان می دهد که روابط خوبی برقرار است و در سطوح عالی کارهای خودمان را پیش می بریم.
در سفر آقای قالیباف به مسکو در ماه فوریه، ایشان حامل پیام ویژه ای از آیت الله خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی ایران، به ولادیمیر پوتین رئیس جمهور فدراسیون روسیه بودند و اخیراً لوان جاگاریان سفیر روسیه در تهران، پاسخ نامه رهبر انقلاب را از طرف رئیس جمهور پوتین منتقل کرد. لطفاً توضیحاتی در خصوص محتوای این نامه را برای خوانندگان ما بفرمایید.
در این نامه ها، رهبر هر دو کشور بر این موضوع توافق داشتند که ما بتوانیم همکاری های جدی داشته باشیم، بخصوص در بخش اقتصادی همکاری های ما باید افزایش یابد و همچنین در بحث های منطقه ای اشاراتی را داشتند که چه کارها و حمایت هایی در مسائل منطقه صورت گیرد. من فکر می کنم یک ریل گذاری بود از همکاری های دو جانبه دو کشور و هم همکاری هایی که در عرصه منطقه ای ما می توانیم با یکدیگر داشته باشیم.
