اسپوتنیک به نقل از الجزیزه می نویسد: عملیات روباه صحرا در 16 دسامبر در عراق 1998 آغاز شد. چهار روز حملات شدید موشکی هوایی و دریایی توسط نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا به طول انجامید. هدف آن - اردوگاه های نظامی ، تأسیسات دولتی عراق و به گفته کارشناسان، شخصاً صدام حسین بود. بهانه آن امتناع مقامات عراقی از همکاری با بازرسان بین المللی بود که به دنبال سلاح های کشتار جمعی در این کشور بودند.
توجیه حمله
بشار فتحی العاکیدی، استاد تاریخ معاصر عراق در دانشگاه موصل، از اتهام ریچارد باتلر، رئیس آن زمان کمیسیون ویژه خلع سلاح سازمان ملل متحد، به نبود همکاری مقامات عراقی با این نهاد، بسیار متعجب شد. در آن دوره، عراق سالها در محاصره اقتصادی زندگی می کرد و دولت در تلاش برای کاهش فشارهای بین المللی، از خواسته های کمیسیون های بازرسی اطاعت کرد.
به گفته محمود عزو استاد علوم سیاسی دانشگاه موصل، هدف از عملیات روباه صحرا گرفتن امتیازات جدید از رژیم عراق بود. همانطور که این کارشناس در مصاحبه با الجزیره خاطرنشان کرد، در آن زمان یک مساله اساسی بین عراق و کمیسیون های بازرسی وجود داشت. این مساله به بازدید از تعدادی از واحد ها و تاسیسات بسیار مهم در قلمرو عراق بود. در میان آنها کاخ ها و اقامتگاه های ریاست جمهوری وجود داشت که در تمام استان های عراق قرار داشته است.
جنجالی با شرکت بیل کلینتون
به گفته عزو، دلیل چنین سیاست فعالی در جهت عراق، تمایل دولت آمریکا به منحرف کردن توجه رسانه های آمریکایی از رسوایی بزرگ بود، که در مرکز آن بیل کلینتون رئیس جمهور آمریکا و کارآموز مونیکا لوینسکی بودند، توسط اعلامیه های بمباران عراق و نگرانی در مورد موضوع سلاح های بیولوژیکی و شیمیایی.
مجید القیسی، مدیر برنامه امنیت و دفاع در مرکز توسعه سیاست های استانبول، گفت: علاوه بر رسوایی ارتباط نامشروع کلینتون و مونیکا لوینسکی، توجه به شکایات عراق در مورد نفوذ سرویس ویژه آمریكا به نهاد بازرسی بین المللی نیز مهم است. وقتی مقامات عراقی مطلع شدند که دستگاه های شنود در مقر کمیسیون در بغداد نصب شده است، بازرسان اخراج شدند.
هدف های عملیات روباه صحرا
در چارچوب عملیات روباه صحرا، هواپیماهای جنگی ایالات متحده 623 پرواز انجام دادند ، به 100 هدف حمله بردند و 540 بمب پرتاب نمودند ؛ انگلیسی ها 28 بار پرواز کردند و به 11 هدف حمله کردند. در طول این بمباران ها 62 سرباز عراقی کشته و 124 نفر مجروح شدند. به گفته القیسی، 82 غیرنظامی نیز کشته شدند.
آمریکایی ها و انگلیسی ها اعلام کردند که هدف از عملیات آنها منحصراً تأسیسات نظامی است. با این حال، چندین مدرسه ابتدایی و مخازن آب مورد استفاده 300 هزار عراقی در بغداد تخریب شد. علاوه بر این، آمریکایی ها به یک پالایشگاه نفت در بصره حمله کردند که ادعا می شد تحریم های آمریکا و سایر تحریم های غربی را نقض می کند.
تاسیسات نظامی، رادارها و دستگاه های موشکی زمین به هوا از سال 1991 تخریب شده است. بعنوان مثال عراق موشک های اسکاد در اختیار داشت که برد آنها به 650 کیلومتر می رسد. به گفته این کارشناس، هواپیماهای آمریکایی همچنین به بهانه تهدید به خطوط حمل و نقل در خلیج فارس، سامانه های موشکی ضد کشتی را در شبه جزیره فاو (جنوب عراق) بمباران کردند.
در جریان حملات هوایی، بیش از 70 مرکز نظامی و مقرهای رهبری عراق ، تعدادی از کاخ های صدام حسین، مقر اصلی حزب بعث و همچنین میادین نفتی در جنوب عراق آسیب دیدند.
هدف اصلی این عملیات توسط سندی برگر، مشاور امنیت ملی ایالات متحده اعلام شد که رژیم صدام حسین و محو برنامه تولید سلاح های شیمیایی، بیولوژیکی و هسته ای عراق بود.
حمله سرسختانه
این عملیات با بمباران شدید فرودگاه های عراق و سایر اهداف استراتژیک بوسیله موشک های تاماهاوک آغاز شد (تعداد آنها حدود 400 دستگاه بود که به طور قابل توجهی بیشتر از سال 1991 است). به گفته ابراهیم اسماعیل الراوی ، مدیرعامل شرکت الشهید ، که در دهه 1990 در صنایع نظامی فعالیت می کرد، دراین عملیات هواپیماهای آمریکایی B-52 مجهز به 7 تن بمب سهم گرفتند. الرویی در مصاحبه با الجزیره گفت: "هدف بمباران ها مراکز آموزشی در اردوگاه تاجی در شمال بغداد بود، اما در محاسبات نظامی چنین ضررهایی ناچیز تلقی می شد."
برنامه ریزی شده بود که این حملات تا زمان تسلیم رئیس جمهور صدام حسین ادامه داشته باشد، اما با اعتراض دولتهایی مانند فرانسه ، چین و روسیه جلوی این حمله گرفته شد.بود.
به گفته العکیدی، طرف آمریکایی قصد داشت با کمک این عملیات زیرساخت های عراق را از بین ببرد و از این طریق زمینه را برای سرنگونی رژیم حاکم عراق فراهم کند. این حملات همچنین برای از بین بردن گارد جمهوری بود که آمریکایی ها آن را پایه اصلی ارتش عراق می دانستند. در همان زمان، واشنگتن قصد داشت مخالفان را به طرف خود بکشاند.
تلاش برای جلوگیری از بمباران
به گفته العکیدی، عراق برای جلوگیری از این حملات تلاش کرد تا موضوع را با فرانسه ، چین و روسیه در میان بگذارد. الراوی گفت که پرسنل صنایع نظامی به عنوان سپر انسانی در محل کار خود باقی مانده و به محافظت از حدود 50٪ از امکانات مرتبط با تولید نظامی در برابر حمله کمک کرد.
القیسی به عدم توانایی عراقی ها برای جلوگیری از حمله اشاره می کند: هواپیماهای ما حتی در منطقه مجاز قادر به پرواز نبودند و نیروهای زمینی ما حدود دو سوم تجهیزات را از دست دادند. علاوه بر این، ما موشک برای نصب نداشتیم و این بن بست ناشی از جنگ 1991 بود.
آماده سازی دخالت
به گفته محمود عزو ، عملیات روباه صحرا به آمریکایی ها اجازه داد تا توانایی های عراق را از نظر توانایی دفع ایالات متحده و بسیج جامعه عراق و بین الملل آزمایش کنند.
العکیدی کاملاً با این دیدگاه موافق است. به نظر وی ، عملیات روباه صحرا مقدمه ای برای حمله به عراق بود. علاوه بر این ، ایالات متحده آمادگی برای ائتلاف بین المللی را آغاز كرد، كه در نهایت زمینه قانونی حمله را برای آنها فراهم كرد.
همانطور که القیسی متذکر می شود ، عراق سنگ بنای سیستم امنیتی منطقه است. ممکن است آمریکایی ها در جنگ پیروز شده باشند، اما آنها صلح را از دست دادند. این واقعیت که امروز عراق هنوز از عواقب حمله رنج می برد ، تأیید می کند که ایالات متحده فاقد استراتژی مشخص پس از جنگ است. در نتیجه ، خاورمیانه به عرصه درگیری های متعدد منطقه ای تبدیل شده است.
