وزارت دادگستری آمریکا پنج شنبه 29 اکتبر اعلام کرد که مقامات آمریکا، محموله بنزین منتسب به ایران (1,1 میلیون بشکه) که برای ونزوئلا ارسال شده بود را مصادره و آن را فروختند. واشنگتن از فروش این محموله بیش از 40 میلیون دلار دریافت خواهد کرد.
مطابق با اعلامیه نامبرده، منظور سوختی است که اوایل سال جاری با 4 نفتکش خارجی حمل می‌شد و دادگاه آمریکا در ماه اوت حکم مصادره این سوخت را صادر کرد.
جان دمر دستیار وزارت دادگستری، هماهنگ‌کننده امور امنیت ملی در این خصوص گفت:"با خرسندی عمیق می توانم اعلام کنم که ما قصد داریم درآمد حاصله از فروش این سوخت را دریافت کنیم و آن را پس از پایان رسیدگی به این پرونده به صندوق آمریکایی قربانیان تروریسم بدهیم که دولت حامی آن است".
در رابطه با اقدام اخیر آمریکا با مریم جلالوند، پژوهشگر ارشد حقوق بین الملل در حوزه سیاست خارجی به گفتگو نشستیم.
ایران و ونزوئلا چه پاسخی به این اقدام خواهند داد؟
من پیشتر قبل از اینکه کشتی های ایران به سمت ونزوئلا حرکت کنند در جایی گفته بودم که سه سناریوی محتمل برای این جریان می بینم. سناریوی اول این که کشتی های نفتی ایران بدون هیچ مانعی به ونزوئلا می رسند و پهلو می گیرند. سناریوی دوم محتمل می دانستم این است که آمریکا کشتی های نفتی ایران را توقیف می کند. سناریوی سوم این است که ایران در صورت توقیف شدن کشتی های نفتی پاسخ متقابل در فرم شایسته ای خواهد داد.
در سناریوی اول کشتی های ایرانی به ونزوئلا می رسند و قضیه براحتی فیصله پیدا می کند، اگر این اتفاق رخ می داد آنوقت هیمنه و هژمونی آمریکا در سطح بین الملل تنزل پیدا می کرد و از بین می رفت. آمریکا پس از جنگ جهانی دوم خودش را ابرقدرت دنیا می کند و وقتی که ایران براحتی در قسمتی از اقیانوس که می توانست تحت تسلط آمریکا باشد کشتی خود را وارد تا در آبهای ونزوئلا پهلو بگیرند این کار هژمونی آمریکا را بسیار تنزل می داد.
سناریوی دوم که در آن آمریکا نفتکش های ایران را متوقف و نفت آنها را توقیف می کرد که در حال حاضر این سناریو به وقوع پیوسته است. این موضوع برای ایران چه در سطح منطقه ای و فرامنطقه ای جالب نیست و وجه کشور را کاهش داده است و علاوه بر آن نیز ضربه مالی بزرگی را به دولت و مردم ایران وارد کرده است.
سناریوی سوم که ایران بخواهد یک پاسخ قاطع و شایسته ای به این اقدام آمریکا بدهد. از نظر من ایران می تواند و باید که یک پاسخ قاطع و کوبنده ای به آمریکا بدهد و همانطور که پیشتر نیز مشابه آن را انجام داده بود و کشتی نفتی انگلیس را در خلیج فارس متوقف کرده بود. ایران می تواند با پاسخ هایی در خلیج فارس که یک منطقه استراتژیک که نه تنها در سطح منطقه بلکه در دنیا است اقداماتی را علیه آمریکا انجام دهد.
آمریکا روز پنج شنبه اعلام می کند که با فروش این محموله عواید حاصل آن را به خانوده های قربانیان تروریستی می دهد. در هیچ دادگاه و مرجع بین المللی جرم ایران حتی در دست داشتن این اقدامات تروریستی ثابت نشده و ایران در اقدامات تروریستی اصلا دست نداشته است و هیچ دادگاهی هم برای آن تشکیل نشده است. خود آمریکا دادگاههای را در واشنگتن انجام داده است که در آنها دادستان جرم علیه ایران صادر کرده است بدون اینکه چنین جرمی در دادگاههای بین المللی درباره ایران صادر شود، بدون هیچ مدرکی.
اینکه آمریکا بیاید و کشتی های نفتی ایران را توقیف کند و در دادگاههای داخلی خودش علیه ایران رای صادر کند و اینکه عنوان کند که ما عواید حاصل از فروش این فرآورد های نفتی را به خانواده های قربانیان تروریستی اختصاص می دهیم. این دخالت آمریکا در امور بین الملل در جایی که هنوز هیچ حکمی در دادگاههای جهانی علیه ایران صادر نشده است. اقدامات آمریکا همیشه با خودسری همراه بوده است. آمریکا عنوان کرده است که در واقع از فروش این محموله ها حدود 40 میلیون دلار بدست می آورد. چهار کشور عربی شامل امارات و عمان مدعی شده اند که این محموله ها را خریداری کرده بودند و این محموله ها برای آنها می باشد بنابراین آمریکا باید فوری اقدام لازم در این زمینه را انجام دهد.
آیا برای ایران شانسی برای پس گرفتن این مبلغ از آمریکا وجود دارد؟
برای چنین موردی شانس نمی توان تعیین کرد زیرا طبق قوانین بین المللی، آمریکا حقی برای این محموله های نفتی ندارد که بخواهد آنها را سر خود بفروشد. آمریکا با این کار قوانین بین المللی را زیر پا گذاشته است. ایران پایبند به برجام است و به غیر از آمریکا بقیه اعضای برجام نیز به این توافق پایبند هستند و اعلام می کنند که تا زمانی که ایران به برجام پایبند باشد ما نیز پایبندیم. بنابراین تحریم هایی که آمریکا علیه ایران وضع می کند، تحریم هایی هستند که خود سرانه صورت گرفتند و تحریم های بین المللی محسوب نمی شوند. در دادگاههای بین المللی دنیا و حتی دادگاه بین المللی لاهه هیچ پرونده ای برای ایران در اقدامات تروریستی که انجام شده است تشکیل نشده و ایران محکوم نشده است. بنابراین ضبط و توقیف اموال ایران توسط آمریکا محکوم است و هیچ قواعد بین الملل و حقوق بین المللی این حرکت آمریکا را تایید نمی کند. آمریکا در این 40 سال نشان داده است که اقداماتی که علیه ایران انجام می دهد ریشه در دشمنی دیرینه دارد و ریشه حقوقی و بین المللی ندارد. اگر آمریکا تابع قوانین بین المللی است ثابت کند که کدام دادگاه بین المللی و دادگاه لاهه بخاطر مواردی که آمریکا مطرح می کند ایران را محکوم کرده اند. آیا ایران از برجام خارج شده است و میز مذاکره را ترک کرده است؟ پاسخ منفی است. هیچ حقوق بین المللی اقدامات آمریکا را تایید نمی کند و بلکه آن را محکوم می کند.
آمریکا کشوری نیست که بخواهد به قوانین، نظم و حقوق بین الملل پایبند باشد. از نظر من توقیف این محموله توقیف اموال دولت ایران نیست بلکه توقیف اموال عمومی مردم ایران است که آمریکا آن را غصب کرده است. اگر در دنیا هژمونی آمریکا تخریب شود و از بین برود و جامعه بین الملل با این مسئله روبرو شود که آمریکا نظم و قواعد بین الملل را زیر پا می گذارد قطعا در آن صورت باید اموال ایران و اموال مردم ایران را استراداد کند که در آنصورت شانس وجود دارد ولی اینکه آمریکا به هیچ مجمع بین المللی، سازمان بین المللی، دادگاه و نهاد بین المللی پاسخگو نیست آنگاه نمی توان شانسی برای این موضوع در نظر گرفت.
