سازمان اطلاعات آمریکا به این نتیجه رسیده که ایران به شبه نظامیان جنبش طالبان برای حمله به ارتش آمریکا و شرکای آنها در افغانستان وعده جایزه داده است. سی ان ان به نقل از اسناد پنتاگون و منابع خود این خبر را منتشر کرد. در این خبر آمده است: « نیروهای ویژه آمریکایی از پرداخت هایی در ارتباط با شش حمله با خبر شده اند. این حملات توسط شبه نظامیان در سال گذشته صورت گرفت از جمله حمله انتحاری به پایگاه نظامی در ماه دسامبر».
طبق این سند دولت خارجی پیشنهاد جایزه به شبکه حقانی در جنبش طالبان داده است. در این سند نام کشوری که پول پرداخت کرده نیامده است. اما برخی منابع نزدیک به موضوع به سی ان ان گفته اند که سخن در خصوص ایران است.
آقای پیرمحمد ملازهی، استاد ارشد و کارشناس مسائل افغانستان، پاکستان و هند معتقد است که خبر بدون سند و مدرک آمریکا را نمی توان باور کرد و دلایل آن را برمی شمرند.
تا چه اندازه این اتهامات را می توان مستند و حقیقی یا کذب دانست؟
بحث اول این است که موضوع پول دادن به طالبان و در واقع اجیر کردن آنها برای کشتن آمریکایی ها یا دیگران خیلی مستند به نظر نمی رسد، دلیلش هم این است که طالبان یک گروه ایدئولوژیک است و چنین گروهی را نمی توان با پول خرید و دستور داد که به طور مثال به پایگاه آمریکایی حمله کنید. طالبان بر اساس استراتژی جهادی که دارند، حرکت می کنند و کمتر می توان انتظار داشت که کشوری به آنها برای کشتن آمریکایی ها پول بدهد. اما در اینجا یک نکته قابل توجه است، اینکه طالبان از کمک های مالی، تسلیحاتی کشورهای دیگر استفاده می کنند که مسئله ی دیگری است و ارتباطات طالبان با کشورهای دیگر در این زمینه ها وجود دارد. برداشت من این است که پول گرفتن طالبان برای کشتن سربازان آمریکایی خیلی واقع بینانه نیست. خود آمریکایی ها هم چنین موضوعاتی را به طور مستند اعلام نکرده اند. ایران هم چنین رابطه ای را با شبکه حقانی تکذیب کرده است. ارتباط ایران با شورای کویته بوده و اگرچه شبکه حقانی جزئی از شورای کویته است ، اما این شبکه یک گروه به شدت رادیکال است که نیروهای زبده جنگ طلب دارد که بیشتر عملیات های انتحاری انجام می دهند و با شبکه های داعش و القاعده ارتباطات نزدیکی دارند. ضمن اینکه ارتباط خوبی هم با بخش امنیتی ارتش پاکستان موسوم به آی اس آی دارد. به سختی می توان قضاوت کرد که اطلاعات بدست آمده توسط آمریکایی ها از چه منبعی بوده و آیا منبع قابل اطمینان بوده یا خیر.
شبکه حقانی چه گروه و دسته ای است و اعضای آن چه ایدئولوژی را دنبال می کنند؟
شبکه حقانی، یکی از گروه های سرسخت جهانی است که سراج الدین حقانی آنرا بنیانگذاری کرد. سراج الدین حقانی هم عضو گروه جهادی بود که در پیشاور پاکستان مستقر بودند و از سال ۱۹۸۰ که ارتش اتحادیه جماهیر شوروی وارد افغانستان شد، این گروه ها سازماندهی شده و با شوروی جنگیدند. زمانی که نیروهای جهادی دولت موقت را با آقایان ربانی و مجددی تشکیل دادند، این گروه نتوانست خیلی در حاکمیت نقشی برای خود پیدا کند و همچنان به عنوان جهادگر نیروهای خود را در مناطق کوهستانی شرق افغانستان و مناطق قبایلی پشتو در پاکستان نگه داشتند. بنابراین این گروهی است که نیروهای بسیار متعصب مذهبی در اختیار دارد و ارتباطات نزدیکی با آی اس آی پاکستان داشته و بخشی هم از شورای کویته به حساب می آید. اما اینطور به نظر می رسد که اگر در نهایت شورای کویته با دولت مرکزی گفتگوی بین افغانی را ترتیب دهند و به صلح و سازش رسیده و طالبان شریک قدرت شوند. گروه حقانی ممکن است دست به انشعاب زده و بخش های نظامی این گروه ها حاضر نشوند در قدرت شریک شوند. برای آنکه معتقدند باید قدرت را به زور در کابل به دست بگیرند و امارت اسلامی خودشان را احیا کنند. در واقع این دیدگاه آنها یک دیدگاه قدرتمند ایدئولوژیکی است. نظر من این است که ببینیم آیا آمریکایی ها جزئیات بیشتری را از این خبر منتشر خواهند کرد یا خیر. در هر صورت در شرایط کنونی به سختی می توان باور کرد که گروه ایدئولوژیکی که برای جهاد و بر اساس اعتقادات خودش کار می کند به عنوان عامل یا مزدور کشور دیگری حاضر شود حملاتی را ترتیب دهد.
