ولادیمیر ساژین، تفسیرگر خبرگزاری اسپوتنیک و خاورشناس مطرح روس می نویسد: متاسفانه با این حال، بحران های جهانی و نقاط داغ ناپدید نمی شوند - آنها فقط کمتر دیده می شوند. به نظر می رسد که امور سیاسی قرنطینه شده و حل مسایل در جریان آنلاین قرار گرفته است.
درگیری مسلحانه در سوریه تقریباً 10 سال است که ادامه دارد. دهها گروه نظامی و سیاسی سوریه و همچنین کشورهای منطقه ای و غیر منطقه ای مستقیم و غیرمستقیم در آن دخیل هستند. پس از شکست دشمن مشترک - گروه تروریستی داعش، منافع بسیاری از شرکت کنندگان درگیری در سوریه متنوع و غالباً کاملا متضاد همدیگر شد و این دلگرم کننده نیست.
در حال حاضر در سوریه روسیه، ایران، ترکیه، آمریکا به طور فعال اقدام می کنند. این کشور از نظر حقوقی در واقع به حوزه های نفوذ تقسیم شده است.
شمال و شمال غربی سوریه تحت کنترل کامل ترکیه است. قانون ترکیه در آنجا در حال اجرا است، از جمله در رشته هایی مانند امور مالی، سرمایه گذاری، حقوق و وضعیت شخصی شهروندان. فرماندهی ترکیه همچنان به افزایش حضور نظامی خود در ادلب ادامه می دهد. براساس آمارهای رسمی، 58 پست دیدبانی و پاسگاه در حال حاضر در استان ادلب مستقر شده اند. آنها عمدتاً در امتداد خط تماس بین شبه نظامیان و نیروهای دولتی و در امتداد بزرگراه M4 متمرکز شده اند. در مورد تعداد پرسنل ارتش، تخمین های مختلف در اینجا شنیده می شود - از 10 تا 29 هزار سرباز و افسر. حداقل 100 واحد از وسایل نقلیه زرهی، تانک سنگین و توپ خودرو به استان منتقل شدند. آنکارا مشروعیت رئیس جمهور بشار اسد را برسمیت نمی شناسد.
در شرق رود فرات، کردها و عربها، به سرپرستی آمریکا، از طریق سیستم شوراهای مستقل از دمشق، قلمرو وسیعی اداره می کنند. آمریکایی ها نه تنها اوضاع اجتماعی- سیاسی و نظامی این منطقه را کنترل می کنند، بلکه میادین نفتی را نیز کنترل می نمایند. یكی از وظایف یگان دو هزار نفری آمریكا مستقر در آن سامان - مسدود كردن مسیر حمل تجهیزات نظامی انجام شده توسط ایران از طریق عراق و سوریه برای حزب الله و سایر گروههای رزمی طرفدار ایران است.
ایران به نوبه خود، به منظور کسب اطمینان از اثربخشی "هلال شیعه" از ایران تا دریای مدیترانه، تلاش می کند تا این مسیرها را تقویت و گسترش دهد و این امر تأثیر و مزیت های تهران را در کل منطقه خاورمیانه از جمله و شاید، بیش از همه در سوریه ایجاد می کند.
ایران علاوه بر فعالیت های نظامی و ویژه، طیف گسترده ای از ابتکارات اقتصادی و اجتماعی را در سوریه انجام می دهد تا نفوذ خود را در قلمرو تحت کنترل بشار اسد تقویت کند. در ماه آوریل سال جاری میلادی ایران 65-70٪ از خاک سوریه کنترل کرد.
در ماه های اخیر، ایرانیان و اعراب دوست ایرانی، براساس قانون شماره 10 مصوب آوریل 2019، اقدام به خرید ملک در شهرها و روستاها کرده اند. این سند، سوری ها را موظف کرده است که ظرف 30 روز از 11 آوریل سال گذشته، حقوق مالکیت خود را تأیید کنند. وزارت اداره محلی سوریه لیستی از مالکان خانه را بر اساس اسنادی که توسط خود مالکان یا نزدیکان آنها تهیه شده است، گردآوری کرده است. املاکی که اسناد برای آنها ارسال نشده است، مصادره شد. این قانون، در حقیقت، اموال هر دو گروه از مخالفان بشار اسد را آنهایی که با رژیم بشار اسد مبارزه می کردند و پناهجویانی که به دلیل درگیری نظامی از کشور فرار کردند، از مالکیتشان محروم نمود.
قابل توجه است که فقط در منطقه دمشق، اخیراً بیش از هشت هزار املاک و مستغلات توسط "شیعیان کشورهای دیگر" خریداری شده است.
ایران بدون سر و صدا اما مداوم، مساجد محلی اهل سنت را به مراکز مذهبی شیعه تبدیل می کند و همچنین در همه جا ساختمان کلوپ ها، مساجد و مدارس جدید شیعه را بنا می کند. بدون دستورها از تهران نبود که مقامات سوریه شعبات زبان فارسی و فرهنگ ایرانی در دانشگاه ها و دانشکده های زبان شناسی در شهرهای بزرگ کشور افتتاح کردند. چنین کار بزرگ اقتصادی و ایدئولوژیکی ایران در سوریه، به گفته تهران ، باید موقعیت ممتازی را برای ایران فراهم کند.
روسیه روشی دیگر را طی می کند. البته روسیه منافع تاریخی خود در خاورمیانه و در سوریه دارد و از آن دفاع می کند و اصرار دارد که دیگر کشورها این علایق را درک کنند. با این حال، روسیه تنها در پایگاه های نظامی خیمیم و طرطوس و همچنین در نقاط استقرار پلیس نظامی روسیه، موضع گرفه و مسکو ادعا نمی کند سرزمین های سوریه یا املاک و مستغلات سوریه را تصاحب کند. روسیه با گروه های تروریستی مبارزه می کند و به دنبال برقراری صلح در سوریه و تامین تمامیت ارضی و حاکمیت آن است.
علاوه بر این، روسیه نه با رفتارهای عقیدتی خود ، بلکه با کمک های ویژه - نظامی ، بشردوستانه ، مردم سوریه را به سمت خود جذب می کند. می توان بحث کرد که آیا مسکو باید وارد حوادث سوریه در سپتامبر 2015 شود. اما واقعیت پیروزی بر بدترین دشمن بشریت - دولت اسلامی ، که در درجه اول با کمک روسیه بدست آمده است، به خودی خود گویا است.
علاوه بر این، رویکرد اصلی روسیه نظامی نیست بلکه مسیر مذاکرات، مسیر دیپلماسی، مسیر گفتگوی صلح آمیز با همه نیروهایی است که ترور را به عنوان سیاست خود ترجیح نمی دهند.
در ماه های اخیر، وضعیت بسیار نگران کننده ای در ادلب مشاهده شد. توافق نامه های حاصله میان پوتید و اردوغان روسای جمهوری روسیه و ترکیه در تاریخ 5 مارس به کاهش تنش در منطقه ادلب و روابط بین مسکو و آنکارا کمک کرد. با این حال، اوضاع به سرعت در حال توسعه در ادلب و در سراسر سوریه ، از جمله در ارتباط با همه گیر کروناویروس، نیاز به مشاوره جدید بوجود آورد.
از این لحاظ، هر دو گفتگوی دو جانبه نمایندگان روسیه و ترکیه، روسیه و ایران و همچنین روند آستانه از اهمیت بالایی برخوردارند. علاوه بر این، شرکت کنندگان در این فرایند دیدگاه متفاوتی از حال و آینده سوریه دارند.
در تاریخ 22 آوریل، گفتگویی در چارچوب یک کنفرانس ویدئویی با شرکت وزبران خارجه کشورهای ضامن فرمت آستانه - روسیه، ایران و ترکیه - سرگئی لاوروف، محمد جواد ظریف و مولود چاووش اوغلو صورت گرفت. آنها در مورد وضع امور سوریه بحث کردند و بار دیگر تأکید نمودند که ادامه همکاری های مؤثر در چارچوب فرایند آستانه و ادامه تلاش های روسیه، ایران و ترکیه به منظور دستیابی به ثبات و امنیت پایدار در سوریه و در کل منطقه چه اهمیتی دارد. همچنین تأیید شد که اجلاس سه رهبر گروه آستانه برگزار می شود، اما تاریخ دیدار دیرتر مشخص می شود.
مذاکرات ویدئویی بین وزیران خارجه فرمت آستانه با دقت آماده شد. در آن پوتین رئیس جمهور روسیه در خصوص اوضاع در سوریه با روحانی و اردوغان تلفنی گفتگو کرد. پیشتر محمد ظریف از دمشق دیدن کرد و با بشار اسد رئیس جمهور و ولید معلم وزیر امور خارجه سوریه گفتگو کرد.
همه اینها باعث آن نمی شود که اوضاع سوریه تیره نشود، زیرا مواقع و حوادث بیزونی زیادی وجود دارد که به طور عینی و ذهنی بر آن تأثیر می گذارند. اما دانستن و در نظر گرفتن مواضع و نظرات همدیگر، به بازیگران اصلی در زمینه سوریه این فرصت را می دهد تا مین های مستقر در اینجا و آنجا را خنثی کنند. ارزش عظیم گفتگو و رایزنی بین روسیه ، ایران و ترکیه در مورد سوریه همین است.
