اسپوتنیک - پیشتر، ترویکا در پاسخ به اقدامات ایران برای کاهش تعهدات در توافق هسته ای، تصمیم خود را برای راه اندازی "مکانیزم حل اختلاف در قبال برجام" اعلام کرد.
پس از جلسه دیروز کمیسیون برجام در وین، هایکو ماس وزیر امور خارجه آلمان در شورای امنیت سازمان ملل نیز گفت: توافق برجام بهترین ساز و کار برای تضمین عدم دستیابی ایران به سلاح های هسته ای باقی مانده است، تهران نیز باید بلافاصله به تعهدات خود بازگردد.
وی افزود که اروپا "نقش خود را در حفظ برجام ایفا می کند." ماس گفت: اما ایران باید همین اقدام را متقابلا انجام دهد و بدون تأخیر به تحقق کامل (تعهدات خود) بازگردد.
اسپوتنیک در مصاحبه اختصاصی با دکتر حسن بهشتی پور پژوهشگر در زمینه مسائل هسته ایران نظرات این کارشناس را جویا شد.
چه چیزی تأثیر در تصمیم گیری اروپایی ها در مورد "پرونده ایران" برای عدم انتقال آن به شورای امنیت سازمان ملل متحد گذاشته است؟
ایران تعهدات خود در قبال برجام کاهش داده است، اما نظارت ها و کنترل های آژانس بر سایت های ایران همچنان ادامه دارد. این نظارت ها یکی از بیشترین و بی سابقه ترین کنترل های سازمان انرژی اتمی است که توسط ایران رعایت می گردد. میزان این کنترل ها حتی از میزان تعهدات پروتکل های الحاقی، ایران تعهدات بیشتری را پذیرفته است.
بنابراین اروپایی ها دریافتند که با ارسال پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل و قطعنامه های ششگانه پیشین برگردد که موجب بازگشت تحریم های سازمان ملل شود، عملاً ایران همکاری های گسترده خود با آژانس انرژی اتمی را قطع خواهد کرد و موجب این می شود که دستاورد بزرگی که اروپایی ها با توافق هسته ای ایران (برجام) بدست آورده بودند از بین برود.
چه چیزی باعث شد اروپا از موضع پیشین خود کنار بیایید؟
اروپایی ها با درک این موضوع که اگر همچنان به خواسته های امریکا و اسرائیل بی چون و چرا تن دهند باعث از دست دادن دستاورد هسته ای با ایران می شوند، موضع میانه رو تری نسبت به مواضع پیشین خود اتخاذ کردند تا بتوانند با ایران وارد مذاکره شوند و خواسته های ایران در زمینه صادرات نفت و بازگشت پول حاصل از نفت را تحقق بخشند.
رئیس جدید سیاست خارجه کمیسیون اروپا نیز اعلام آمادگی برای رسیدن به چنین هدفی ابراز داشته است. در مجموع اروپایی ها متوجه شدند که ایرانی که تحت نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی فعالیت دارد به مراتب بهتر از زمانی است که ایران را در وضعیتی قرار دهند تا این کشور ارتباط و همکاری های خود با آژانس را متوقف کند.
همچنین باید به این نکته توجه داشت، که ایران با روند کنونی که در پیش گرفته، اگر اتحادیه اروپا و آژانس فشارها بر ایران را افزایش دهند ایران نیز با افزایش ذخایر میزان اورانیوم غنی شده و تعداد سانتریفیوژهای خود دست به اقدام متقابل خواهد زد.
آیا از ایران انتظار می رود برجام را در قالب قبلی دوباره زنده کند؟
بله، به محض بازگشت اروپاییان به تعهدات خود از قبیل تامین درآمدهای نفتی و فروش نفت، ایران نیز تعهدات برجامی خود را از سر خواهد گرفت.
این شرکت ها و بانک های اروپایی هستند که باید چاره ای بیاندیشند تا راه حلی برای رهایی از فشار ایالات متحده آمریکا پیدا کنند، نه اینکه به ایران فشار وارد کنند.
