گزارش و تحلیل

رویای اسرائیلی‌ها در باره بهبود مناسبات با ایران

© Sputnik / Alexey Vitvitsky /  مراجعه به بانک تصاویر اسرائیل
 اسرائیل  - اسپوتنیک ایران
اشتراک
اقدام عمان با دادن پیشنهاد ایجاد یک کانال ارتباطی غیر رسمی با ایران به اسرائیل، مثل «یک خواستگار یکطرفه» است.

مقامات کشور عمان در اواسط سال 2013 به اسرائیل پیشنهاد ایجاد یک کانال ارتباطی غیر رسمی با ایران را ارائه داد که بنیامین نتانیاهو این پیشنهاد را رد کرد.

سلطان قابوس در سال 2013 نقش یک واسطه خاص را طی مذاکرات پنهانی آمریکا و ایران ایفا کرد که پس از دو سال منجر به توافق برجام شد.

مسقط معتقد بود اگر ایران همزمان با اسرائیل مذاکره کند، گفتگوهای ایران و آمریکا نیز بهتر پیش می رود و به نتایج بهتری می رسد.

اسپوتنیک با ولادیمیر ایلیچ مسامد، ایران‌شناس و کارشناس مسائل سیاسی در خصوص ایران در این زمینه به گفتگو نشست.

پرسش: آیا ایران با این پیشنهاد موافقت خواهد کرد؟

مسامد: ما در حال حاضر اصلا مطمئن نیستیم که ایران بتواند این کار را انجام بدهد و مخالف آن نباشد. در حال حاضر مناسبات بین ایران و اسرائیل خیلی بد است و می توان گفت حتی مناسبات خصمانه است. از اینرو نخست وزیر ما اصلا مطمئن نیست که ایران بتواند و اصلا پایه ای برای این امر وجود دارد، از این جهت است که آن را رد کرده است.

اما من فکر می کنم که هنوز وقت آن نرسیده است، زیرا درحال حاضر هیچگونه چشم اندازی برای برقراری مناسبات وجود ندارد. شاید در آینده دور، طی 20 یا 30 سال دیگر. اما در حال حاضر، در این مناسبات خیلی خصمانه، مثلا در حالی که در ایران شعارهایی مثل اینکه اسرائیل از صفحه سیاسی جهان محو بشود، و اینکه هیچ ارتباطی بین دو کشور وجود ندارد، ما اصلا مطمئن نیستیم که امکانی برای این امر بوجود آید. از آن جهت وقت آن نرسیده که ما در اینباره فکر کنیم.

در اسرائیل افراد زیادی هستند که در خواب می بینند که زمانی برسد که بین کشورهای ما مناسباتی بوجود آید. ولی فکر نمی کنم وقت آن رسیده باشد. بهرجهت مردم اسرائیل هیچ احساس دشمنی نسبت به مردم ایران ندارند، ولی رژیم اسلامی ایران اصلا چنین چیزی را نمی خواهد. تا بحال شعارهایی مانند، اسرائیل رژیم صهیونیستی است، اسرائیل کشور اشغالگر و غیره و غیره، در ایران طنین انداز است. از این جهت فکر نمی کنم بین کشورهای ما حسن تفاهم وجود داشته باشد.

نتانیاهو نیز در این رابطه نقشی بازی نمی کند و فکر نمی‌کنم که مربوط به او باشد. زیرا در خود جامعه اسرائیل در حال حاضر فکری در باره اینکه برقراری مناسبات امکان پذیر است، وجود ندارد. زیرا ما می بینیم که همچین چیزی از طرف ایران منعکس نمی شود. از این جهت فکر نمی‌کنم که اگر حزب دیگری زمام امور را بدست بگیرد مثلا حزب آبی و سفید که چند ژنرال آن را رهبری می کنند طور دیگری شود و نقطه نظر آنها متفاوت باشد. به نظر من تمام این حرکات و جنبش و اقدامات باید از طرف ایران برقرار بشود. اگر برخورد ایران تغییر کند و شعارهایی مانند «مرگ بر اسرائیل» از صحنه سیاسی ایران از بین برود شاید ایده برقراری ارتباط مثل رابطه رسانه ای بین دو کشور امکان پذیر شود.

رونق کسب و کار تولید پرچم آمریکا و اسرائیل در ایران - اسپوتنیک ایران
رونق کسب و کار تولید پرچم آمریکا و اسرائیل در ایران

این در واقع یک مسأله مبرم است. تمام مردم می خواهند که مناسبات ما بهتر بشود. اما پایه‌ای برای اجرای آن مشاهده نمی کنیم.

در مقایسه اینکه برقراری مناسبات ایران با اسرائیل دشوارتر است و یا ایران با آمریکا، برقراری مناسبات با ایالات متحده خیلی بهتر و آسان تر است. طی سالهای زیادی این دو کشور بطور رسمی با یکدیگر گفتگو کرده اند. چند تلاش هم صورت گرفته است، مثلا تلاش رئیس جمهور روحانی که در سفر به آمریکا گفته بود که « شاید ما وارد مذاکرات بشویم». حتی آقای ظریف وزیر امورخارجه ایران گفته بود که ما می توانیم در شرایط معینی با آمریکا گفتگو کنیم. اگر تعادلی بین دو جناح مخالف در ایران برقرار بشود، شاید هم ارتباط با آمریکا برقرار بشود. ایران در حال حاضر در بهبود مناسبات خود با آمریکا ذینفع است. در صورت بهبود مناسبات با آمریکا، هم وضع سیاسی و اقتصادی ایران بهبود خواهد یافت و شاید هم تحریم های اقتصادی که آمریکا مرتب علیه ایران اعمال می کند از بین برود.

از طرف دیگر اگر کانال ارتباطی با آمریکا برقرار بشود، خود مناسبات با اسرائیل هم رو به بهبودی خواهد رفت. اسرائیل و آمریکا کشورهای نزدیک بهم هستند و این گرایش خیلی خوبی هم خواهد بود. در حال حاضر به نظر من نشان هایی در این رابطه وجود دارد. وزیر خارجه عمان طی یک هفته دو بار به ایران سفر کرد. اهداف سفر وی این بود که عمان می‌خواهد به عنوان میانجی ایفای نقش کند. چنین سفرهایی به نفع این نوع گرایش خواهد بود.

پس از پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری ایران در اواسط سال 2013، سلطان قابوس، پادشاه عمان، تصمیم گرفت تا گام دیگری در میانجیگری خود برداشته و مذاکرات ایران و اسرائیل را به منظور کاهش تنش ها بین این دو کشور سازماندهی کند.

اسپوتنیک با سید هادی افقهی کارشناس مسایل خاورمیانه و کشورهای عربی در این خصوص به گفتگو نشست.

پرسش: تا چه اندازه ابتکار عمان می توانست حیاتی باشد اگر بلندپروازی های نتانیاهو نبود؟ آیا ایران با اجرایی شدن این ابتکار موافقت می‌کرد؟

افقهی: اصلا بهیچ وجه. ابتکار از سوی عمان بوده است. سلطنت عمان از قبل روابط بسیار نزدیکی با اسرائیل داشته است و الان این روابط علنی شده است. مخصوصا پس از دیدار نتانیاهو و خانمش که استقبال شایانی از آنها بعمل آمد. ما از این موضوع آگاه بودیم، ولی اینکه عمان بیاید و این پیشنهاد را بدهد، مثل « یک خواستگار یکطرفه» است. ما هیچ دخالتی در این داستان نداشتیم. اگر هم عمان می خواسته است چنین اقدامی بکند و حتی اگر نخست وزیر اسرائیل این ابتکار عمل را قبول می کرد، بطور قطع ایران با چنین چیزی موافقت نخواهد کرد. زیرا وقتی رژیم صهیونیستی را یک رژیم اشغالگر و نامشروع و کودک کُش می‌دانیم، چطور بیائیم و با آن یک کانال گفتگو باز کنیم؟

ادامه میانجیگری عمان میان ایران و آمریکا برای مذاکرات - اسپوتنیک ایران
ادامه میانجیگری عمان میان ایران و آمریکا برای مذاکرات

مخالفت ما با موجودیت رژیم صهیونیستی یکی از دلایل مشکلات زیادی است که الان داریم تامل می کنیم و هزینه اش را می پردازیم، این رژیم یک رژیم غاصب است و باید از بین برود و نه مردم اسرائیل. ما با مردم یهود مشکلی نداریم. این رژیم کودک‌کُش و فتنه‌گر خطر و تهدیدی در منطقه ماست. کما اینکه دیگر ثابت شده است. لذا ابتکار عمل با عمانی ها بوده و حال نتانیاهو قبول می کرد یا نمی کرد تغییری در مواضع اصولی و راهبردی ایران نسبت به  موجودیت رژیم صهیونیستی قطعا بوجود نخواهد آورد.

ما حتی بشوخی هم این را تأمل نمی کنیم چه برسد به جدی. ما اصل و اساس موجودیت رژیم صهیونیستی را برسمیت نمی شناسیم. حالا وقتی چهره ها عوض می شوند، مگر فلسفه موجودیت تغییر می کند؟ فلسفه وجود رژیم صهیونیستی یک وجود نامشروع و اشغالگر است. این رژیم باید محو و نابود بشود. جایگزین آن را هم ایران ارائه کرد. حالا بعضی ها می گویند اگر شما حالا می خواهید این رژیم نباشد، راه حل شما برای حل بحران فلسطین و اسرائیل چیست؟ ما می گوئیم: رفراندوم. بهرجهت این منطقه و سرزمین که اسمش فلسطین است، ساکنینی داشت و دارد، بعضی از آنها یهودی و بعضی از آنها مسیحی و بعضی از آنها هم مسلمان هستند که منظور ساکنین اصلی است.

یک زمانی این سرزمین دست یهودی ها بود و بعد دست مسیحیان افتاد و هزار و چندی سال هم خلیفه دوم آن را فتح کرد تا الان. در آنجا زندگی مسالمت آمیز وجود داشت. از زمانی که رژیم غاصب صهیونیستی آمد و این سرزمین را دچار قتل و غارت و باندهای آدم‌کش و گروه های ترور تشکیل شدند، در واقع بحران شروع شد.

 پس جایگزین ما برای مسأله رژیم فعلی، رفراندوم است و هر چه مردم خواستند. زیرا بحث دمکراسی یک پدیده جهانی‌پسند است. انتخابات که در همه دنیا دارد اعمال می شود. دمکراسی یعنی متکی به آراء مردم. ایران مکانیزم ها و ساز و کار و تمام اصول  و بند بند آن را به سازمان ملل ارائه کرد. سازمان ملل هم به عنوان یک سند رسمی آن را ثبت کرد و این پیشنهاد را پذیرفت. منتها اجرا کردن آن، نه خود صهیونیست ها تمکین می کنند و اجازه می دهند و نه آمریکا که حالا آمده به جنگ مردم فلسطین هم «معامله قرن» را مطرح کرده است.

آمریکا می خواهد فلسطین نابود بشود و ما می خواهیم رژیم صهیونیستی نابود بشود. این هم یک اصلی است جزو اصول ثابته سیاست های خارجی جمهوری اسلامی ایران است.

محمود عباس: روابط خود با آمریکا و اسرائیل را قطع می کنیم - اسپوتنیک ایران
محمود عباس: روابط خود با آمریکا و اسرائیل را قطع می کنیم

پرسش: به چه دلیل مقامات عمان این موضوع را مطرح کردند؟

افقهی: عمانی ها در مسائل میانجی‌گری و واسطه‌گری شناخته شده هستند. آنها از زمان قبل از انقلاب و در زمان شاه به خاطر کمک هایی که شاه در مقابل حرکت جدایی طلب کمونیستی ظفار به سلطان قابوس کرد، روابط خوبی با ایران داشتند. شاه نیرو فرستاد و اجازه نداد که جبهه ظفار و منطقه ظفار از خاک عمان جدا بشود و نیروهای ایران هم تا مدتی در آنجا حضور داشتند. بعد از جمهوری اسلامی ایران هم روابط حسنه ایران با عمان حفظ شد.

عمانی ها شاید از روی دلسوزی این موضوع را مطرح کردند. آنها هم تصمیم گرفتند این موضوع را مطرح بکنند، آنها بدشان نمی آید که چنین چیزی را مطرح بکنند. حال اگر شد که خیلی خوب خواهد شد و ما هم در این تحول در واقع سهیم هستیم. اگر هم نشد، می گوئیم که هدف ما خیرخواهی برای منطقه است تا تشنج و تنش از منطقه خاورمیانه دور بشود. منطقه از فضای جنگ دور بشود. من حقیقتا نیت اصلی عمانی ها را نمی‌دانم اما رویکرد آنها، رویکرد واسطه‌گری است.

آنها بین حوثی های یمن و سعودی ها خیلی تلاش می کنند که به مذاکره بپردازند. هرچند، سعودی ها از نقش عمان خیلی ناراحت هستند. می گویند عمان جزو شورای همکاری خلیج فارس است و نباید اینقدر به حوثی ها رو بدهد و از آنها طرفداری بکند و کریدور باز بکند و غذا و دارو و سلاح بفرستد. سعودی ها چنین اتهامی به عمانی ها می زنند. ولیکن بطور کلی سیاست عمان این است. حالا آمریکایی ها دوست دارند که در یک منطقه پرتنش و پرآشوب پستچی خوب و میانجی‌گر خوب داشته باشند. زیرا آمریکا هر وقت که دلش بخواهد از طریق آن پیام ها و پست ها و پیشنهاداتش را به اینور و آنور  و مخصوصا به ایران بفرستد. لذا سلطان قابوس آمد و نامه آقای اوباما را به مقام معظم رهبری حاوی پیشنهاد آغاز مذاکرات هسته ای داد. از اینرو نقش و  فلسفه عمانی ها این است و جایگاه آنها هم مخفوظ است و وقتی یک کسی در منطقه همه قبولش داشته باشند، این دیپلماسی فاخری است که همه به آن احترام می گذارند.

نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала