حوادث اخیر در منطقه خاورمیانه گواه آن است که احتمالا تنش ها در این منطقه در سال جاری میلادی افزایش خواهد یافت.
مساله ترور سردار سلیمانی در کنار وضعیت لیبی، سوریه و عراق و مشکلات دیگر در خاورمیانه نشان دهنده آن است که منطقه سالی بسیار پر تنش خواهد داشت. سیاست آمریکا در خاورمیانه و تنش میان ایران و آمریکا به موضوعی بسیار جدی در سطح بین الملل تبدیل شده است.
اوضاع بسیار پر تنش است و اگر از کنترل خارج شود هر لحظه ممکن است به درگیری نظامی منجر شود. با وجود این، اگرچه فشارهای آمریکا علیه ایران هر روز بیشتر شده است اما ایران همواره از خود خویشتنداری نشان داده است.
اسپوتنیک با پروفسور الکساندر آزادگان، استاد دانشگاه در کالیفرنیا- اقتصاد سیاسی بین الملل، سردبیر ارشد تارنمای « یونایتد ورلد اینترنشنال» و تحلیلگر ارشد مسائل ژئوپلیتیکی در رسانه های جهان در این خصوص به گفتگو نشست.
پرسش: با توجه به حوادث اخیر بین ایران و آمریکا، پیش بینی شما چگونه خواهد بود، آیا تنش ها در منطقه افزایش خواهد یافت و یا کاهش می یابد؟
آزادگان: در اینجا باید به سیستم سیاسی ایران توجه نمود که منطقی است و از « خودکشی» بدور است و مایل به دوری از جنگ تمام عیار با واشنگتن است. به اعتقاد ما، واشنگتن نیز به همین شکل می اندیشد و حتی عربستان سعودی نیز جهت تفکرات خود را کمی تغییر داده است و می گوید که مقامات ایرانی خواهان جنگ نیستند.
ایران و رهبری آن کشور بطور منطقی بصورت عاقلانه ای از نظر سیاسی به این موضوع می پردازند. بهرحال تبلیغ عملیات نظامی بیشتر برای تأثیرگذاری روانی انجام می شود. باید دید آیا این امر باعث افزایش تنش ها خواهد شد یا نه.
دکتر ظریف در پی حوادث اخیر اعلام کرد که ما بدنبال تنش در منطقه نیستیم ولی در مقابل هرگونه حمله و تجاوزی از خود دفاع خواهیم کرد.
در رابطه با آمریکا می توان گفت که این نوع عملیات ( ترور قاسم سلیمانی فرماندار ارشد سپاه) برای منحرف کردن افکار عمومی از مرحله استیضاح ترامپ انجام شده باشد.
گفتنی است که رئیس مجلس نمایندگان آمریکا اعلام کرد پرونده استیضاح دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا را هفته آینده به مجلس سنا می‌دهد. چندی پیش مجلس نمایندگان آمریکا، هر دو بند قطعنامه استیضاح دونالد ترامپ را به تصویب رساند. دموکرات‌های آمریکا ترامپ را به «سوء استفاده از قدرت» در ماجرای تماس‌های تلفنی او با رئیس جمهور اوکراین متهم کرده‌اند.
بند دوم قطعنامه استیضاح که پیش از این در کمیسیون قضایی مجلس نمایندگان به تصویب رسید، در مورد اتهام ترامپ مبنی بر «مانع‌تراشی در تحقیقات کنگره» است.
مطابق قانون آمریکا برای آن که استیضاح و برکناری رئیس جمهوری تأیید شود، باید دو سوم اعضا مجلس سنا به مصوبه مجلس نمایندگان رأی مثبت بدهند، امری که در مورد استیضاح ترامپ، با توجه به ترکیب مجلس سنا که اکثریت آن را جمهوریخواهان تشکیل می‌دهند، تقریبا بعید به نظر می‌رسد.
آنچه در تبلیغات نظامی و رفاه روان‌شناختی مربوط می شود، هر واژه ای را به ویژه در زمان درگیری ها می توان « به بازی گرفت».این واژه ها می توانند بطور دیگری تعبیر شوند و مورد تحریف قرار بگیرند و معنای اصلی خود را از دست بدهند. در موارد زیادی این امر می تواند حالت پیچیده‌ای بخود بگیرد که رژیم واشنگتن قصد دسترسی به آن را دارد. و استفاده از واژه «تروریسم» برای رسیدن به اهداف سیاسی مورد استفاده قرار می گیرد.
واشنگتن از لیست طولانی دامن زدن به «تروریسم» و حمایت از گروههای تروریستی در سراسر جهان برخوردار است به ویژه در خاورمیانه و شمال آفریقا و منطقه آمریکای مرکزی و جنوبی. بعد از عراق، آمریکا وارد درگیری سوریه شده است و در این درگیری ها از وسایل گوناگونی برای اجرای عملیات استفاده شده است که یکی از آنها اعزام نیروست که یک نمونه آن در سوریه اجرایی می شود که نیروهای ویژه آمریکا با کمک قاچاقچیان ترکیه به قاچاق نفت سوریه دست می زنند و این نفت از طریق بندر ترکیه « اسکندریه» بطور غیرقانونی به اسرائیل فروخته می شود.
نیروهایی هستند که به ایجاد نآرامی و برهم زدن ثبات در کشور دست می زنند و با استفاده از تأثیرات روانی به اهداف خود می رسند. دیپلماسی و مذاکرات در خصوص برجام و جنگ ترکیبی است از دیگر وسایلی است که مورد استفاده قرار می گیرند.
شاید ترامپ با ترور سلیمانی و استفاده از جنگ ترکیبی که نوعی اقدام خصمانه بدون کاربرد عملیات جنگی کلاسیک است، و دیگر عناصر نامبرده می خواهد نشان بدهد که در واقع خواهان مذاکرات با ایران است؟ جمله ای که ترامپ پس از ترور ژنرال سلیمانی گفت این بود که ما « در این جنگ می جنگیم تا مانع از جنگ بشویم». این شبیه آن است که بگویند « برای صلح بمباران می کنیم».
نکته دیگر آن است که آنها ایران را به حمله سایبری متهم می کنند. موضوع دیگر جنگ اقتصادی است که ایران سالهای طولانی درگیر آن است.
پرسش: . واکنش احتمالی همسایگان ایران (کشورهای عربی)، ژاپن و اروپا را چگونه پیش بینی می کنید؟
آزادگان: در رابطه با همسایگان ایران، به نظرمن آنها برای ایران خطرناک نیستند. آنها می دانند که اگر نیروهای آمریکا به ایران حمله کنند و اگر این حملات از پایگاه های آمریکایی در کشورهای همسایه عربی انجام شود، ایران پاسخ کوبنده ای به آنها خواهد داد.
از اینرو آنها عملیاتی در این رابطه انجام نخواهند داد، زیرا از جواب ایران در هراس‌اند که دارای جنگ افزارهای پیشرفته تری است.
آنچه به ژاپن و شرق آسیا و کره و چین مربوط می شود، آنها به میزان زیادی نفت از کشورهای خلیج فارس وارد می کنند. از 25 تا 30 درصد صادرات نفت از طریق تنگه هرمز انجام می شود و 85 درصد این نفت به شرق آسیا صادر می شود.
چین و روسیه متحدان ایران هستند. از اینرو چین و کشورهای شرق آسیا نیازی به افزایش تنش در این منطقه ندارند که پیامد آن برای صادرات نفت می تواند سنگین باشد و می تواند به رکود اقتصادی منجر شود که چین در این امر ذینفع نیست.
مانور چندی پیش ایران، روسیه و چین نیز علامتی به واشنگتن و کشورهای اروپایی بود. اقدامات تجاوزکارانه آمریکا در منطقه خاورمیانه و علیه ایران و عراق به نفع چین نیست.
بسیاری پیش بینی کردند که تعداد زیادی از سیاستمداران سنی عراق فاسد هستند و احتمالا مانع از تصویب این طرح بشوند. اما انتظار آنها عملی نشد. این را می توان سمبولیک دانست. به دلیل عدم وجود توافقنامه بین عراق و آمریکا در رابطه با استقرار نیروها در آن کشور، مشخص است که حضور نیروهای آمریکا در عراق غیرقانونی است. و مطابق با قوانین بین المللی، عراقی ها می توانند آنها را اخراج کنند.
این امر را می توان همچنین واکنش نسبت به ترور ژنرال سلیمانی دانست. وزیر خارجه آمریکا همچنین اظهار داشت که ما از عراق خواستیم وظیفه خود در رابطه با حمایت از ما را به انجام برساند. اما آنها اینکار را نکردند. آنها می گویند که دولت عراق باید از دیپلمات های آمریکایی و نظامیان آمریکایی در عراق حمایت کنند. آمریکایی ها می گویند که آنها نیروهای دعوت‌شده به عراق هستند. و همین گستاخی آمریکایی ها باعث آن شد تا طرح خروج نیروهای آمریکا از عراق در مجلس عراق به تصویب برسد.
در زمینه این نوع گفته ها، ادعاها، و اظهارات، عادل عبدالمهدی، نخست وزیر مستعفی عراق که به طور موقت رهبری دولت را در دست دارد، در گفت‌وگویی با مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، خواست هیاتی به بغداد فرستاده شود تا مکانیسم خروج نیروهای آمریکایی از کشور را بررسی کنند. هم اکنون 5200 نظامی آمریکایی در عراق مستقر هستند.
حملات پهپادی روز 3 ژانویه آمریکا به قاسم سلیمانی در نزدیکی فرودگاه بغداد که به مرگ وی منجر شد به مخالفت‌های گسترده در عراق دامن زد و متعاقب این رخداد پارلمان این کشور رای به خروج همه نیروهای خارجی از کشور داد.
دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا تهدید کرده است که ایالات متحده چند میلیارد دلار در پایگاه‌هایش در عراق سرمایه‌گذاری کرده و اگر عراق خواهان خروج نیروهای آمریکایی است، باید هزینه آن را پرداخت کند، وگرنه با «تحریم‌های شدید» مواجه خواهد شد.
پرسش: آیا احتمال حمله نظامی آمریکا همچنان وجود دارد یا خیر؟
آزادگان: احتمال بروز جنگ وجود دارد. آری، آمریکا خواهان جنگ است. درگیری‌ها بیشتر خواهد شد. احتمال حمله آمریکایی ها زیاد است. استیضاح رئیس جمهور یک اقدام خطرناک است و حتی آن را می توان « جانور خطرناکی» نامید. در زمان استیضاح رئیس جمهور کلینتون برای انحراف توجه از رسوایی و رفتار ناشایست خود، به سودان حمله کرد و یوگسلاوی را بمباران کرد. هرچند یک دمکرات و صلح‌دوست بود. اینها چیزهایی هستند که دور از واقعیات می باشند.
این اقدامات برای کشاندن ایران به جنگ انجام می شود اما ایران قصد ندارد به این تله بیفتد.
در زمینه این حوادث و برای اقدامی تلافی‌جویانه سپاه پاسداران، دو پایگاه آمریکا در عراق را مورد هدف موشکی قرار داد، اقدامی که تلفاتی بر جای نگذاشت.
دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در واکنش به گفته‌های مقام‌های ایران از جمله رهبر ایران که انتقامی سخت را وعده داده بودند در توئیتر نوشت:ما 52 نقطه ایران (برابر 52 گروگان آمریکایی که ایران سال ها پیش گرفته بود)، که برخی دارای ارزش و اهمیت بالا برای ایران و فرهنگ ایرانی هستند را در تیررس داریم.
