گزارش و تحلیل

نقشه جدید آمریکا برای برجام

© AP Photo / J. Scott Applewhiteدر سنای آمریکا پیشنهاد می کنند که درجه اهمیت توافق هسته ای ایران کاهش داده شود
در سنای آمریکا پیشنهاد می کنند که درجه اهمیت توافق هسته ای ایران کاهش داده شود - اسپوتنیک ایران
اشتراک
لیندسی گراهام، سناتور آمریکایی با بد خواندن توافق هسته ای با ایران، پیشنهاد جایگزینی آن را با یک توافق منطقه ای داد.

به گزارش اسپوتنیک، سناتور آمریکایی و رئیس کمیته حقوقی سنا، لیندسی گراهام در کنفرانس دوحه در روز یکشنبه 16 دسامبر با اشاره به توافق هسته ای با ایران گفت: " لازم است این توافق بد با ایران - برنامه جامع اقدام مشترک – با توافقی دیگر جایگزین شود که بهتر باشد و کشورهای منطقه با آن موافقت کنند. نیروهای منطقه نیز باید با یکدیگر گفتگو داشته باشند."

سناتور آمریکایی پیشنهاد کرد که معامله بد با ایران جایگزین شود - اسپوتنیک ایران
سناتور آمریکایی پیشنهاد کرد که معامله بد با ایران جایگزین شود

وی افزود: " من فکر می کنم که یک جایگزین خوب برای برجام یک توافق منطقه ای است که براساس آن آنها می توانند انرژی هسته ای داشته باشند، سوخت باید از خارج وارد شود، به طوری که هیچ کس فرصت ساخت بمب را نداشته باشد."

در همین راستا، خبرگزاری اسپوتنیک با حسن بهشتی پور، محقق در زمینه مسائل هسته ای و ارتباطات ایران و آمریکا و تحلیل گر سیاسی شبکه پرس تی وی گفتگویی را انجام داده است.

نظر شما در مورد این سخنان آقای گراهام که توافق هسته ای با ایران را توافق بد نامیدند که باید با یک توافق خوب جایگزین گردد چیست؟

البته که این حرف کپی حرف ترامپ است و چیز جدیدی نیست. ضمن اینکه مشخص نیست بر چه اساسی این توافق را توافق بد نامیده اند، خوب و بد بودن یک توافق را می توان از ابعاد مختلف بررسی کرد.

برای ارزیابی خوب و یا بد بودن توافق هسته ای، باید دید معیار چه هست و آقای گراهام بر اساس چه معیاری این سخن را گفته اند، چرا که این حرف را بارها و بارها امثال آقای ترامپ و نتانیاهو زده اند.

ما باید سنجش و معیار ارزیابی را مشخص کنیم، اگر معیار ما همانی است که در مجامع بین المللی پذیرفته شده است که برجام یکی از موفق ترین توافق ها است که پس از جنگ جهانی دوم بدست آمده و توانسته از طریق دیپلماسی بحران را حل و فصل کند. و این یک موفقیت برای نظام حقوق بین الملل بود. چرا که برجام یک توافق چندجانبه شامل جنبه های نظامی، حقوقی، اقتصادی، امنیتی و سیاسی است.

اگر منظور آقای گراهام این است که در توافق خوب باید فقط و فقط منافع یک جانبه آمریکا تامین شود و توافقی تحمیلی باشد، البته که چنین توافقی خوب نبوده است. آنها می خواستند خواست های خودشان را به ایران دیکته کنند و ایران هم بپذیرد، ولی خب اینطور نبوده.

گروه 5+1 بر اساس آن چیزی که می خواستند توافق نکردند، بلکه بر اساس آن چیزی که می توانستند توافق کردند.

 آمریکا ریشه تمام تنش های برجام  - اسپوتنیک ایران
آمریکا ریشه تمام تنش های برجام

 

آیا توافق هسته ای ایران (برجام) را می توان با یک توافق منطقه ای جایگزین گردد؟

اینها دو موضوع جدا از هم هستند. این که یکی از ضعف های برجام این بوده است که ملاحظات منطقه ای را در نظر نگرفته است، انتقاد صحیحی است. به خیلی از چیزهای دیگر برجام نیز می توانیم انتقاد کنیم، با اینحال نقاط قوت برجام بسیار بیشتر از نقاط ضعف آن است.

این که یک توافق منطقه ای شکل بگیرد، حتما درست است. ولی ربطی به برجام ندارد. نباید به عنوان جایگزین برجام از آن یاد کرد. توافق منطقه ای به این معنی است که در منطقه خاورمیانه و یا خلیج فارس ما بیاییم و ترتیبات امنیتی در نظر بگیریم که هیچیک از بازیگران اصلی احساس تهدید نکنند و در ضمن بخشی از منافعشان هم تامین بشود. خب این به شرطی است که اصولا اعتمادی ایجاد شود، لازمه چنین فضایی ایجاد اعتماد بین کشورهای منطقه است. فعلا که در اوج بی اعتمادی هستیم که یکی از دلایل آن نیز سیاست های غلط آمریکا است که در منطقه در پیش گرفته است. یعنی آمریکایی ها توازن منطقه را با مداخله های خود به شدت به هم ریخته اند و خودشان هم از این بابت دچار خسارت های زیادی شده اند و آقای ترامپ هم این را می داند و به آن تصریح می کند.

آمریکا اگر بپذیرد که سیاست هایش غلط بوده است، نقطه خوبی است که ببیند سیاست درست کدام است. آیا سیاست درست این است که داعش و گروه هایی دیگر تروریستی را تقویت کند و یا سلاح بیشتری به کشورهای حوزه خلیج فارس بفروشد به اسم اینکه می خواهد به این طریق برایشان تامین امنیت کند.

یا اینکه سیاست درست این است که بدنبال ایجاد توازن بین کشورهای منطقه بوده و منطقه عاری از سلاح هسته ای ایجاد کنیم.

باید دید طرح جایگزین آقای گراهام دارای چه مشخصاتی است، ولی در هر صورت تباینی با برجام ندارد و می تواند یک توافق مستقل منطقه ای باشد.

سید عباس موسوی - اسپوتنیک ایران
طرح صلح هرمز رونمایی می شود

فکر می کنید چه کشورهایی می توانند در این تفاهم نامه وارد شوند؟

در وهله اول کشورها و بازیگران تاثیر گذار منطقه، به عنوان مثال کشوری مثل مصر در خاور میانه و منطقه شمال آفریقا تاثیر گذار است، ایران و عربستان سعودی در منطقه خلیج فارس تاثیر گذار هستند و ترکیه نیز کشور تاثیر گذاری در خاورمیانه است.

اگر بازیگران اصلی منطقه پیشگام شوند، می توانند کشورهای دیگر را نیز دعوت کنند تا به هم بپیوندند و یک پیمان همه جانبه که تعارضی هم با منافع قدرت های فرامنطقه ای مثل آمریکا، روسیه و چین هم نداشته باشد را ایجاد کنند.

یعنی توافق اصل را بر این قرار دهد که تعارضی با منافع قدرت های فرا منطقه ای نداشته باشد و در ضمن همه بازیگران اصلی منطقه را مشارکت دهد که خدشه ای به فراگیر بودن آن وارد نشود.

مشارکت کشورهای فرامنطقه ای را در توافق منطقه ای مفید می دانید و آیا لزومی برای حضور آنها وجود  دارد؟

آن چیزی که قطعی به نظر می رسد، هرگونه توافقی باید عاری از تعارض با منافع کشورهای فرا منطقه ای باشد، اما مشارکت آنها در توافقات منطقه ای دیگر به تصمیم مسئولین هست. اما به نظر من در ابتدا کشورهای منطقه وارد شوند و اقدامات پایه ای را به انجام برسانند و تاکید کنند که توافق آنها تعلرضی با منافع کشورهای فرا منطقه ای نخواهد داشت. و سپس در مرحله بعد می توان از بازیگران فرا منطقه ای مثل آمریکا، روسیه، چین و اتحادیه اروپا نیز دعوت کرد که در آن مشارکت داشته باشند.

  • لازم به یادآوری است که در سال 2015 ، شش کشور (بریتانیا، آلمان، چین، روسیه، ایالات متحده، فرانسه) و ایران از دستیابی به برنامه جامع اقدام مشترک خبر دادند. این توافق نامه برای رفع تحریم ها در ازای محدود کردن برنامه هسته ای ایران فراهم شده بود. البیه توافق نامه برجام به شکل اصلی خود حتی سه سال دوام نیاورد: در ماه مه سال 2018 ایالات متحده خروج یک جانبه از آن و اعاده تحریم های سختگیرانه علیه جمهوری را اعلام کرد. ایران در پاسخ به این اقدام آمریکا از کاهش تدریجی تعهدات خود طبق این توافق خبر داد.
نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала