گزارش و تحلیل

تنها چشم به آسمان نباید دوخت

© AP Photo / Ebrahim NorooziИранцы отдыхают на озере Урмия в Иране
Иранцы отдыхают на озере Урмия в Иране - اسپوتنیک ایران
اشتراک
برای بحران خشکسالی در ایران، احیای دریاچه های خشک شده یکی از راه حل های کارا برای پیشگیری از هوای خشک و جلوگیری از کاهش رطوبت خاک در ايران مي باشد. پروژه انتقال آب بين حوضه ها نمي تواند تاثير بلند مدت داشته باشد.
به گزارش اسپوتنيک، مقامات ايران براي حل بحران خشکسالي و کمبود آب، به ايده انتقال آب بین حوضه ای یک راه حل روي آورده اند. انتقال آب بین حوضه اي به معناي انتقال آب از یک حوضه پر آب به حوزه دیگر که آب کمتری دارد، مطرح مي شود، که به عنوان گزینه ای برای کاهش کمبود آب در استان های خشک ايران در نظر گرفته شده است، با اين کار می توان به انتقال آب آشامیدنی کافی برای ساکنین مناطق خشک و یا استفاده از آن برای صنایع و برخی از فعالیت های کشاورزی نیز کمک نمود.
در برخی موارد، اين کار مي تواند ارزش اقتصادی کافی برای جبران هزینه های ساخت مانند کانال ها، خطوط لوله و ایستگاه های پمپاژ را فراهم کند. با این وجود، زمانی که آب از یک ناحیه برداشته شود، ناگزیر موجب تاثیرات اقتصادی و محیطی در محيط مبدا نيز می شود. به همین دلیل انتقال بین حوضه ها اغلب به عنوان شیوه های بحث برانگیز مطرح می شود، چرا که پیامدهای محیطی و اجتماعی و اقتصادی برای حوضه کمک کننده دارد که می تواند فاجعه بار باشد. در این راستا، خبرگزاري اسپوتنيک با آقاي دکتر آریامنش دانشیار ژئوفیزیک، زمین شناس و هیدروژئولوژیست به گفتگو نشسته است. 
جنگ جهانی آب میان ایران و ترکیه - اسپوتنیک ایران
جنگ جهانی آب میان ایران و ترکیه
اجرای طرح های انتقال آب بین حوضه ای برای جلوگیری از خشکسالی در ایران دارای چه مزایا و مضراتی برای اکولوزی است؟ آیا راه های جایگزینی برای این طرح وجود دارد؟
به عقيده دکتر آريامنش، مدیریت منابع آب موضوعی نیست که بتوان آن را در کوتاه مدت حل کرد زیرا دشواری های مربوط به مدیریت منابع آب طی سالهای متمادی بوجود می آید. وی باور دارد که نخست باید برداشت درستی از مفهوم خشکسالی داشت و هرگونه کم آبی که به دلایل مختلفی ایجاد می شود را نباید به نام خشکسالی عنوان نمود. مجموعه ای از تحقیقات بین‌المللی که در اواخر دهه ۵۰ شمسی صورت گرفت، حاکی از آن بود که بیش از ۱۵۰ تعریف متفاوت از خشکسالی در نوشته‌های مختلف علمی مطرح شده و به چاپ رسیده‌است. خشکسالی هیدرلولوژیکی، خشکسالی زراعی و خشکسالی اقتصادی-اجتماعی هرکدام مفاهیم مخصوص به خود را دارند. حوضه های مختلف طرفیت های مختلفی دارند ما نباید توقع داشته باشیم همه ی حوضه های آبریز ویژگی های هیدرولوزیکی یکسانی داشته باشند.
این پژوهشگر معتقد است که توسعه در هر حوضه باید متناسب با همان حوضه صورت پذیرد، بنابراین اگر در یک حوضه ی آبریز بیش از ظرفیت آن به توسعه کشاورزی و یا صنعتی پرداخته شده نباید زیر ساخت های سرشتین حوضه دیگری که به آن کم توجهی و یا بی توجهی شده است را ویران نمود تا حوضه ی دیگری را به اشتباه آباد کرد. اگر قرار باشد براستی منابع آب کشور بطور بهینه مدیریت شود نباید فقط چشم به آسمان دوخت تا آسمان با تنظیم میزان بارندگی خود منابع آب را برای ما مدیریت کند. طبیعی است که اینگونه دشواری ها، قرنهای متمادی دامن گیر این سرزمین بوده است و خواهد بود. گاهی شدت زیاد بارندگی و باران های سیل آسا و گاهی هم کمبود بارش همواره با این سرزمین دسته و پنجه نرم نموده است. 
آریامنش در مورد بهترین راه حل برای چیره شدن بر کم آبی های دوره ای در ایران می گوید: وقتی می توان به یک برنامه ریزی درست دست پیدا کرد که به عنوان نخستین دیتاهای لازم از میزان ورودی و خروجی آب اعم از آبهای سطحی و آب های زیر زمینی چه آب های کم ژرف و چه منابع آب ژرف در یک منطقه بطور دقیق آگاهی داشته باشیم. به این منظور باید اکتشافات زئوفیزیکی گسترده ای انجام شود و نقشه های سه بعدی برای آبخوان های مختلف تهیه شود تا اطلاعات دقیقی از وضعیت زمین شناسی آبخوان های کم ژرف و آبخوان ها ژرف بدست آورد. 
دریاچه ارومیه: بغضی که ترکید - اسپوتنیک ایران
گزارش و تحلیل
دریاچه ارومیه: بغضی که ترکید
او معتقد است که علاوه بر راه حل های جهانی که مهمترین آن کاهش سوخت های فسیلی است، به عنوان راه حل های منطقه ای باید کوشش شود تا از توسعه بی رویه ی صنعت در مناطق کم آب پرهیز نمود. صنایع آب بر را باید به سواحل دریاهای آزاد انتقال داد و بدون جانبداری های منطقه ای به این مهم توجه ویژه کرد. وی انتقال آب از حوضه ای به حوضه ی دیگر در دوردست را یکی از طرح های نامتناسب با حفظ اکوسیستم و زیست بوم می داند. او می گوید انتقال آب بین حوضه ای علاوه بر هزینه های سرسام آور سبب آسیب زدن به حوضه ی مبدأ و همچنین برهم زدن نظم طبیعی حوضه مقصد است. دکتر آریامنش باور دارد اگر توسعه و گسترش کشاورزی و صنعت بر مبنای آمایش سرزمین انجام شود نه تنها به انتقال آب بین حوضه ای نیازی نیست بلکه هزینه های گزاف نگهداری از صنایع ایجاد شده و کشاورزی گسترده شده کمک خواهد شد. 
این پژوهشگر علوم زمین معتقد است که احیای دریاچه های خشک شده یکی از راه حل های کارا برای پیشگیری از هوای خشک و جلوگیری از کاهش رطوبت خاک دانست. وی می گوید در ایران فروچاله های متعددی وجود دارد که می توانند پس از بررسی های دقیق زئودینامیکی و اطمینان از عدم مخاطرات زیست محیطی ،دوباره ابگیری و زنده شوند. البته تأکید می کنم که این موضوع باید نخست از نظر ژئودینامیکی در هر منطقه بررسی شود و به تناسب وضعیت زمین شناسی و آبخوان های مورد بهره برداری اطراف آن به کارگیری شوند. در آن صورت ما دریاچه های متعددی را می توانیم در مناطق مختلف داشته باشیم که وجود آنها می تواند در افزایش رطوبت هوا تأثیر قابل توجهی داشته باشد.
دکتر آریامنش گسترش طرح ها و پروژه های آبخوان داری و آبخیزداری را از دیگر اقداماتی دانست که ضمن جلوگیری از هدر رفت آب های سطحی به ویژه در سال های پر آب می توانند، به تغذیه طبیعی منابع آب زیر زمینی کمک شایانی نماید. 

 

نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала