سید عبدالمجید زواری، مدیر اندیشکده روابط بین الملل، در باره آینده روابط ایران و سودان پس از بحران در سودان به خبرگزاری اسپوتنیک تعریف کرد.
وی با تاکید بر اینکه سودان کشور نسبتا بزرگ و فقیر در شمال شرق آفریقاست که به واسطه منابع غنی نفت و همچنین مجاورت با کشورهای مصر و دریای سرخ از اهمیت ویژه ای برخوردار است، گفت:
"در زمینه روابط سودان و ایران هم قدمت این روابط به پیش از انقلاب اسلامی ایران میرسد و در آن زمان شاه ایران وامهایی را برای کمک به تامین امنیت در سودان در اختیار دولت این کشور گذاشته بود. با این حال به رغم این کمکهای سخاوتمندانه در جریان جنگ ایران و عراق، دولت وقت سودان در نهایت ناسپاسی با حمایت از صدام، سربازان خود را برای جنگ با نیروهای ایرانی در اختیار عراق قرار داد".
"این کشور به واسطه نزدیکی با عربستان و رژیم صهیونیستی و همچنین مجاورت با دریای سرخ و همچنین اکثریت مسلمان برای ایران حائز اهمیت بود. همین امر سبب شد تا طی سالهای گذشته ایران با ارایه انواع کمکهای اقتصادی، سیاسی، فنی، مهندسی و فرهنگی به صورت تمام قد از حکومت عمرالبشیر که البته با چالشهای بینالمللی بسیاری مواجه بود حمایت کند".
به گفته آقای زواری حمایتهای نظامی هم یکی از ابعاد مهم روابط ایران و سودان بود که در این راستا سپاه پاسداران با اعزام چندین هزار نیروی نظامی به خارطوم و ارایه انواع آموزشها و خدمات فنی مهندسی، عملا ارتش این کشور را بازسازی کرد. در حقیقت میتوان اینگونه ادعا کرد که ایران در حمایت از رژیم عمرالبشیر از هیچ اقدامی فروگذار نکرده است و در سختترین موقعیتها به عنوان دوستی حقیقی همواره در کنار وی باقی مانده است.
"با این حال در سال 2014 عمرالبشیر در اقدامی ناشایست و غیر حرفهای، اندکی پس از سفرش به عربستان، با هدف بهره مندی از حمایتهای مالی عربستان به ایران پشت کرد و خواهان بسته شدن رایزنی فرهنگی ایران در خارطوم شد. کمی بعد هم در جریان اعتراضها به اعدام شیخ النمر، سودان نیز به تبعیت از عربستان، روابط خود را با تهران قطع کرد و از سال 2016 به این سو میتوان به جرات گفت که این تهران و خارطوم هیچ رابطهای با یکدیگر ندارند و حتی اگر در گذشته سلاحی هم صادر میشده مربوط به سالهای پیش از 2014 است".
به عقیده این تحلیلگر ایرانی با توجه به مسایل فوق هر چند هنوز برای پیش بینی چشم انداز روابط ایران و سودان هنوز خیلی زود است اما با توجه به جمعیت قابل توجه شیعیان به ویژه در میان قشر تحصیل کرده و همچنین پیشینه فعالیتهای فرهنگی ایران در آن کشور، به نظر میرسد دو کشور احتمالا در جهت توسعه روابط با یکدیگر گام بردارند.
آقای زواری میگوید که هنوز برای پیش بینی روابط زود است اما به نظر می رسد سودان ارتش خود را بعد از آموزش توسط سپاه پاسداران ایران بازسازی کرد.