سی سال پیش کشتی جنگی آمریکا بسوی هواپیمای مسافربری ایران شلیک کرد. چرا این اتفاق رخ داد و واکنش مقامات آمریکایی نسبت به این تراژدی چگونه بود.
هواپیمای مسافربری شماره 655 شرکت هواپیمایی ایرانایر با شناسه «IR655» از تهران به مقصد دوبی در تاریخ 3 ژوئیه 1988 میلادی پس از توقف بین راهی در بندرعباس به سمت دوبی در حرکت بود که با شلیک موشک فینیکس حرارتی از ناو یواساس وینسنس متعلق به نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا در ارتفاع 12 هزار پایی بر فراز خلیج فارس سرنگون شد و تمامی 290 سرنشین آن که شامل 46 مسافر غیر ایرانی و 66 کودک بودند، جان باختند. این اتفاق از نظر میزان تلفات انسانی، هشتمین جنایت مرگبار هوایی تاریخ است.
هیچکدام از خدمه ناو وینسنس تحت پیگرد قرار نگرفتند. حتی ویلیام راجرز فرمانده ناو جنگی آمریکا در پایان خدمت خود مدال شجاعت گرفت و به درجات بالاتر ارتقا یافت. در زمان وقوع این حادثه، رئیس جمهوران ایران و آمریکا به ترتیب، آیتالله سید علی خامنهای و آقای رونالد ریگان بودند.
چند لحظه پیش از ورود هواپیمای ایرباس به منطقه کنترل هوایی امارات، در محلی به نام «مولبیت»، خلبان به مرکز کنترل هوایی کشور اطلاع داد که قصد دارد به ارتفاع 14 هزار پایی صعود کند.
ناو جنگی وینسنس آمریکا از بندر سن دییگو وارد خلیج فارس شده بود. وظیفه اصلی آن، کشف هدفهای پرنده، اعم از موشک، هواپیما و پردازش اطلاعات، تعقیب صدها هدف بهطور همزمان و کنترل آتش آنها بود، همچنین این ناو جنگی به انواع موشک زمینبههوا هدایت لیزری,فینیکس حرارتی و با برد بیش از 408 کیلومتر نیز مجهز بود.
در ساعت 10.22 ناو جنگی وینسنس آمریکا به حریم آبهای ایران وارد شد و به دستور ناخدا ویل راجرز، فرمانده ناو وینسنس، موشک استاندارد 2 را به سوی پرواز 655 شلیک کرد. ناگهان هواپیما از صفحه رادارهای زمینی محو شده و در آبهای خلیج فارس سقوط کرد.
بلافاصله پس از این واقعه، مقامات آمریکایی اعلام کردند که یک فروند هواپیمای اف-14 جمهوری اسلامی ایران را مورد هدف قرار دادهاند. پس از روشن شدن نوع هواپیما، آمریکا ادعا کرد که در این مورد مرتکب اشتباه شدهاند، اما شواهد بعدی این نظر آنان را مردود جلوه داد. مقامات نظامی آمریکا اعلام کردند که هواپیمای ایرباس ایران در خارج از مسیر هوایی پرواز میکرده و رزمناو آمریکایی نیز 7 بار اخطار رادیویی برای هواپیمای ایران مخابره کرده ولی جوابی دریافت نکرد.
دولت ایالات متحده آمریکا معتقد است که ناو وینسنس به اشتباه هواپیمای مورد نظر را یک هواپیمای جنگی تشخیص داده و برای دفاع از خود به سوی آن شلیک نمود.
هیچکدام از خدمه جنگی ناو وینسنس تحت پیگرد قرار نگرفتند و حتی فرمانده ناو نیز در پایان خدمت خود مدال گرفت.
رسانه های شوروی بلافاصله نسبت به این حادثه هوایی واکنش نشان دادند. در روزنامه پراواد خبر این حادثه به چاپ رسید و و روز بعد مقاله ای بزرگ و احساساتی با عنوان «موشک ها بسوی مسافران پرتاب شدند!» به چاپ رسید.
این سوال مطرح می شود:آیا با دادن اجازه به فرمانده کشتی جنگی در تصمیمگیری پرتاب موشک بسوی هواپیما، رفتار رهبری آمریکا زیاده از حد غیر مسئولانه نبوده است؟
رسانه های غربی بندرت از تراژدی پرواز 655 در روز 3 ژوئیه یاد می کنند که امروز 30-مین سالگرد آن است.